Kërkimet tregojnë se milingonat e reja, sapo sëmuren, lëshojnë një aromë të veçantë që u sinjalizon punëtoreve t’i largojnë nga kolonia, duke parandaluar përhapjen e infeksionit. Interesante është se mbretëreshat nuk e përdorin këtë mekanizëm vetëflijimi
Shumë specie kafshësh e fshehin sëmundjen për arsye sociale. Edhe njerëzit shpesh rrezikojnë të infektojnë të tjerët vetëm për të vazhduar rutinën, në punë apo në kafe. Por kolonitë e milingonave funksionojnë si një “superorganizëm” që vepron për mbijetesën e të gjithëve, ngjashëm me mënyrën se si qelizat e infektuara në trupin tonë lëshojnë sinjalin “gjejmë dhe më shkatërro”, raporton ekipi i studiuesve nga Austria.
“Milingonat jetojnë në kushte ideale për përhapjen e sëmundjeve, sepse mijëra prej tyre kalojnë mbi njëra-tjetrën gjatë gjithë kohës”, shpjegon Erika Doson, ekologe e sjelljes në Institutin e Shkencës dhe Teknologjisë të Austrisë dhe autorja udhëheqëse e studimit.
Kur milingonat punëtore të rritura infektohen me një sëmundje që mund ta kërcënojë koloninë, ato largohen vetë nga foletë për të vdekur në izolim. Por milingonat e reja, që ende ndodhen brenda, nuk mund të praktikojnë këtë lloj distancimi social.
Studiuesit kanë zbuluar se, kur këto larva terminale sëmuren, ndodh një ndryshim kimik që prodhon një aromë specifike. Milingonat punëtore mblidhen, hapin fshikëzën mbrojtëse, krijojnë vrima dhe injektojnë helm brenda, shpjegon Doson.
Ky helm vepron si dezinfektues, duke vrarë njëkohësisht edhe patogjenin që kërcënon koloninë, transmeton Telegrafi.
Në studimin e ri, shkencëtarët synuan të kuptonin saktësisht se çfarë është ky mekanizëm dhe si funksionon sinjali që mund të përkthehet si: “Hej, eja dhe më vrit”.
Fillimisht ata izoluan aromën e milingonave të sëmura të llojit lasius neglectus, dhe kur e aplikuan këtë aromë mbi larva të shëndetshme në laborator, milingonat punëtore i shkatërruan ato po ashtu.
Pastaj ekipi kreu një eksperiment që tregoi se larvat e sëmura prodhojnë këtë aromë vetëm kur punëtoret janë pranë, çka dëshmon se aromën e lëshojnë qëllimisht, si sinjal për eliminim.
“Edhe pse është një formë sakrifice, kjo është në interesin e tyre evolucionar, sepse siguron që gjenet e tyre të vazhdojnë tek brezi tjetër”, shpjegon Doson. Por një anëtare e kolonisë nuk e përdor këtë strategji vetëflijimi.
Kur mbretëreshat infektohen, ato nuk lëshojnë sinjal aromatik, ka zbuluar ekipi, duke ngritur pyetjen: “A po e mashtrojnë sistemin?”
Megjithatë, studiuesit zbuluan se larvat e mbretëreshave kanë sistem imunitar shumë më të fortë se ato të punëtoreve, prandaj arrijnë të luftojnë infeksionin dhe, pikërisht për këtë arsye, mendohet se nuk dërgojnë sinjalin e vetëflijimit.
Doson shton se shpreson që studimet e ardhshme të zbulojnë nëse edhe mbretëreshat sakrifikohen në rastet kur bëhet e qartë se infeksioni është i pakthyeshëm.
Studimi është publikuar në revistën Nature Communications. /Telegrafi/
