Anksiolitikët ose antidepresivët. Cila është zgjedhja më e mirë?

Dr. Samire Gashi – Braina,
Psikiatër
Tel. 044 115 533

Një ndër vështirësitë në mjekimin e çrregullimeve të humorit sa i përket trajtimit, është zgjedhja adekuate e terapisë. Shumica e popullsisë nuk i dallon antidepresivët nga anksiolitikët si dhe hipnotikët (barnat për gjumë). Poashtu, ka paqartësi edhe sa i përket definimit të depresionit dhe anksiozitetit.

Edhe pse në treg janë të pranishme barnat për të gjitha format e humorit të çrregulluar, ekziston bindja se mjekët gabimisht përshkruajnë barnat e më pastaj nuk e përcjellin gjendjen e mëtutjeshme shëndetësore të pacientit.

Në fakt, pacienti bindet ta marrë terapinë dhe duke mos patur njohuri se duhet te kalojë një kohë që barnat ta shfaqin efektin e tyre, e ndërprenë terapinë para kohe. Kjo bën të mundur që ‘vuajtja depresive’ të vazhdojë dhe të përkeqësohet sëmundja .

Përderisa anksioziteti mund te mjekohet me terapi për qetësim dhe antidepresiv, e kundërta nuk vlen – depresioni shërohet me terapi antidepresive.

Depresioni dhe çrregullimi i ankthit mund të lajmërohen në formë të veçantë ose në formë të kombinuar.

Gabimi kryesor para përshkrimit të psikofarmakëve është dhënia e barnave qetësuese në vend të terapisë antidepresive edhe pse pacienti vuan nga depresioni. Për pasojë do të vie te përkeqësimi i sëmundjes. Pra, përderisa anksioziteti mund të mjekohet me terapi anksiolitike dhe antidepresive, depresioni sa i përket aspektit farmakologjik, trajtohet vetëm me terapi antidepresive.

Anksiolitikët mund të aplikohen edhe te forma e depresionit të kombinuar me anksiozitet, por, vetëm për një periudhë të shkurtër në fillim të trajtimit. Më pastaj, shtohen në fillim doza të ulura të antidepresivëve, të cilat kanë efekt qetësues. Barnat qetësuese largohen dalëngadalë nga terapia për disa javë dhe njëkohësisht rritet doza e barnave antidepresive deri në sasi optimale.

Kujdes me barnat qetësuese!

Shumica e barnave qetësuese që përdoren për ‘qetësim të nervave’, hyjnë në grupin e benzodiazepineve. Emri i tyre gjenerik është: Alprazolom, Bromazepam, Lorazepam, Diazepam, Oksazepam, etj., përderisa emërtimet në treg varirojnë varësisht nga prodhuesi.

Efekti i benzodiazepineve është ne zbehjen e simptomave të ankthit, siç janë: pagjumësia, frika, tendosja e brendshme, nervoza, etj. Poashtu, përshkruhen edhe për dhimbje muskulore, kokëdhembje dhe tension të lartë të gjakut.

Me kujdes të posaçëm mjeku duhet të bëj vlerësimin e pacientit se në çfarë gjendje ndodhet dmth. sa i përket diagnostikimit. Nëse pacienti vuan nga depresioni dhe merr terapi anksiolitike, mund të ndjehet mirë përderisa veprojnë qetësuesit, sikurse që veprojnë analgjetikët në mjekimin e dhimbjes. Megjithatë, barnat qetësuese janë depresor te sistemit nervor (pra nuk veprojnë ‘kundër’ depresionit).

Barnat qetësuese mund të shkaktojnë tolerancë në organizëm, dmth., nevojë për rritje të dozës dhe varësi, që manifestohet me krizë apstinenciale, gjegjësisht, përkeqësim të gjendjes nëse pacienti tenton të zvogëlojë dozën apo ndërprerje të marrjes së qetësuesve.

Kur dhe cili medikament?

Antidepresivët nuk janë depresor por stimulues të sistemit nervor. Dhe, disa nga antidepresivët mund të kenë efekt qetësues, por pa frikë se do të shkaktojnë efekte anësore sikurse barnat qetësuese. Pra nuk shkaktojnë tolerancë as varësi. Për këtë arsye janë të preferuar për trajtimin e depresionit dhe trajtimin e formës kronike të ankthit.

Barnat qetësuese mund të aplikohen në kombinim me barnat antidepresive në fazën fillestare të terapisë, por me kohë duhet të ndërpriten, sepse antidepresivët marrin funksionin e eliminimit të simptomave të ankthit.

Pra, kujdes në përzgjedhjen e barnave! /Telegrafi/