Thatësirat mund të bëhen të zakonshme në Mesdhe – A ka shpresë për më shumë shi në Evropë?

Temperaturat e larta dhe reshjet e pakta kanë lënë në gjendje kritike disa pjesë të Mesdheut.

Në fillim të këtij muaji, Katalonia shpalli një emergjencë thatësire. Me nivele të rezervuarit deri në 16 për qind të kapacitetit dhe pa reshje shiu në disa zona për tre vjet, autoritetet vendosën kufizime në sasinë e ujit që banorët mund të përdorin.

Por, Spanja nuk është i vetmi vend që vuan për ujin në Evropën Jugore, raporton euronews.

Rreth 17 për qind e territorit të Bashkimit Evropian tani po përballet me kushte të rënda thatësire, sipas përditësimit të fundit të Observatorit Evropian të Thatësirës.

Lexo po ashtu Regjistrohen ndryshime dramatike në akullnajën më të madhe në botë

Pak më shumë se 1 për qind gjenden në nivelin më të lartë të paralajmërimit, transmeton Telegrafi.

“Nëse shikojmë kushtet aktuale, bazuar në të dhënat më të fundit që kemi në dispozicion deri në fund të janarit, shohim se shumë zona në rajonin e Mesdheut janë në fakt tashmë në kushte paralajmëruese ose alarmuese të thatësirës”, thotë Andrea Toreti, koordinator i Observatorëve të Thatësirës Evropiane dhe Globale të Kopernikut.

“Ne kemi parë gjatë tre vjetëve të fundit rresht një sërë ngjarjesh të thatësirave që kanë prekur këto zona”, deklaroi ai.

Një kombinim i thatësirës dhe valëve të të nxehtit kanë shkaktuar ndikimin më të madh në rajon gjatë viteve të fundit.

Ku ka ndikim më të madh thatësira?

Javën e kaluar, Sicilia – e përfshirë në atë 1 për qind – njoftoi se niveli i ujit në rezervuare është drejt fundit. Zyrtarët thanë se janari ishte muaji i pestë radhazi që regjistroi reshjet më të ulëta se mesatarja për periudhën.

Në total, ishulli është përballur me gati tetë muaj “thatësirë pothuajse totale”, sipas Observatorit ANBI për Burimet Ujore me gjysmën e dytë të vitit 2023 më të thatin në 100 vjet.

Megjithëse shiu ra në pjesë të mëdha të Italisë, duke rimbushur furnizimet për shumë njerëz, nuk mjaftoi për të rregulluar deficitin në Sicili. ANBI thekson se shiu i dendur në tokë tashmë të thatë përshpejton erozionin duke rritur rrezikun e shndërrimit në një shkretëtirë.

Më në veri, në një ishull tjetër italian, Sardenja është gjithashtu në telashe me disa rezervuarë me më pak se 50 për qind të kapacitetit. Imazhet satelitore nga Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike të BE-së, Copernicus në janar treguan qartë një rënie të ndjeshme të nivelit të ujit të liqenit Alto del Flumendosa, i cili furnizon me ujë të freskët një pjesë të madhe të Sardenjës lindore.

Lexo po ashtu Çfarë mendojnë shkencëtarët - nga këndvështrime të ndryshme - pas vitit më të nxehtë të regjistruar ndonjëherë?

Në disa nën rajone në qendër të ishullit, autoritetet lokale ndaluan përdorimin e ujit për ujitje më 12 janar. Fermerët gjithashtu kanë ngritur alarmin për urgjencën e ujit që po prodhohet në pjesën tjetër të Sardenjës.

Edhe Afrika e Veriut po vuan nga kjo thatësirë e përsëritur. Maroku për të gjashtin vit me radhë po përpiqet të sigurojë ujë. Reshjet janë 70 për qind më të ulëta se në një vit mesatar, sipas ministrave të ujit dhe bujqësisë të vendit.

A ka shpresë për më shumë shi në Evropë?

Në rajonet që aktualisht po përjetojnë thatësirë, parashikimet sezonale tregojnë për temperatura më të ngrohta se zakonisht në muajt e ardhshëm. Edhe nëse ka nivele normale të reshjeve, temperaturat jonormale mund të nënkuptojnë se situata në të gjithë Mesdheun bëhet edhe më kritike.

“Nuk kishte, në disa nga këto zona, një rikuperim të plotë nga këto ekstreme. Dhe tani, sigurisht, shohim sërish mungesën e reshjeve, por edhe temperaturat më të ngrohta se zakonisht”, shpjegon Toreti.

#ImageOfTheDay

According to the latest @CopernicusEMS Global Drought Observatory Report, #Morocco 🇲🇦 is affected by a severe #drought

⬇️The area around #Casablanca has lost its typical green colour, as evidenced when comparing #Sentinel2 images of February 2023🟩& 2024🟫 pic.twitter.com/uETXAnYxuQ

— Copernicus EU (@CopernicusEU) February 20, 2024

Një faktor tjetër që duhet marrë parasysh është shkrirja e borës. Pa temperatura të ulëta që bora të bjerë dhe të ngjitet përreth, shkrirja e zakonshme e pranverës nuk do të plotësojë furnizimet me ujë.

Toreti thotë se të dhënat që kemi tani tregojnë se kushtet janë edhe më të këqija se në vitin 2022 – një vit rekord për sa i përket zonës së prekur dhe shkrirjes së borës.

Përveç ujit të disponueshëm për njerëzit për të pirë ose për të ujitur të mbjellat, kjo gjithashtu paraqet probleme për gjenerimin e energjisë nga hidrocentralet, e cila varet nga disponueshmëria e ujit.

A po i bëjnë ndryshimet klimatike më keq Evropës?

Toreti thotë se ajo që po ndodh është “pjesë e ndryshimit të klimës në zhvillim për shkak të emetimeve të gazrave serrë të njeriut. Sepse në thelb ajo që po ndodh është se Evropa po përballet me një ndryshim në regjimet e reshjeve”.

Dimri është kur këto rajone zakonisht kanë një mundësi për të rikuperuar ose balancuar mungesën e ujit në stinët e ngrohta dhe për t’u përgatitur për verën.

“Në ditët e sotme ky lloj ekuilibri është modifikuar”, tha ajo.

Lexo po ashtu Kjo verë në Arktik ishte më e ngrohta në histori

Nëse nuk ndërmarrim veprime më të mira globale tani, Evropa do të përballet me një rrezik shumë më të lartë që lidhet me thatësirën.

Megjithëse nuk mund t’i atribuohet drejtpërdrejt ndryshimit të klimës pa studime më të hollësishme, ai thotë se është në përputhje me atë që po tregojnë parashikimet për kushtet e ardhshme klimatike në Mesdhe.

“Nëse nuk ndërmarrim veprime më të mira globale tani, Evropa do të përballet me rrezik shumë më të lartë lidhur me thatësirën. Do të merremi me valë të nxehti, por edhe me reshje të mëdha. Të gjitha këto ekstreme parashikohen të ndodhin më shpesh, por edhe në mënyrë më intensive. Dhe thatësira e përsëritur është diçka që mund të bëhet normale e re tashmë nga mesi i shekullit, nëse nuk veprojmë tani”, përfundoi Toreti. /Telegrafi/