Si do të ndikojë në Ballkan vazhdimi i pushtimit rus të Ukrainës, a rrezikohet Kosova nga një konflikt?

Dy vjet që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës, shtrohet pyetja se si ai konflikt reflektohet politikisht në Ballkan, duke pasur parasysh ndikimin që Moska po përpiqet të ketë në vendet e asaj zone. Kjo pyetje është shpesh në fokusin e politikanëve dhe analistëve në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Pyetja që shtrohet është, çfarë pret Rusia dhe a do të përpiqet të destabilizojë Ballkanin me gjithë frontin e hapur në Ukrainë në luftën që po hyn në vitin e tretë?

Yuri Kim, zëvendës ndihmës sekretare kryesore për Evropën dhe Euroazinë në Departamentin amerikan të Shtetit, tha në një intervistë për Shërbimin ukrainas me rastin e dyvjetorit të fillimit të pushtimit rus, se Moska e ka treguar me veprimet e saj se nuk heziton aspak të destabilizojë vendet që i sheh si të pambrojtura.

“Ata sulmuan dy fqinjët e tyre, Ukrainën dhe Gjeorgjinë. Ajo [Rusia] ende mban 20% të territorit të Gjeorgjisë. Ne pamë gjithashtu se ajo instalon në thelb një regjim kukull në Bjellorusi. Dhe kështu të gjithë fqinjët e saj flenë me një sy hapur. Mendoj edhe për Ballkanin. Kemi parë se si ata po ndërmarrin veprime të padobishme, kurse ne do të ndërmarrim veprimet tona për të siguruar që Rusia të mos ketë sukses në Ballkan”, tha Kim për Zërin e Amerikës (edicioni në gjuhën serbe).

Christine Hilt, analiste e lartë për çështjet makro-gjeopolitike globale në Grupin Eurasia, thotë se pretendimet për ndikimin rus në Ballkan janë sigurisht shqetësuese.

“Prej kohësh ekziston shqetësim i përhapur në lidhje me ndikimin keqdashës të Rusisë në Ballkan dhe aftësinë e Rusisë për të nxitur potencialisht destabilitet diku tjetër për të shkëputur vëmendjen nga konflikti i tyre në Ukrainë. Kështu që unë mendoj se kjo është ende në tavolinë. Një nga vendet më të lehta për këtë është Serbia, Kosova, e cila është një konflikt që ende nuk është zgjidhur, dhe sigurisht Rusia mund ta përdorë atë për të larguar vëmendjen nga vetja ndërsa vazhdon fushatën e saj në Ukrainë”, tha Hilt.

Anëtarë të Kongresit dhe zyrtarë të lartë amerikanë, si dhe anëtarë të parlamenteve të vendeve evropiane dhe të Ballkanit Perëndimor, shprehën shqetësimin për ndikimin malinj të Rusisë dhe Kinës në atë rajonin evropian në një forum në Kongresin amerikan në fund të janarit. Pjesëmarrësit thanë se Rusia po përpiqet të rrisë ndikimin e saj përmes ndërhyrjeve politike dhe dezinformimit. Kongresmeni republikan Pete Sessions, një nga bashkëkryesuesit dhe organizatorët e diskutimit, tha se Rusia ka vite që po përpiqet të destabilizojë Ballkanin dhe se është e qartë se përdor dezinformimin dhe forcën kur dëshiron të arrijë qëllimet e saj, transmeton Telegrafi.

“Destabilizimi i Ballkanit (nga Moska) është diçka që secili vend atje e sheh, dhe ata shohin se jo vetëm po ndodh, por se ka një përpjekje të qëllimshme për të minuar ato vende”, tha Sessions.

Ai shtoi se SHBA dhe organizatat perëndimore duhet të mbështesin stabilitetin e rajonit.

​Ish-ambasadori i Serbisë në Bjellorusi, Srecko Gjukiq, tha se Rusia prej shumë vitesh është etiketuar si një faktor destabilizimi në Ballkan.

