Rrahjet e shpejta të zemrës, shkaktarët, simptomat dhe mjekimi

Dr. Driton Haziri,
Kardiolog
tel. 044 312 189

Takikardia është term mjekësor për rrahjet e shpejta të zemrës mbi 100 rrahje në minutë; mund të fillojë në dhomat e poshtme të zemrës (ventrikuj) ose në dhomat e sipërme (atriume). Me këtë ritëm të shpejtë zemra nuk është në gjendje të pompojë në mënyrë efikase gjakun e pasur me oksigjen në trup.

Ritmi i zemrës kontrollohet nga një stimulues kardiak natyral (nyja sinoatriale) e cila gjendet në dhomën e sipërme të djathtë (atrium). Nyja sinoatriale dërgon sinjale elektrike që normalisht të fillojë çdo rrahje zemre. Këto sinjale elektrike lëvizin nëpër atriume duke bërë që muskujt e zemrës të shtrëngohen (kontraktohen) dhe të pompojnë gjakun në barkushe (ventrikuj).

Më pas sinjalet arrijnë në një grup qelizash të quajtur nyja atrioventrikulare ku ngadalësohet për një pjesë të sekondës; kjo vonesë e lehtë lejon që barkushet (ventrikujt) të mbushen me gjak. Pastaj sinjali përcillet në tufën e His-it, poshtë septumit ndërventrikular dhe përmes degëve të His-it dhe fibrave Purkinje përhapen impulset valore përgjatë ventrikujve, duke i bërë ato të tkurren dhe të pompojnë gjakun në mushkëri ose pjesë tjera të trupit.

Ky proces i përçimit të impulseve në zemër zakonisht shkon pa probleme, duke rezultuar me një rrahje zemre prej 60 deri në 100 rrahje në minutë.

Shkaktaret e takikardisë

Shkaktarët me natyrë kardiake janë:

▪ Infarkti i miokardit
▪ Sëmundjet iskemike të zemrës
▪ Hipertensioni
▪ Sëmundjet valvulare të zemrës,
▪ Pamjaftueshmëria e zemrës (insuficienca kardiake)
▪ Sëmundjet strukturale të zemrës (kardiomiopatit),
▪ Infeksionet (endokarditi, miokarditi)
▪ Tumoret

Shkaktarët me natyrë tjetër janë:

▪ Sëmundjet e gjëndrës tiroide
▪ Sëmundjet e mushkërive
▪ Anemia
▪ Temperatura
▪ Çrregullimi i elektroliteve
▪ Konsumimi i duhanit
▪ Abuzimi me substanca narkotike
▪ Stresi emocional
▪ Konsumimi i sasive të mëdha të pijeve alkoolike ose të kafeinës, etj.

Takikardia në bazë të origjinës së lokalizimit, ndahet në dy grupe:

1. Takikardia supraventrikulare, ku bëjnë pjesë:

• Tahikardia paroksismale supraventriculare
• Kontrakcionet atriale të parakoshme (PACs)
• Tahikardia nga rrugët akcesore
• Tahikardia atriale
• Fibrilacioni atrial
• Flateri atrial

2. Tahiakardia ventrikulare, ndahet në:

– Takikardi ventrikulare e paqëndrueshme < 30 sekonda, pa kompromitime hemodinamike.                                                                                       – Takikardi ventrikulare e qëndrueshme > 30 sekonda, me kompromitime hemodinamike.

Në bazë të morfologjisë tahikardite ventrikulare, ndahen në:

• Monomorfe

– Takikardi ventrikulare
– Takikardi rihyrëse me bllok të degës
– Fibrilacion ventrikular
– Flater ventrikular

• Polimorfe

– Torsade de pointes

Simptomat e takikardisë

▪ Vështirësi në frymëmarrje
▪ Marramendje
▪ Lodhje
▪ Djersitje
▪ Palpitacione
▪ Dhimbje gjoksi
▪ Humbje e vetëdijes
▪ Arrest kardiak

Diagnostikimi

Një numër i konsiderueshëm i ekzaminimeve janë të disponueshme për diagnostikimin e aritmive kardiake; është e rëndësishme të vazhdohet me një qasje hap pas hapi. Qëllimi është të arrihet një korrelacion midis simptomave, aritmisë themelore dhe te fillohet me terapinë e duhur.

Ekzaminimet rutinore te cilat kërkohen janë: analizat laboratorike, Ekg, Ekokardiografia, Ergometria (stres testi kardiak), Holter monitorimi 24-48 orësh.

Në disa raste rekomandohen ekzaminime tjera shtesë: koronarografia, studimi elektrofiziologjik, etj., për të identifikuar pacientët me aritmi të shkaktuara nga iskemia ose që janë në rrezik për vdekje të papritur kardiake.

Mjekimi

Mjekimi i takikardisë është i ndryshëm dhe mjaft kompleks varësisht prej shkaktarëve, tipit të takikardisë së shkaktuar, gjendjes së përgjithshme të pacientit, sëmundjeve shoqëruese, etj.

Mjekimi mund të jetë: medikamentoz, elektrokardioverzion, ablacion, ICD, etj.

Medikamentoz – me anë barnave (B-bllokatorëve, bllokatorëve të kanaleve të Ca, antiaritmike, etj.) mbahen nën kontroll rrahjet e zemrës.

Elektrokardioverzioni – pas përgatitjeve parapake sipas protokollit me antikoagulant, mund të bëhet konvertimi i ritmit me defibrilator.

Ablacioni – është një procedurë invazive që përdorë energjinë e radiofrekuencës për të shkatërruar vatrat ne një zonë të caktuar të zemrës, te cilat shkaktojnë rrahje të shpejta dhe të parregullta të zemrës.

ICD (vendosja e baterisë) – është një pajisje e vogël me bateri e cila implantohet në gjoks për të zbuluar dhe ndaluar rrahjet e parregullta të zemrës (aritmitë). ICD monitoron vazhdimisht rrahjet e zemrës dhe jep goditje elektrike, kur është e nevojshme, për të rivendosur një ritëm të rregullt të zemrës.

Parandalimi

Ndryshimet e stilit të jetës për të zvogëluar rrezikun e sëmundjeve të zemrës mund të ndihmojnë në parandalimin e aritmive të zemrës që mund të shkaktojnë takikardi.

▪ Zgjidhni një dietë të pasur me drithëra, fruta, perime, mish pa yndyrë.
▪ Kufizoni kripën (më pak se 5 gram në ditë), sheqerin dhe yndyrat e ngopura.
▪ Përpiquni të bëni aktivitet fizik për të paktën 30 minuta në ditë.
▪ Mbani një peshë të shëndetshme.
▪ Mbani nën kontroll presionin e gjakut dhe nivelet e kolesterolit.
▪ Mos konsumoni duhan.
▪ Mos konsumoni alkool.
▪ Kufizoni kafeinën.
▪ Menaxhoni stresin.

/Telegrafi/