Edhe pse termi "filantropi" është relativisht i ri për qytetarët e vendit tonë, koncepti për të kontribuar për të mirën e përbashkët gjithmonë ka qenë pjesë e kulturës sonë. Megjithatë, edhe sot, filantropia shpesh keqinterpretohet me ndërhyrjet humanitare dhe bamirëse, duke neglizhuar mundësinë e përdorimit të filantropisë si një instrument për të nxitur zhvillimin ekonomik.
Kosova paraqet një ekonomi të pazhvilluar në krahasim me vendet fqinje. Edhe pse vendi ka arritur një normë mesatare të rritjes së GDP-së prej pesë për qind gjatë dekadës së fundit, kjo vjen si pasojë e investimeve të mëdha kapitale nga ana e Qeverisë. Ekonomia jonë është ende shumë e varur nga diaspora dhe komuniteti ndërkombëtar, qoftë për ndihmë teknike apo financiare. Remitencat nga diaspora numërojnë për rreth 14 për qind të GDP-së, ndërsa ndihma financiare nga donatorët ndërkombëtar për rreth 7.5 për qind e GDP-së. Përveç kësaj, shkalla e papunësisë prej 43 për qind është alarmante, e cila shifër është konstante për vite dhe Qeveria e Kosovës mbetet punëdhënësi më i madh në vend.
Të gjitha këto fakte tregojnë qartë nevojën për identifikimin e metodave të reja për të nxitur zhvillimin ekonomik për Kosovën. Edhe vendet më të zhvilluara në botë, janë duke shkuar prapa në nivelin e komunitetit, për të identifikuar metodat e reja të nxitjes së zhvillimit ekonomik, dhe ne nuk duhet të përbëjmë përjashtim. Nga kalimi në fokus të iniciativave të komunitetit ekonomik, ne mund të rivendosim pronësinë lokale, të inkurajojmë mobilizimin dhe përdorimin strategjik të burimeve lokale, dhe të ndihmojmë në gjenerimin e ideve të reja shoqërore, të përgjegjshme dhe të qëndrueshme që mund të ndikojnë drejtpërsëdrejti në uljen e papunësisë dhe zbutjen e varfërisë.
Për shembull, nëse marrim një komunitet specifik në Kosovë dhe ndërmarrim iniciativa ku remitencat që vijnë nga diaspora, t’i transferojmë në fonde filantropike për zhvillim ekonomik të komunitetit, ndikimi në këtë komunitet do të jetë shumë herë më i madh se sa nga vet remitencat. Kjo vjen për faktin se vetëm një numër i caktuar i familjeve nga ky komunitet do të përfitojnë nga remitencat, dhe pjesa më e madhe e kapitalit që do të shkojnë në konsum. Në anën tjetër, nëse kapitali i njëjtë shfrytëzohet për një fond filantropik i cili do të ndihmojë financimin e pesë nismave biznesore në komunitet, rezultatet do të jenë jashtëzakonisht të ndryshme. Këto pesë biznese do të ndihmonin në krijimin e më shumë vendeve të punës dhe do të punësonin njerëzit brenda komunitetit, duke ndikuar në komunitet në mënyrë më të qëndrueshme. Kjo gjithashtu do të sillte një reduktim të lartë nga varësi prej remitencave dhe do të nxiste pronësisë lokale për komunitetin.
Iniciativat e tilla do të ndihmonin në organizimin dhe angazhimin e komuniteteve lokale për të qenë më të qëndrueshme, me përgjegjësi sociale dhe si rrjedhojë e kësaj do të përfitonin më shumë njerëz. Përfundimisht, iniciativat e tilla do të nxisin zhvillimin e tregjeve përmes mobilizimit të burimeve strategjike lokale, talenteve, vlerave, kulturave dhe traditave me bazë komunitare. Koncepti i përdorimit të filantropisë, si instrument për zhvillimin ekonomik të komunitetit, ka treguar rezultate të vlefshme në të gjithë botë, si të tilla janë Kina, India, Egjipti etj.
