Telefonatat vendimtare që çuan drejt marrëveshjes së pengjeve ndërmjet Izraelit dhe Hamasit

Marrëveshja për lirimin e disa pengjeve të mbajtura nga Hamasi supozohet se erdhi pas telefonatave vendimtare, të cilat më në fund detyruan të dyja palët për të marrë vendime të vështira.

Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, izraelitët po insistonin se nuk ishte e mjaftueshme të liroheshin vetëm 50 nga 240 pengjet – kërkonin më shumë.

Dhe në një moment, presidenti amerikan Joe Biden u desh të fliste me kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu që të pranohej ajo që ishte në tavolinë dhe të vazhdohej të punohej për të tjerët.

Sa i përket Hamasit, sipas zyrtarëve të administratës, liderët e saj kërkonin që pauza e luftimeve, e përfshirë në marrëveshje të zgjaste pesë ditë, edhe pse izraelitët refuzuan që ajo të ishte katër.

Biden i tha emirit të Katarit, i cili po shërbente si ndërmjetësues me Hamasin, se katër ditë ishin e gjitha që mund të arrihej tani.

Kështu, thekson një shkrim i mediave të huaja, rruga drejt marrëveshjes së pengjeve ishte e dhimbshme dhe e mundimshme, e shënuar nga përparime të pakëndshme, mosbesim të thellë, zgjedhje të tmerrshme dhe momente kur e gjitha ishte në prag të anulimit.

Asnjëra palë nuk mori saktësisht atë që donte.

Por nëse marrëveshja zbatohet me sukses gjatë ditëve të ardhshme – dhe kjo është ende një nëse – ajo mund të shërbejë si një model për negociatat e mëtejshme për të liruar më shumë pengje dhe për të zgjatur armëpushimin e përkohshëm.

“Marrëveshja e mbrëmshme është një dëshmi e diplomacisë së palodhur dhe vendosmërisë së shumë individëve të përkushtuar në të gjithë qeverinë e Shteteve të Bashkuara për të sjellë amerikanët në shtëpi”, ka thënë Biden të mërkurën. “Tani, është e rëndësishme që të gjitha aspektet të zbatohen plotësisht”.

Siç shkruan në artikullin e The New York Times, këto deklarata bazohen në zyrtarë të lartë të administratës Biden, të cilët folën në kushte anonimiteti për të shmangur ndërprerjen e kanaleve të komunikimit.

Ndryshe, vë në pah ky medium, përpjekjet për lirimin e pengjeve “datojnë” që në orët pas sulmit të 7 tetorit, kur persona të armatosur të Hamasit vranë rreth 1,200 njerëz dhe morën peng 240.

Menjëherë pas sulmit, qeveria e Katarit, një emirat i vogël i Gjirit që “strehon” disa liderë të Hamasit, por që mban marrëdhënie të ngushta me Shtetet e Bashkuara, iu afrua Shtëpisë së Bardhë me informacione për pengjet dhe sugjeroi mundësinë e një marrëveshjeje për të fituar lirimin e tyre.

Ata kërkuan që një grup i vogël zyrtarësh amerikanë të punonin fshehurazi me ta dhe me izraelitët.

Jake Sullivan, këshilltari i presidentit për sigurinë kombëtare, udhëzoi Brett McGurk, koordinatorin e Shtëpisë së Bardhë për Lindjen e Mesme, dhe Joshua Geltzer, atëherë zëvendës këshilltar për sigurinë kombëtare, i cili që atëherë është bërë avokati më i lartë për Këshillin e Sigurisë Kombëtare, për të marrë drejtimin.

Dhe për të ruajtur sekretin, agjencitë e tjera u mbajtën të painformuara për nismën.

McGurk, i cili ka kontakte të gjera në rajon, zhvilloi telefonata herët në mëngjes çdo ditë me emirin e Katarit, Sheikh Tamim bin Hamad Al-Thani, më pas informoi Sullivanin, i cili e mbajti Biden të informuar.

