Botë Ballkan Mali i Zi

Presidenti malazez largohet nga partia në pushtet – çfarë po ndodh dhe a është në horizont një subjekt i ri politik?

Para 11 muajve

Presidenti aktual i Malit të Zi, Jakov Milatoviq, më pak se dy vjet pasi themeloi “Lëvizjen Evropa Tani” (PES) me Milojko Spajiqin dha dorëheqje nga të gjitha pozitat në parti. Të njëjtën lëvizje e kanë bërë edhe disa zyrtarë të lartë të partisë. Analistët vlerësojnë se kjo është një lëvizje për krijimin e një subjekti të ri politik në skenën politike malazeze.

Në qershor të vitit 2022, duke shpallur pjesëmarrjen në zgjedhjet lokale në Podgoricë dhe 13 komuna të tjera më 23 tetor, Milatoviq dhe Spajiq themeluan Lëvizjen Evropa Tani. Në këtë mënyrë, ish-ministrat e Financave dhe Zhvillimit Ekonomik në qeverinë e Zdravko Krivokapiqit vazhduan bashkëpunimin, duke arritur një sërë suksesesh në zgjedhje, raporton N1.

Në fillim të vitit 2023, pasi zëvendësoi Spajiqin si kandidat për PES në zgjedhjet presidenciale, Milatoviq fitoi dhe dërgoi në pension politik presidentin prej dekadash të Malit të Zi, Milo Gjukanoviq. Ky sukses i Milatoviqit, megjithatë, u pasua nga fillimi i një konflikti me Spajiqin, i cili vazhdoi kur Spajiqi u bë kryeministër më vonë, transmeton Telegrafi.

Ndarja përfundimtare erdhi më 24 shkurt të këtij viti, kur zëvendëskryetari i Lëvizjes Evropa Tani, Jakov Milatoviq, njoftoi se po jep dorëheqje nga të gjitha pozitat në parti.

Kryesia e PES-së të dielën e përjashtoi nga partia ministrin e Drejtësisë, Andrej Miloviq, ndërsa Komiteti Ekzekutiv shpërndau degën e partisë në Podgoricë dhe Tivar në të njëjtën ditë për shkak të pretendimit për shkelje të Statutit. Sipas Vijestit, njoftimi përfshin largimin e një pjese të anëtarëve nga PES dhe animin e disa komisioneve te Milatoviq.

Prilikom osnivanja Pokreta Evropa sad!, građanima smo obećali transparentnost u radu, racionalan i argumentovan dijalog o politikama koje su inkluzivne i održive.

Istovremeno, obećali smo da će kompetencije i lični integritet predstavljati odlučujuće faktore pri zapošljavanju i…

— Jakov Milatovic 🇲🇪🇪🇺 (@JakovMilatovic) February 24, 2024

Sipas Marko Pejoviq, drejtor programi i Shoqatës për Zhvillim të Përgjegjshëm dhe të Qëndrueshëm UZOR, ndarja në PES nuk ndodhi papritur dhe si befasi.

“Përkundrazi, pritshmëritë se do të ketë ndarje partiake ose më konkretisht ndarje përfundimtare të liderit të PES-it, kanë vazhduar që nga kandidimi i përfaqësuesit të PES për zgjedhjet presidenciale, kur Milatoviq u distancua nga veprimet e Spajiqit, pasi zbuloi se ai po fshihte faktin se kishte nënshtetësi serbe. Pas kësaj u zhvilluan një sërë procedurash dhe vendimesh, ku ndasitë ishin edhe më të dukshme, sidomos gjatë formimit të Qeverisë së re të 44-të të Malit të Zi, dhe kulmi ndodhi pas kthimit të tre ligjeve nga presidenti Milatoviq”, shpjegon Pejoviq.

Përkundër “dridhjeve” në PES, Pejoviq thekson se, kur bëhet fjalë për situatën e përgjithshme politike në Mal të Zi, vështirë se mund të ketë destabilizim dhe vështirësi të reja politike.

“Duket se kryeministri Spajiq i menaxhon shumë mirë proceset socio-politike dhe se duke arritur një mbështetje më të gjerë jashtë partisë dhe shumicës parlamentare, ai arrin të realizojë qëllimet dhe nëse vazhdon kështu, vështirë se mund të ketë destabilizim dhe vështirësi të reja politike. Mendoj se nëse funksionon në të njëjtën mënyrë në periudhën në vijim, me kusht që të mbetet një grup i vetëm parlamentar, ka shumë mundësi që ai të jetë kryeministër për një mandat të plotë, pra të mos ketë zgjedhje në nivelin qendror. Në atë rast ai do të mund të realizonte të gjitha premtimet parazgjedhore dhe të ruante apo përmirësonte mbështetjen për partinë”, thotë analisti.

Nga ana tjetër, siç thekson ai, një sërë faktorësh ndikojnë në nivelin lokal, sidomos kur bëhet fjalë për Podgoricën.

“Pyetja është se sa anëtarë do të largohen nga bordet lokale dhe cila pjesë e këshilltarëve do të largohen nga grupet e këshilltarëve të PES-së, por edhe nëse mund të ketë kompozim të koalicionit qeverisës në favor të qeverisë aktuale nëse vihet në pikëpyetje shumica parlamentare. Në këtë moment është e vështirë të vlerësohet nëse mund të ketë zgjedhje të reja në nivel lokal, megjithëse ato janë potencialisht më të mundshmet në Podgoricë”, thotë Pejoviq. /Telegrafi/