A mundet Marwan Barghouti, ‘Mandela palestinez’, të sjellë paqe në Gaza?

Hamasi ka thënë se grupi do të lirojë të gjithë pengjet izraelitë të mbajtur në Gaza vetëm nëse Izraeli pranon të lirojë të gjithë të burgosurit palestinezë. Dhe mes të burgosurve është Marwan Barghouti, i dënuar me burgim të përjetshëm në vitin 2004 për sulme vdekjeprurëse kundër izraelitëve. Për shumë palestinezë, “Nelson Mandela” i tyre është një udhëheqës në pritje.

Pas sulmeve të tmerrshme të 7 tetorit që vranë 1,400 izraelitë dhe panë 240 burra, gra dhe fëmijë të marrë peng nga Hamasi, një zëdhënës i krahut ushtarak të grupit deklaroi se “çmimi për të paguar” për kthimin e pengjeve ishte “boshatisja e burgjeve izraelite me të gjithë të burgosurit palestinezë”.

Marwan Barghouti, i quajtur “Nelson Mandela i Palestinës”, është një nga më të famshmit mes tyre, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

I arrestuar nga forcat izraelite në vitin 2002, ish-udhëheqësi i Tanzim, një fraksion militant i Fatahut, u dënua pesë herë me burgim të përjetshëm për akuza të shumta për vrasje dhe anëtarësim në një organizatë terroriste.

“Sa herë që ka një krizë të brendshme ose një shpërthim me Izraelin, emri i tij del në pah”, thotë Jean-Paul Chagnollaud, kreu i “Institut de Recherche et d’études Méditerranée Moyen-Orient (iReMMO)”, me bazë në Paris.

“Ai u arrestua mbi 20 vjet më parë, gjatë Intifadës së Dytë [2000-2005]. Ai ishte një udhëheqës shumë aktiv i Fatahut dhe nuk u vra”, shpjegoi Chagnollaud. “Ky është një detaj i rëndësishëm sepse në atë kohë, kishte shumë atentate të synuara dhe ai nuk ishte njëri prej tyre. Ai u arrestua dhe nuk mendoj se ishte rastësisht”.

Bëhet fjalë për Barghouti, i cili pas hekurave të qelisë së tij të burgut nuk ka pranuar të heshtë.

Ai luajti një rol kyç në nënshkrimin e Dokumentit të të Burgosurve në vitin 2006, shkruar nga të burgosurit palestinezë të lidhur me Fatahun, Hamasin, Xhihadin Islamik, Frontin Popullor për Çlirimin e Palestinës (PFLP) dhe Frontin Demokratik për Çlirimin e Palestinës (DFLP).

Teksti bëri thirrje për krijimin e një shteti palestinez në kufijtë e vitit 1967, që rezistenca palestineze të kufizohet në territoret e pushtuara në vitin 1967, të respektohet një armëpushim reciprok dhe që palestinezët të mbështesin të drejtën e tyre për t’i rezistuar okupimit në përputhje me ligjin ndërkombëtar.

Qëllimi i tij ishte të formonte një qeveri koalicioni për të thyer bllokimin politik të sjellë nga fitorja elektorale e Hamasit në vitin 2006 në Rripin e Gazës.

E konsideruar si një “organizatë terroriste” nga BE, SHBA dhe Izraeli, fitorja e grupit islamik nuk u njoh kurrë dhe çoi në përleshje të dhunshme midis Fatahut dhe mbështetësve të Hamasit.

I njohur në mesin e të rinjve palestinezë

Gjatë viteve, Barghouti e ka pozicionuar veten si i vetmi person i aftë për të bashkuar grupet politike rivale palestineze, shkruan France24, përcjell Telegrafi.

“Ai është i afërt me Hamasin dhe e ka shoqëruar grupin në disa raste, veçanërisht me Dokumentin e të Burgosurve. Ai arriti të binte dakord me Hamasin dhe Fatahun. Ai është dikush që ka aftësinë për të bashkuar njerëzit dhe kjo është arsyeja pse ai kishte një shans të mirë për të fituar zgjedhjet legjislative në 2021″, kujton Chagnollaud.

Por zgjedhjet palestineze të vitit 2021 nuk u zhvilluan kurrë.

Që nga vdekja e Yasser Arafatit në vitin 2004, Mahmud Abbas ka qenë presidenti i vetëm i Autoritetit Palestinez.

Edhe pse mandati i tij zyrtarisht skadoi në vitin 2009, Abbas i shtyu zgjedhjet për një kohë të pacaktuar, duke përmendur refuzimin e Izraelit për të lejuar përfshirjen e Jerusalemit Lindor në votime.

Megjithatë, shumë ekspertë besojnë se arsyeja e vërtetë pas vendimit të presidentit 88-vjeçar ishte shmangia e një disfate dërrmuese.

“Sondazhet mjaft të besueshme izraelite dhe palestineze i dhanë Barghoutit një shans serioz për të fituar ndaj Abbasit. Ai ka ende prestigj në mesin e popullatës palestineze”, mendon Chagnollaud.