E Sullivan qëndroi në kontakt me Ron Dermer dhe Tzachi Hanegbi, dy nga këshilltarët më të afërt të Netanyahut.

Çështja ishte personale për Biden, i cili u takua me familjet e amerikanëve që besohej se ishin ndër pengjet në një telefonatë në Zoom më 13 tetor, vë në pah NYT.

Biden e zgjati kohën e planifikuar për thirrjen në mënyrë që çdo familje të kishte mundësinë të fliste për të dashurit e tyre të humbur.

Zyrtarët e administratës që ishin në Zyrën Ovale ose në linjë e përshkruan atë si një nga momentet më të dhimbshme të presidencës Biden.

Ndërkohë, më 23 tetor, negociatat e Shtëpisë së Bardhë me Katarin çuan në lirimin e dy shtetasve amerikanë, Natalie dhe Judith Raanan, me Sullivan, McGurk dhe Jon Finer, zëvendës këshilltar për sigurinë kombëtare, duke ndjekur atë që doli të ishte një udhëtim shumëorësh jashtë Rripi i Gazës në kohë reale nga Krahu Perëndimor.

Lirimi i tyre inkurajoi Biden dhe ekipin e tij të besonin se kanali i Katarit mund të çonte në lirimin e më shumë pengjeve.

Pas kësaj, izraelitët ia deleguan autoritetin për të negociuar David Barneas, drejtorit të Mossad, agjencisë izraelite të spiunazhit.

Barnea filloi të fliste rregullisht me William Burns, drejtorin e CIA-s, për konturet e një marrëveshjeje.

E Biden foli me Netanyahun më 20, 22, 23 dhe 25 tetor, çdo herë me pengjet një temë kryesore të bisedës.

Hamasi ua dha fjalën amerikanëve më 25 tetor se kishte rënë dakord për parametrat e një marrëveshjeje për lirimin e grave dhe fëmijëve mes pengjeve, për sa kohë që kishte një vonesë të një pushtimi tokësor të planifikuar izraelit në Gaza.

Por izraelitët nuk e shihnin marrëveshjen si mjaft të fortë për të frenuar pushtimin me Hamasin nuk kishte dhënë asnjë provë se pengjet ishin ende gjallë.

Por, sipas zyrtarëve amerikanë, izraelitët e “përshtatën” pushtimin e tyre tokësor në një mënyrë që do të lejonte një pauzë në luftime nëse arrihet një marrëveshje.

Gjatë tri javëve të ardhshme, ndërsa forcat izraelite u zhvendosën në Gaza, negociatat vazhduan me Katarin, si dhe me Egjiptin, shkruan më tej NYT, përcjell Telegrafi.

Në një moment pasi McGurk pati një telefonatë me kryeministrin e Katarit, Biden këmbënguli se donte të fliste me vetë emirin.

Thirrja, e cila nuk u shpall publikisht, ndihmoi në formimin e një marrëveshjeje që do të bashkohej për lirimin e grave dhe fëmijëve në fazën e parë si pjesë e asaj që do të ishte disa faza lirimi në këmbim të lirimit të palestinezëve të mbajtur të burgosur nga izraelitët.

Izraelitët këmbëngulën që lirimi i parë të përfshinte të gjitha gratë dhe fëmijët dhe kërkuan prova të jetës ose informacione identifikuese.

Hamasi u përgjigj duke thënë se mund të garantonte se 50 pengje do të çliroheshin në fazën e parë, por refuzoi të krijonte një listë apo edhe kriteret që po përdorte për të përcaktuar se kush do të lirohej.

Më 9 nëntor, Burns u takua në Doha, kryeqyteti i Katarit, me Sheikh Tamim dhe Barnea për të shqyrtuar tekstet e marrëveshjes në zhvillim.

Sipas zyrtarëve amerikanë, Biden e telefonoi Sheik Tamimin tre ditë më vonë dhe tha se “mjaft ishte mjaft”.

Amerikanëve dhe izraelitëve u duheshin emrat ose informacioni i qartë identifikues për 50 pengjet që do të liroheshin.