Në rastin e Kosovës, krijimi i mjedisit biznesor përballet me shumë sfida. Prandaj, organizatat jo-fitimprurëse (fondacionet, institucionet) do të mund të luajnë një rol të madh në këtë aspekt, në drejtim të përdorimit të filantropisë për të ndihmuar në krijimin e një klime të favorshme për rritjen ekonomike. Në një formë, kjo mund të arrihet me anë të një serie të granteve filantropike që kanë në shënjestër ngritjen e kapaciteteve, shkëmbimin e njohurive dhe eksperiencave, përdorimin efikas të burimeve lokale, etj. Në mënyrë që të arrihet një e ardhme e qëndrueshme sa i përket zhvillimit ekonomik, trajtimi i çështjeve të zhvillimit ekonomik të komunitetit, është po aq qenësor për zhvillim. Megjithatë, edhe kjo kërkon angazhim të fortë nga institucionet e qeverisjes qendrore dhe lokale për të punuar shumë në ndërtimin e besimit.
Filantropia mund të arrijë atë që institucionet dhe tregu nuk munden, edhe pse këtë nuk mund ta arrijë vet. Kështu që këtu ekziston një trekëndësh bashkëpunimi që do të mundësonte rritjen e ndikimit. Kjo do të thotë se shoqëria civile, shteti dhe sektori privat do të luanin një rol të rëndësishëm në trasformimin e komuniteteve dhe në krijimin e një barazie më të madhe sociale.
Neve na nevojitet një model transatlantik, një model ku filantropia nuk do të zëvendësonte fondet shtetërore me përkrahjen private, por një model ku këto të dyja do ta komplementonin njëra-tjetrën. Kosova ka shumë për të mësuar nga ky model, në të cilin Forumi për Iniciativa Qytetare (FIQ) beson se do të siguronte një ndikim jetëgjatë, do të kontribuonte për të mirë në jetën e shumë njerëzve.
Kosova sot është një ndër vendet më të varfra në Evropë, por ne si FIQ besojmë se filantropia mund të ndryshojë kushtet dhe disavantazhet që ekzistojnë këtu dhe përtej.
(Autori është menaxher i Programit të Filantropisë në organizatën joqeveritare Forumi për Iniciativa Qytetare-FIQ)
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika
30 vjet në shërbim të edukimit dhe të kulturës: Shtëpia botuese “Dukagjini” ju uron Ditën Botërore të Librit
Si i përdorin aplikacionet për konsum gjeneratat e reja në Kosovë?
Nesër mbahet shitja e 65-të aseteve e Agjencisë Kosovare të Privatizimit
Fitoni dhurata ekskluzive nga Samsung në foleja.com
Arianit Koci paralajmëron vizita në Japoni e Afganistan, teston fillimisht internetin e 99esim.com në Greqi
Si i përdorin aplikacionet për konsum gjeneratat e reja në Kosovë?
Fillo udhëtimin e ri në botën e librave - Shkarko aplikacionin DukagjiniBooks
Prime Travel pjesë e panairit të turizmit ATM në Dubai – e pranishme edhe në Paris Hilton Host Party
Rusia ngrin llogaritë bankare të Finlandës dhe Danimarkës
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
E jotja është mu koncentru, e karriges Gaming me t’rahatu
Karrige që ta relakson mendjen dhe trupin
Knaqja zemrën vetit: Bli fustanin me zbritje në Melodia Px
Autobusi bon me t’ik, a kjo bluzë me zbritje hiç kërqysh!
Sako nga MelodiaPx që t’shton vetëbesim!
Më të lexuarat
A u vodh Barcelona në El Clasico? Cafu deklarohet shkurt dhe qartë
Dëshmitarja që pa vrasjen e gazetares britanike në vitin 1999, pretendon se pas këtij akti qëndron serbi i njohur si Legia
"Ish-gjyqtari më i pasur në botë", është pronari i dy super bizneseve dhe ka pasuri neto më shumë se Mike Tyson
Gazetari britanik tregon nëse mund të ketë luftë në Kosovë dhe Bosnjë
Publikohet biseda e gjyqtarit me dhomën e VAR-it për golin ‘fantazmë’ të Lamine Yamal
"O Bes Kallaku", reagimi epik i Xhensilës kur fansat i përmendin ish-partnerin në koncert