Ngritja dhe rënia e Asma al-Assad, gruaja e ish-diktatorit sirian që lufton për të jetuar

Thuhet se pas çdo burri të madh qëndron një grua – dhe siç ndodh, e njëjta gjë vlen edhe për diktatorët.

Tirani i rënë i Sirisë, Bashar al-Assad, iku në Moskën mike pasi regjimi i tij u rrëzua nga rebelët dy javë më parë.

Në pritje të tij në Rusi, sipas ndihmësve të afërt, ishte gruaja e tij, Asma.

Dyshes iu dha azil pasi koalicioni rebel mori kontrollin e Damaskut.

Në fillim të kësaj jave, Kremlini mohoi raportet në mediat turke se Asma dëshironte një divorc dhe ishte e vendosur të largohej nga Rusia për në Mbretërinë e Bashkuar, ku lindi dhe u rrit.

E vërteta, tha babai i saj më vonë për Daily Beast në një deklaratë, ishte se Asma po luftonte me leukeminë dhe dëshironte të kthehej në Londër sepse “gjendja e saj shëndetësore nuk mund të monitorohet në mënyrë adekuate në Moskë”.

Të enjten, një raport nga The Daily Telegraph zbuloi se situata ishte e rëndë; Asma po vdiste, duke luftuar një betejë “50/50” gjatë javëve të fundit me leukeminë, me të cilën u diagnostikua në maj.

Por, kjo kthesë e errët në historinë e Asmas është vetëm e fundit në një varg kthesash befasuese në jetën e saj, nga ditët si vajzë në Londër, në kohën si zonja e parë në Siri, deri në rënien e regjimit.

Emma

E lindur në Londrën Perëndimore në vitin 1975, jeta e hershme e Asmas ishte më karakteristike për një të ri tipik britanik sesa ajo që mund të pritej për gruan e ardhshme të një diktatori sirian.

Në shkollën fillore të Kishës së Anglisë, ajo quhej “Emma”.

Pasi ndoqi shkollën e mesme në një shkollë vajzash të njohur, Queen’s College, ajo fitoi një diplomë në shkenca kompjuterike nga King’s College në Londër.

Më pas, ajo gjeti një punë në bankingun e investimeve në JPMorgan.

Megjithëse familja e saj ishin myslimanë konservatorë sunitë, të cilët e çuan atë në udhëtime në Siri, njerëzit e afërt me familjen nuk e kujtojnë se ajo tregonte një interes të veçantë për Lindjen e Mesme.

“Ajo ishte shumë angleze dhe dukej se donte të mos kishte asnjë lidhje me Sirinë”, tha një mik i familjes për The Economist.

Takimi me djalin e tiranit

Ishte nëna e Asmas, Sahar – xhaxhai i së cilës kishte ndihmuar babanë e Bashar, Hafez al-Assad, të merrte pushtetin në Siri në vitet e 70 – e cila u përpoq për herë të parë t’i bashkonte çiftin.

Bashar dhe Asma u takuan disa herë në vitet e 90, ndërsa ai studionte në Londër për të qenë mjek i syve, por ata u lidhën në vitin 2000 dhe u martuan në fshehtësi më vonë atë vit.

Bashar nuk kishte menduar kurrë të bëhej president i Sirisë, shkruan yahoonews, përcjell Telegrafi.

Vëllai i tij më i madh Bassel ishte trashëgimtari i dukshëm – domethënë, deri në vdekjen e tij të parakohshme në një aksident me makinë në 1996.

Katër vjet më vonë, Hafez vdiq. Pas disa muajsh, Bashar mori frenat e Sirisë në dorë.

Bëhet e ditur se gjatë asaj kohe, Asma u zhduk nga puna e saj për tre javë pa paralajmërim, duke u larguar përfundimisht me shpjegimin se ajo ishte martuar papritmas në Siri, ku do të jetonte tani.

“Një trëndafil në shkretëtirë”

Me Asman, një londineze në krah të tij, kishte shpresë se mbretërimi i Basharit, ndryshe nga babai i tij, do të ishte një reformë.

Ishte një imazh simpatik që Asma e ndihmoi të zhvillohej.

Ajo shkëlqeu në intervistat me mediat perëndimore, duke mbajtur një qasje më të butë se burri i saj.

Asma i merrte vetë fëmijët e saj – Hafez, Zein dhe Karim – nga shkolla e tyre Montessori dhe gatuante darkë për mysafirët në shtëpinë e tyre të thjeshtë trekatëshe.

Në një postim në Facebook nga ditët e para të Luftës Civile Siriane, Asma u mburr se “Hafez, 14 vjeç, ndan dashurinë e nënës së tij për teknologjinë dhe kompjuterin dhe është bërë aq i gjatë sa babai i tij”.

