“Huffington Post”: Është momenti për angazhimin e SHBA-së në Ballkanin Perëndimor

Shtetet e Bashkuara kanë ndikim të jashtëzakonshëm në vendet e Ballkanit Perëndimor (Maqedoni, Shqipëri dhe Kosovë). Angazhimi rrit stabilitetin, si dhe zhvillimin ekonomik dhe demokratik, shkruan “Huffington Post”.

Angazhimi gjithashtu përparon qëllimet e sigurisë së SHBA-së, duke vepruar si një parakalim kundër islamikëve që kërkojnë të radikalizojnë muslimanët dhe t’i rekrutojnë ata që të bashkohen me ISIS-in.

Maqedonia, me diversitetin e saj etnik dhe fetar, është veçanërisht e paqëndrueshme.

Dhuna shpërtheu më 27 prill, pas gati dy vjet të krizës së brendshme politike.

Ultranacionalistët me partinë qeverisëse të Maqedonisë, VMRO, sulmuan parlamentin duke përgjakur Zoran Zaev-in, figurën kryesore të opozitës dhe Ziadin Selën, një politikan etnik shqiptar.

Incidenti rrezikoi një spirale të dhunës vdekjeprurëse që mund të përfshinte vendin dhe të prekte fragmentimin e saj, përcjell “Zeri.info” shkrimin e shkruan “Huffington Post”.

Federica Mogherini, Përfaqësuese e Lartë e Bashkimit Evropian për Punë të Jashtme dhe Politikë të Sigurisë, u përpoq të ndërmjetësonte gjatë krizës. Por, kur nevojitej hapi vendimtar, diplomacia e SHBA-së ishte kritike.

Administrata Trump ende nuk ka emëruar zyrtarë të lartë për çështjet evropiane në Departamentin e Shtetit. Megjithatë, ambasadori i SHBA në Maqedoni, Jess Baily dhe Zëvendës Ndihmës Sekretari i Shtetit, Hoyt Yee, bënë punën e shërbëtorëve, duke farkëtuar një marrëveshje midis politikanëve maqedonas për një tranzicion paqësor të pushtetit. Baily dhe Yee meritojnë lavdërime për shërbim të shquar.

Diçka e ngjashme ka ndodhur në Shqipëri. Partia Demokratike (PD) kërcënoi të bojkotojë zgjedhjet më 18 qershor, duke cituar korrupsionin dhe shitjen e drogës nga qeveria aktuale.

Diplomacia amerikane ndihmoi ndërmjetësimin e një premtimi nga PD-ja për të marrë pjesë në zgjedhje në këmbim të një marrëveshjeje pas zgjedhjeve për ndarjen e pushtetit midis PD-së dhe Partisë Socialiste në pushtet. Një bojkot do të kishte qenë katastrofike për Shqipërinë, duke ngritur mosfunksionim politik dhe një qasje zero të shumës ndaj qeverisjes.

Kosova është gjithashtu një pirun kritik në rrugë. Tre blloqe të mëdha po garojnë për ulëse në parlament në zgjedhjet kombëtare më 11 qershor.

Është shumë e vështirë që ndonjë bllok të fitojë vende të mjaftueshme në parlament për të formuar qeverinë.

Angazhimi i SHBA-së do të jetë jetik për t’i ndihmuar kosovarët të bashkohen dhe të formojnë një qeveri koalicioni. Pavarësisht rritjes së islamizmit në Kosovë, asnjë komb nuk është më proamerikan.

SHBA-ja udhëhoqi ndërhyrjen e NATO-s në vitin 1999, duke parandaluar gjenocidin. Ajo udhëhoqi njohjen ndërkombëtare të pavarësisë së Kosovës në vitin 2008. Ndikimi i Uashingtonit është i pashembullt.

Administrata e Trump nuk duhet të injorojë rajonin, duke lejuar që zhvillimet të ecin në rrugën e tyre. Qeveria e qëndrueshme, transparente dhe demokratike është thelbësore për Kosovën që të fitojë njohje më të madhe globale.

Administrata Obama la pas dore Ballkanin Perëndimor. Mosangazhimi krijoi një hendek të mbushur me forca të neveritshme – ndërhyrja e Serbisë, militarizmi i Rusisë dhe islamizmi i Turqisë. Qindra kosovarë shkuan në Siri dhe luftuan me ISIS-in. Myslimanët maqedonas u rekrutuan nga Shteti Islamik. Islami në Shqipëri u bë një problem.

SHBA ka nevojë për një strategji koherente për Ballkanin Perëndimor, që synon nxitjen e moderimit dhe minimin e apelit të islamit radikal. Strategjia duhet të bazohet në forcimin e institucioneve demokratike dhe sundimin e ligjit. Mekanizmat e llogaridhënies janë të nevojshme për të goditur kriminalitetin, korrupsionin dhe nepotizmin.

Vendet në Ballkanin Perëndimor aspirojnë për integrim më të madh në institucionet euroatlantike. Për këtë qëllim, administrata Trump duhet të punojë me aleatët evropianë në përshpejtimin e anëtarësimit të Maqedonisë në NATO, liberalizimin e vizave për Kosovarët dhe forcimin e bashkëpunimit të sigurisë me Shqipërinë, përcjell “Zeri.info”.

Samiti i fundit i NATO-s dhe takimet e G-7 nuk nxitën besimin. Administrata Trump me sa duket nuk vendos shumë aksione në bashkëpunimin transatlantik. Sidoqoftë, në Ballkan, integrimi në institucionet euroatlantike është kritike për reformën dhe stabilitetin.

Diplomatët amerikanë bënë një punë të shquar duke shmangur disavantazhet në Maqedoni dhe Shqipëri. Por tymi dhe pasqyrat shkojnë vetëm aq larg.

Administrata e Trumpit ka nevojë për një politikë drejt Ballkanit Perëndimor.

Uashingtoni duhet të përballet me kundërshtarët, të zhvillojë një narrativë alternative që anulon apelin e ISIS dhe të mbështesë qeveritë pro-perëndimore në Maqedoni, Shqipëri dhe Kosovë.

Natyrisht, asnjë politikë nuk funksionon pa personelin për ta menaxhuar atë.

Vendet në Ballkanin Perëndimor duan angazhimin e SHBA-së. Nëse Uashingtoni i neglizhon, radikalizimi do të rezultojë. Dhuna dhe fragmentimi mund të ndodhin.

David L. Phillips është Drejtor i Programit për Ndërtimin e Paqes dhe të Drejtave në Institutin e Studimit të të Drejtave të Njeriut të Universitetit Columbia.

Ai shërbeu si këshilltar i lartë dhe ekspert i politikës së jashtme në Departamentin e Shtetit gjatë administratave të presidentëve Clinton, Bush dhe Obama. Ai është autor i librit “Çlirimi i Kosovës”: Diplomacia Shtrënguese dhe Ndërhyrja e SHBA-së. /Zëri/