Pa këtë, Biden i tha emirit se nuk kishte bazë për të vazhduar.

Menjëherë pas kësaj, Hamasi përcaktoi kriteret identifikuese për 50, megjithëse izraelitët dhe amerikanët besonin se kriteret do të përfshinin më shumë se vetëm 50.

Sullivan u takua të nesërmen në Shtëpinë e Bardhë me familjet e amerikanëve që mbaheshin peng për t’i siguruar ata se gjithçka po bëhej për të siguruar lirinë e tyre.

Një ditë më vonë, Biden foli me Netanyahun, i cili ende po kërkonte më shumë se 50 pengje.

Presidenti kërkoi që Netanyahu të pranojë marrëveshjen dhe më pas së bashku, ata do të vazhdojnë të punojnë për të liruar pjesën tjetër në fazat e ardhshme.

Kryeministri në fund ra dakord dhe Dermer, këshilltari i tij, më vonë thirri Sullivanin për të përshkruar formulën e preferuar nga kabineti i luftës i Izraelit.

McGurk e pa Netanyahun po atë ditë në Izrael. Duke u larguar nga një takim i vështirë, kryeministri e kapi nga krahu McGurk.

“Ne kemi nevojë për këtë marrëveshje”, tha Netanyahu dhe iu lut McGurk që ta thërriste presidentin Sheikh Tamimin për kushtet përfundimtare.

Disa orë më vonë, ndërsa marrëveshja dukej se po arrihej, bisedimet u ndërprenë papritmas, pasi komunikimet u errësuan në Gaza dhe nuk kishte asnjë linjë me Hamasin.

Pasi u rivendosën komunikimet, Hamasi i ndërpreu bisedimet, duke përmendur sulmin izraelit në spitalin Shifa në Gaza, një vend që izraelitët dhe amerikanët thonë se përdoret nga Hamasi si një post ushtarak.

Hamasi këmbënguli që forcat izraelite të largoheshin nga spitali. Izraeli refuzoi, por premtoi se do ta mbante spitalin në punë.

Më pas rifilluan bisedimet.

Biden, i cili ishte në San Francisko për takime të palidhura me liderët e Azisë dhe Paqësorit, telefonoi Sheikh Tamim të premten dhe i tha atij se ky ishte shansi i fundit dhe “koha kishte mbaruar”, siç tha një zyrtar amerikan.

Hamasi donte një pauzë pesë-ditore në luftime, por presidenti i tha atij që Izraeli do të pranonte vetëm katër dhe Hamasi duhet të pranonte këtë.

McGurk, i cili po dëgjonte thirrjen nga Lindja e Mesme, u takua me Sheikh Tamim në Doha të nesërmen për të shqyrtuar tekstin e marrëveshjes.

Ata u “ndërhynë” nga Burns me telefon pasi ai foli me Mossad.

Marrëveshja me gjashtë faqe parashikonte që gratë dhe fëmijët të dilnin në fazën e parë, duke përfshirë tre amerikanë, por parashikonte lëshime të tjera.

Emiri ia kaloi propozimin Hamasit vonë atë natë.

Në Kajro të nesërmen në mëngjes, McGurk po takohej me Abbas Kamel, kreun e inteligjencës egjiptiane, kur një ndihmës i SHBA solli një mesazh nga udhëheqësit e Hamasit që pranonte pothuajse të gjitha kushtet.

Gjatë ditëve në vijim, u përpunuan detajet përfundimtare.

Si rezultat, të martën në mëngjes, Hamasi informoi Katarin se kishte miratuar marrëveshjen. Qeveria e Izraelit u mblodh për shtatë orë atë natë dhe nënshkroi gjithashtu marrëveshjen.

“Marrëveshja e sotme duhet të sjellë në shtëpi pengje të tjera amerikane”, tha Biden në një deklaratë pak para mesnatës në Bregun Lindor të martën, “dhe unë nuk do të ndalem derisa të lirohen të gjithë”. /Telegrafi/