Njëqindvjetori i lindjes së Arshi Pipës

Ministrja e Kulturës e Shqipërisë, Elva Margariti, përkujtoi sot Arshi Pipën, poet, kritik, përkthyes, albanolog e filozof të cilin e cilësoi si një nga zërat e rëndësishëm të letrave shqipe.

“Një rebel i lindur, poet, kritik, përkthyes, albanolog, filozof, antikomunist që e vuajti në lëkurë bindjen e tij të palëkundur, në qeli e kampe pune. Edhe gjatë viteve të qëndrimit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku shkëlqeu në lëmë të pedagogjisë, por dhe filozofisë, nuk reshti së punuari për Shqipërinë, për të treguar të vërtetën e një vendi të izoluar, një sagë të cilën e shkroi në letra cigaresh”, shprehet Margariti.

Ndërsa, Autoriteti për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit 1944-1991, teksa ka publikuar dosjen mbi Arshi Pipën thekson se “themelues i organit ‘Bota e re’ të Lidhjes së Shkrimtarëve, Arshi Pipa me Mitrush Kutelin, të dy jokomunistë, më pas u dënuan me burg dhe u rigjetën në punën e rëndë për tharjen e kënetës së Maliqit”.

I arrestuar në korrik të 1947-s, Pipa e vuajti dënimin në kampet e punës së detyruar në vend, mes të cilëve këneta e Maliqit, me shumë të dënuar të tjerë politikë. Nga Vloçishti e Maliqi, ai arriti të merrte poezitë e ferrit në ShBA, ku u vendos pas arratisjes në 1957, siç i kishte shkruar, në letra cigaresh, për t’i botuar më pas si “Libri i Burgut”. Sot, e gjithë biblioteka dhe krijimtaria e tij i është dhuruar Muzeut Historik Shkodër.

“Arshi Pipa u mbajt në vëzhgim nga Sigurimi i Shtetit për 44 vjet. Drejtoria e Zbulimit Politik e çeli dosjen për ndjekjen e tij në 29 prill 1960 dhe e mbylli në vitin 1992. Në dosje bëhet e qartë që Sigurimi mbajti në vëzhgim, veç tij, edhe 35 veta të rrethit familjar që jetonin në Shqipëri pas arratisjes së tij, po kështu, rrethin miqësor dhe kolegët në ShBA”, shprehet Autoriteti për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit.

Sigurimi i Shtetit e cilësonte “agjent të amerikanëve”, por vlerësonte se “është i mprehtë, i zgjuar, mjaft dinak dhe armik i betuar i joni”. /ata/