Studiuesi gjeopolitik francez dhe eksperti i Lindjes së Mesme, Frédéric Encel ka të njëjtin mendim.

“Ai kaloi shumë vite në burg në Izrael, gjë që padyshim i jep atij një reputacion të ndershmërisë, heroizmit dhe patriotizmit në sytë e palestinezëve”, shpjegoi Encel.

“Kur ai ishte kreu i Fatahut, ai ishte në favor të një aleance me Hamasin, gjë që nuk është rasti për të gjithë anëtarët e Autoritetit Palestinez”.

Ndryshe, vitet e fundit, Barghouti është shfaqur në sondazhet palestineze si figura më e popullarizuar në mesin e të rinjve, shumë përpara Abbas dhe liderit të Hamasit, Ismail Haniyeh.

Në gusht 2023, gruaja e tij Fadwa Barghouti nisi një tjetër fushatë ndërkombëtare duke bërë thirrje për lirimin e tij, të quajtur “Liri për Marwan Barghouti, Mandelën e Palestinës”.

“Ka vite që ka pasur fushata për lirimin e Barghoutit, përkatësisht për ta nominuar për çmimin Nobel për Paqe. Ashtu si Mandela, ai ka kaluar më shumë se 20 vjet në burg, kështu që kjo përforcon vlerën e tij simbolike si një negociator politik”, thotë Chagnollaud.

“Është mjaft logjike, sepse në thelb, përforcon idenë se ai ka kapacitetin për të qenë një udhëheqës unifikues dhe për të dalë nga një situatë e pamundur”.

Qëndrimi në burg ka qenë prej kohësh një burim legjitimiteti për popullin palestinez, vuri në dukje ai.

“Ata që dalin nga burgu janë ‘të stolisur me një aureolë’, është një lloj riti i rezistencës”.

Ndërkohë, siç vlerësohet më tej, në skenën politike, pak njerëz mund të arrijnë nivelin e Barghoutit.

“Udhëheqësit e mundshëm nuk kanë karizëm dhe për më tepër, janë të urryer nga popullata pikërisht sepse janë pjesë e aparatit palestinez të sigurisë që bashkëpunon me sigurinë izraelite”, tha Chagnollaud.

“Kur bëhet fjalë për atë se kush është më i popullarizuar në mesin e palestinezëve për shembull, ai është Barghouti dhe jo Mohammed Dahlan”, shton Encel.

Dahlan ishte një ish-udhëheqës i Fatahut në Gaza dhe ka qenë në mërgim në Emiratet e Bashkuara Arabe që kur Hamasi mori kontrollin e Rripit në vitin 2007.

Në një intervistë të fundit dhe të rrallë me The Economist, biznesmeni i dënuar për korrupsion foli për nevojën e krijimit të një qeverie në Rripin e Gazës, të përbërë nga teknokratë nga Gaza dhe Bregu Perëndimor për dy vjet, pas përfundimit të luftës me Izraelin.

Pas kësaj periudhe tranzicioni, ai tha se zgjedhjet mund të mbahen pa përjashtimin e Hamasit, “i cili nuk do të zhduket”.

Nëse Dahlan nuk e përmendi Barghoutin, kjo ndodh sepse ai nuk beson në një udhëheqës të vetëm dhe të rastësishëm.

Për të, askush nuk mund ta zgjidhë i vetëm krizën palestineze, sepse, siç tha ai për The Economist, “koha e heronjve kaloi me Arafatin”.

“Izraeli nuk do të arrijë të zhdukë Hamasin”

Shanset që Barghouti të bëhet lider pas përfundimit të luftës janë të ulëta, sipas Chagnollaud, përcjell Telegrafi.

Izraeli nuk i është përgjigjur thirrjes së Hamasit për shkëmbim të të burgosurve dhe kishte kërkuar lirimin e pakushtëzuar të pengjeve të mbajtura nga Hamasi.

“Një shkëmbim i tillë është shumë i rrallë dhe çdo gjë mund të ndryshojë nga një moment në tjetrin. Nëse ai do të lirohej, po, ai mund të luante një rol. Por në kaosin aktual, nuk e kuptoj se si është e mundur kjo. Përveç nëse ai është i përfshihej nga Fatah, të cilët nuk e duan atë”, vuri në dukje ai.

Për Encel, nuk ka asnjë garanci që Barghouti do të pranojë “të marrë përsipër përgjegjësi të mëdha në krye të Autoritetit Palestinez dhe më konkretisht në Gaza”.

Ndërsa lufta midis Hamasit dhe Izraelit intensifikohet, e ardhmja e Rripit të Gazës duket gjithnjë e më e paqartë.

“Unë nuk besoj se Izraeli do të arrijë të zhdukë Hamasin, madje edhe krahun e tij ushtarak”, tha Chagnollaud. “Dhe edhe nëse izraelitët do t’ia dilnin, një degë tjetër ushtarake do të shfaqej herët a vonë”.

“Gaza, nga ana tjetër, do të shkatërrohet. Është një fatkeqësi totale dhe askush nuk e di se cilat do të jenë pasojat”, përfundon ai. /Telegrafi/