“Të kujtojmë se është përdorur edhe termi se jemi në vijën e zjarrit dhe më pas të kujtojmë se faktori rus është ai që shkakton probleme në Ballkan, deri te përkufizimi i dhënë tani nga David Cameron, ministri i Jashtëm britanik, se Serbia shërben si përfaqësuese ruse në rajon”, thotë Gjukiq.

Ai shton se në situatën në të cilën ndodhet Rusisë i konvenon, që jo vetëm në Ballkan, por në mbarë botën të hapen fronte të reja, vatra të reja dhe luftëra të reja, e bindur se kjo do të shpërndajë forcat e SHBA-së dhe NATO-s në një sërë pikash të tjera në botë, përfshirë Ballkanin, dhe se do t’i sjellë dobi asaj në luftën e saj në Ukrainë, transmeton Telegrafi.

“Megjithatë, objektivisht, zona e Ballkanit Perëndimor dhe problemet e Ballkanit Perëndimor janë të përqendruara në zonën e Kosovës dhe Bosnjë-Hercegovinës. Këto janë territore lokale, vatra mjaft të nxehta lokale që çdo përpjekje ruse për të bërë diçka atje është e dënuar të dështojë paraprakisht. Ata natyrisht, na shkaktojnë probleme, e mbajnë Serbinë jashtë kursit dhe kontekstit evropian, e mbajnë në një kufi margjinal dhe kjo sërish sjell përfitime për Rusinë. Unë do ta mbyllja përgjigjen time me deklaratën e mëposhtme – në situatën në të cilën ndodhet Rusia, jo vetëm nga lufta në Ukrainë, por edhe më gjatë, padyshim tani shohim se lufta në Ukrainë nuk ishte përgatitur për dy ose tre muaj, por në të paktën një ose dy dekada, shohim se Serbia është një shtyllë e vlefshme e politikës ruse në Ballkan dhe se Serbia luan një rol të madh për Rusinë pikërisht sepse e lejon atë të jetë e vetmja urë kalimi ku ajo ekspozohet plotësisht si ruse. Rusët do të thoshin koloni [për Serbinë], dhe unë do të thosha humbësja. Mund të themi edhe koloni, duke pasur parasysh se të gjitha burimet tona energjetike janë në duart e Rusisë. Prandaj, pozicioni në të cilin gjendet Serbia është jashtëzakonisht mosmirënjohës dhe Rusia do të largohet nga piedestali i interesave serbe deri në masën sa edhe të jetë zgjidhja e çështjes së Kosovës dhe Republikës Srpska në Bosnje dhe Hercegovinë”, tha ish-diplomati serb.

I pyetur nëse vazhdimi i luftës në Ukrainë do të ndikojë disi në dialogun e mëtejshëm ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, Gjukiq tha se nuk mendon se do të ketë ndikim.

“Kosova dhe Republika Srpska vijnë si një monedhë e përshtatshme kusuritje për politikën ruse, për përdorimin e Serbisë, për të kënaqur ambiciet imperialiste ruse. Nuk është kjo hera e parë. Ne e dimë këtë nga shteti ynë i mëparshëm i Jugosllavisë, i cili u mbrojt jashtëzakonisht shumë nga ndikimi i ambicieve të mëdha imperialiste mbi interesat e Jugosllavisë. Megjithatë, këtu kemi një situatë ku, në kontekstin e të gjitha ngjarjeve dhe trazirave në botë, Rusia ka gjetur një terren të përshtatshëm dhe nuk do ta lërë aq lehtë, kurse Serbia do të duhet të mbijetojë gjithë këtë krizë, e cila nuk do të jetë e shkurtër për sa i përket luftës ruso-ukrainase, por kjo nuk do të thotë se çështja e Kosovës do të zgjasë dhe do të zvarritet pafundësisht”, tha ai. /Telegrafi/