“Ai po mëson rusisht”, tha Asma.

“Karim, 11 vjeç, është po aq aktiv sa nëna e tij dhe është ylli i sporteve shtëpiake. Ai po mëson kinezisht”, shtoi ajo.

“Zein, 12 vjeç, po mëson spanjisht. Ajo ka një personalitet të fortë, të sigurt dhe të ngrohtë. Ashtu si prindërit e saj”, përfundoi Asma.

Përpjekja për kontrollin e imazhit fillimisht rezultoi e suksesshme, siç dëshmohet nga një profil tashmë famëkeq i 2011-ës i Asma në Vogue.

Revista e shpalli atë “Një trëndafil në shkretëtirë”.

Por, tashmë, ajo fasadë kishte filluar të çahej.

Pranvera Arabe

Midis intervistës së Asmas për artikullin e Vogue në fund të vitit 2010 dhe publikimit të saj në shkurt 2011, protestat e Pranverës Arabe kishin filluar dhe lufta civile siriane do të fillonte së shpejti.

Brutaliteti i tij është tashmë i njohur – si fakti që regjimi i Basharit do të torturonte civilët.

Profili i Vogue u fshi përfundimisht.

Megjithatë, gjatë gjithë kësaj, Asma mbeti pranë Basharit.

Në ditët e para të luftës, disa bënë thirrje që gruaja gjoja liberale dhe e dhembshur e diktatorit të dilte kundër brutalitetit.

Së pari, në prill 2012, gruaja e ambasadorit britanik dhe gruaja e ambasadorit gjerman në Kombet e Bashkuara bënë një video duke kërkuar që ajo të dënonte dhunën e burrit të saj.

“Ne po i kërkojmë Asma Assadit që gjithashtu të rrezikojë dhe të thotë hapur: Ndaloni gjakderdhjen, ndaloni atë tani”, thanë dy gratë në videon, e cila tregonte fotografi të viktimave të luftës, përfshirë fëmijë.

“Një ditë, fëmijët tanë do të na pyesin se çfarë kemi bërë për të ndaluar këtë gjakderdhje. Cila do të jetë përgjigja juaj, Asma?”, shtuan ato.

Imazhi i zbukuruar i Asmas më në fund u shkatërrua nga një raport që detajonte zakonet e saj të shpenzimeve ndërsa njerëzit e tjerë vuanin.

Email-et private të shkarkuara nga llogaritë e Asmas dhe Basharit në mars 2012 treguan se ajo shpenzoi dhjetëra mijëra dollarë për bizhuteri, rroba dhe mobilje.

Ndërkohë, shumë sirianë luftuan për të mbijetuar.

Mbështetja e palëkundur për veprimet e burrit të saj gjatë rrjedhës së luftës civile, e cila zgjati për më shumë se një dekadë, bëri që disa të arrinin në përfundimin se edhe ajo ishte fajtore.

Raportohet se ajo ka qenë në shënjestër të sanksioneve nga SHBA-ja dhe Britania e Madhe, dhe në vitin 2020 u hetua nga Policia Metropolitane e Britanisë nëse ishte fajtore për krimet e luftës të Basharit.

Aeroplani i mesnatës për në Moskë

Më 8 dhjetor, regjimi i Assadit u rrëzua kur rebelët pushtuan Damaskun, pas gati 14 vitesh luftë.

Kur rezultati u bë i qartë, Assad u largua nga Siria me një aeroplan ushtarak rus me djalin e tij Hafez, duke takuar Asman dhe fëmijët e tij të tjerë në Moskë, ku atyre iu ishte dhënë azil.

Siria kishte njoftuar në vitin 2018 se Asma ishte diagnostikuar me kancer gjiri, por në vitin 2019 dha një intervistë në mediat shtetërore duke deklaruar se ajo tani nuk kishte kancer.

Ndërsa në maj të këtij viti, zyra e Basharit zbuloi se ajo po trajtohej për leukemi dhe nuk do të shfaqej në ngjarje publike si rezultat.

Ndryshe, gjendja e saj shëndetësore duket se ka marrë një kthesë që nga mbërritja e saj në Rusi, pasi ajo tani po lufton për jetën e saj.

Ndërsa babai i saj tha se ajo do të merrte kujdes më të mirë mjekësor në Londër, Sekretari i Jashtëm i Anglisë, David Lammy, ka thënë se ajo nuk është e mirëpritur të kthehet, duke qenë një “individ i sanksionuar”, raportoi London Evening Standard.

Duket se Asma do të mbetet një refugjate ruse – e izoluar nga burri dhe fëmijët e saj, për të parandaluar infeksionin – për aq kohë sa i ka mbetur. /Telegrafi/