Helmimi me ushqim definohet si një sëmundje e shkaktuar nga konsumimi i ushqimit apo ujit të kontaminuar më parë me baktere dhe/ose toksinat (helmet e tyre), me parazite, virus apo kemikalie të ndryshme.
Dr. Murat Mehmeti
Infektolog
Spitali Amerikan
Rr. “Shkupi”, nr. 25, pranë QKUK-së
038 221 661 / 038 400 661
049 513 513
info@spitaliamerikan.com
www.spitaliamerikan.com
Ushqimet më të shpeshta nga të cilat ndodhin këto helmime janë: perimet e gjelbra gjethore, produktet e shpezëve si mishi, vezët etj., pastaj produktet e qumështit, etj.
Shkaktarët më të shpeshtë të helmimit me ushqim janë noroviruset, esheria koli, salmonela, klostridium perfringens, kampilobakter dhe stafilokokus aureus.
Shenjat dhe simptomat
Simptomat kryesore të helmimit me ushqim varësisht nga shkaktarët janë:
1. Dhimbja abdominale (e barkut) – dhimbje të muskujve abdominal e që sugjerojnë humbjen e elektroliteve (natriumit, kalciumit,kaliumit etj.)
2. Vjellja e që është karakteristike si simptomë tek helmimet me bakteriet si: stafilokokus aureus, bacilus cereus apo nga noroviruset.
3. Diarea -heqjet e shpeshta të barkut të cilat zakonisht zgjasin më pak se dy javë.
4. Kokëdhimbja
5. Temperatura
6. Ndërrimet në pamjen e fecesit, i cili mund të jetë me gjak apo me mukus (jargë) në qoftë se kemi të bëjmë me invazion të mukozës së zorrëve të holla apo zorrës së trashë.
7. Artriti reaktiv – (pezmatim i nyejve e që është karakteristike për shkaktarët siç janë salmonela, shigela, kampilobakter dhe infeksioni me jersinia).
Nganjëherë helmimet me ushqim mund të jenë mjaft serioze duke rezultuar me çrregullime serioze neurologjike, hepatike (të mëlçisë) dhe renale apo veshkore.
Diagnoza
Vlerësimi i pacientëve të cilët dyshohet se janë të helmuar me ushqim nga ana e mjekut duhet fokusuar ne radhë të parë në shkallën e dehidrimit (humbjes së lëngjeve si dhe vetë peshës se sëmundjes).
Gjatë vlerësimit të pacientit duhet pasur parasysh shkallën e humbjes së lëngjeve (dehidrimin):
1. Dehidrim i lehtë – gjuha e thatë, djersitje e zvogëluar dhe zvogëlim i sasisë së urinës.
2. Humbje më e rëndë e lëngjeve – tahikardi (rrahje e shpejtë e zemrës), hipotension (rënie e shtypjes së gjakut).
Testet e gjakut
Janë disa teste laboratorike rutinore të gjakut në bazë të të cilave orientohemi për shkallën e humbjes së lëngjeve si: pasqyra e gjakut me formulën leukocitare, vlerat e elektroliteve ne gjak siç janë: natriumi, kalciumi, kaliumi etj si dhe përcaktimi i vlerave të uresë dhe kreatininës në gjak.
Testet tjera të rëndësishme laboratorike dhe mikrobiologjike me qëllim të definimit të helmimit me ushqim janë edhe:
1. Testimi i fecesit për gjetjen e leukociteve në të (rruazave te bardha të gjakut),
2. Ekzaminimi mikroskopik i fecesit si dhe kultura bakteriale e fecesit me qëllim të gjetjes se shkaktarëve siç janë: salmonela, shigela, kampilobakter etj.
Trajtimi
Shumica e rasteve të helmimit me ushqim janë të lehta dhe kanë përmirësim pa ndonjë tretman specifik Megjithatë disa pacientë mund të zhvillojnë sëmundje të rëndë dhe duhet hospitalizuar me qëllim të kompensimit të shpejtë të lëngjeve të humbura si dhe trajtimi me antibiotik.
Qëllimi kryesor i trajtimit të këtyre pacientëve është rehidrimi adekuat si dhe kompensimi i elektroliteve të humbur e që arrihet qoftë me rehidrim oral-ORS (Oral rehidral solution) si dhe me anë të infuzioneve intravenoze.
Pacientët të cilët janë të helmuar me ushqim duhet shmangur qumështit dhe produkteve te qumështit si dhe te gjitha ushqimeve të tjera të cilat përmbajnë laktozë për shkak të mos tolerancës së zorrëve tanimë të pezmatuara ndaj këtyre ushqimeve.
Barërat te cilat nevojiten për trajtimin e pacientëve të helmuar me ushqim janë:
1. Në disa raste barnat antidiareale siç janë: loperamidi, hidroksid alominiumi etj.
2. Antibiotikët (ciprofloksacina, bactrimi etj).
Parandalimi
Mënyra më e mirë për të prevenuar (ndaluar) helmimin me ushqim nga shkaktarë të ndryshëm infekcioz janë:
1. Mbajtja strikte e higjienës personale (duarve),
2. Zierja e ushqimeve në mënyre adekuate ,
3. Ruajtja e ushqimeve në frigorifer ,
4. Pastrimi i frutave si dhe perimeve para ngrënies.
/Telegrafi/
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumëInvestoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
E jotja është mu koncentru, e karriges Gaming me t’rahatu
Karrige që ta relakson mendjen dhe trupin
Knaqja zemrën vetit: Bli fustanin me zbritje në Melodia Px
Autobusi bon me t’ik, a kjo bluzë me zbritje hiç kërqysh!
Sako nga MelodiaPx që t’shton vetëbesim!
Më të lexuarat
John Terry zbulon historinë e patreguar se si ai udhëhoqi kryengritjen te Chelsea ndaj një trajneri
"Vuçiq e mendonte Slloveninë Eldorado serbe, kurse diplomatët e saj vegla të tij", ish-diplomatë serbë flasin për skandalin e fundit të Vuçiqit
Në sy të mbesës 8-vjeçare, çifti i të moshuarve nga Kosova arrestohen sapo zbresin në Gjermani
Pasuria e guvernatorit të BQK-së, drejtorit ATK-së dhe drejtorit të Doganës
“Veç me ia ba një vendbanim në gjykatë”, ish-zyrtari i Komunës së Prishtinës del para gjykatës me 24 aktakuza për korrupsion
Klopp e donte lojtarin që sot luan për Liverpoolin, por bordi kërkonte një tjetër - si nisi mosmarrëveshja mes tyre