​Në Amerikë zbulohen gjurmë të njerëzimit para 13.000 vjetësh

Udhëtimi i jashtëzakonshëm parahistorik i një nëne të tmerruar dhe vogëlushit të saj përtej një shtrati lumi me baltë të frekuentuar nga grabitqarët e lashtë është zbuluar nga shkencëtarët.

Gjurmët e fosilizuar tregojnë një të rritur, ka shumë të ngjarë një grua, por ndoshta një mashkull adoleshent, që ecën për gati një milje nëpër vatrën e gjuetarit 13.000 vjet më parë.

Analiza tregon se i rrituri ecën përtej terrenit me baltë me një ritëm të shpejtë, ndërsa mbante një fëmijë dy vjeç.

Ata, me siguri të vetëdijshëm për rrezikun që kishin, nuk devijuan kurrë nga një rrugë e përsosur drejt, në mënyrë që të minimizonin kohën e tyre të ekspozuar.

Ecja prej 1.5 km e gjatë u zbulua në Nju Meksiko dhe gjithashtu tregon rrugën njerëzore më vonë u përshkua nga një mamut. Është rruga më e gjatë e njohur e gjurmëve të hershme njerëzore e gjetur ndonjëherë.

Analiza e veçantë e pllajës, një shtrat i tharë liqeni, zbulon se zona ishte gjithashtu e populluar me mace të egra, ujqërit e tmerrshëm, bizonët dhe devetë.

Gjatë kësaj periudhe të historisë, rreth 13,000 vjet më parë, njerëzit gjuanin disa nga këto kafshë dhe u gjuajtën nga të tjerët, duke e bërë udhëtimin jashtëzakonisht të rrezikshëm.

Sipas studiuesve që zbuluan dhe analizuan gjurmët, nëna e dinte gjithashtu këtë, andaj edhe ritmi i saj ishte i shpejtë.

Në një artikull për The Conversation, profesorët Matthew Robert Bennett dhe Sally Christine Reynolds nga Universiteti Bournemouth shkruajnë: ‘Toka ishte e lagësht dhe e lëmuar nga balta dhe ata po ecnin me shpejtësi, e cila do të ishte lodhëse. Ne vlerësojmë se ata po ecnin me mbi 1.7 metra në sekondë – një shpejtësi e rehatshme e ecjes është rreth 1.2 deri 1.5 metra në sekondë në një sipërfaqe të sheshtë të thatë. ”

Studiuesit e dinë se gruaja dhe fëmija i saj ishin në nxitim për shkak të formës dhe thellësisë së gjurmëve të këmbëve, të cilat u skanuan në 3D.

Për pjesën më të madhe të udhëtimit, ekziston një grup gjurmësh, ato të të rriturve. Por në disa vende këto bashkohen me një seri gjurmësh të vogla fëmijësh.

Studiuesit spekulojnë se kjo mund të ketë qenë kur i rrituri, i cili mbante vogëlushin, e vendosi të riun të pushonte.

Pushimi në këtë zonë do të kishte qenë i rrezikshëm, pasi gjurmët zbulojnë se ishte plot me kafshë të rrezikshme, të gjitha të afta për të vrarë udhëtarët.

“Rruga tregon një histori të jashtëzakonshme. Çfarë po bënte ky individ vetëm dhe me një fëmijë jashtë pllajës, duke lëvizur me nxitim?”, thonë studiuesit.

‘Është e qartë se kjo flet për organizimin shoqëror, ata e dinin destinacionin e tyre dhe u siguruan për një pritje miqësore. Ajo që mund të themi është se gruaja ka të ngjarë të ketë qenë e pakëndshme në atë peizazh armiqësor, por gjithsesi ishte e përgatitur për të bërë udhëtimin.”

Hulumtimi është botuar në Quaternary Science Review.

Ndryshe, gjurmët e lashta të gjetura më herët në Arabinë Saudite zbulojnë se si njerëzit mund të kenë ndjekur liqenet dhe lumenjtë për të migruar nga Afrika në Euroazi 120,000 vjet më parë. Arkeologët kanë zbuluar gjurmët më të hershme njerëzore të gjetura ndonjëherë në gadishullin Arabik. Besohet se janë rreth 120,000 vjet të vjetër dhe shtrihen në vendin e një liqeni antik në shkretëtirën e sotme Nefud.

Ky rajon ishte vendimtar në migrimin e njerëzve nga Afrika dhe në pjesën tjetër të botës, duke shërbyer si portë hyrëse midis Afrikës dhe Euroazisë.

Mendohet se njerëzit u shfaqën në Afrikë rreth 300,000 vjet më parë dhe nuk arritën në Levant për më shumë se 150,000 vjet.

Ekspertët më parë besuan se njerëzit e bënë këtë udhëtim përgjatë rrugëve bregdetare, por studiuesit që qëndrojnë pas gjetjes së fundit besojnë se kjo nuk mund të jetë domosdo e vërtetë.

Ata teorizojnë se në vend që të ndjekin oqeanin, njerëzit mund të kenë marrë rrugët e brendshme dhe të kenë ndjekur liqenet dhe lumenjtë.

Sot, Gadishulli Arabik karakterizohet nga shkretëtira të gjera dhe të thata që do të kishin qenë jo-mikpritëse për njerëzit e hershëm dhe kafshët që gjuanin.

Por hulumtimet gjatë dekadës së fundit kanë treguar që kjo nuk ishte gjithmonë rasti dhe do të kishte qenë e harlisur dhe e lagësht në një periudhë të njohur si ndër-akullnajat e fundit.

Profesori Ian Candy nga Royal Holloway, bashkautor i studimit, thotë se kjo periudhë kohe është ‘një moment i rëndësishëm në parahistorinë njerëzore’.