Grupi i gjakut ndikon në rrezikun e goditjes së hershme në tru

Grupet e gjakut përshkruajnë shumëllojshmërinë e pasur të kimikateve të shfaqura në sipërfaqen e qelizave tona të kuqe të gjakut

Ndër më të famshmit janë ato të quajtura A dhe B, të cilat mund të jenë të pranishme së bashku si AB, individualisht si A ose B, ose të pranishme si zero.

Edhe brenda këtyre grupeve kryesore të gjakut, ka ndryshime delikate që vijnë nga mutacionet në gjenet përgjegjëse.

Tani kërkimi gjenomik ka zbuluar një lidhje të qartë midis gjenit të nëngrupit A1 dhe goditjes së hershme.

Studiuesit grumbulluan të dhëna nga 48 studime gjenetike, të cilat përfshinin afërsisht 17.000 njerëz me goditje në tru dhe gati 600.000 kontrolle pa goditje. Të gjithë pjesëmarrësit ishin midis 18 dhe 59-vjeç.

Një kërkim i gjerë gjenomi zbuloi dy lokacione të lidhura me rrezikun e hershëm të goditjes në tru. Një përputhet me vendin ku ndodhen gjenet e grupit të gjakut.

Një analizë tjetër e llojeve specifike të gjeneve të grupit të gjakut më pas zbuloi se njerëzit, gjenet e të cilëve kodonin për variacionin e tipit A, kishin një shans 16 për qind më të lartë për të pasur një goditje para moshës 60-vjeç, krahasuar me popullsinë e llojeve të tjera të gjakut. Për ata me gjenin për grupin zero, rreziku ishte 12 për qind më i ulët.

Studiuesit vërejnë, megjithatë, se rreziku shtesë i goditjes në tru te njerëzit me grup gjaku A është i vogël, kështu që nuk ka nevojë për kujdes shtesë në këtë grup.

“Ne ende nuk e dimë pse grupi i gjakut A do të përbënte një rrezik më të lartë, por ndoshta ka të bëjë me faktorët e koagulimit të gjakut si trombocitet dhe qelizat, si dhe proteinat e tjera që luajnë rol në zhvillimin e mpiksjes së gjakut”, thotë autori i vjetër dhe neurologu vaskular Stephen Kittner pranë Universitetit Maryland.

Ndërsa gjetjet e studimit mund të duken alarmante, ky grup gjaku mund të ndryshojë rrezikun e goditjes së hershme.

Çdo vit në SHBA, pak më pak se 800.000 njerëz kanë një goditje në tru. Shumica e këtyre ngjarjeve, rreth tre në katër, ndodhin te njerëzit mbi 65-vjeç, me rreziqe që dyfishohen çdo dekadë pas moshës 55-vjeç.

Gjithashtu, njerëzit e përfshirë në studim jetonin në Amerikën e Veriut, Evropë, Japoni, Pakistan dhe Australi, dhe njerëzit me origjinë joevropiane përbënin vetëm 35 për qind të pjesëmarrësve.

Një tjetër gjetje kryesore e studimit erdhi nga krahasimi i njerëzve që kishin një goditje para moshës 60-vjeç me ata që kishin një goditje pas moshës 60-vjeç.

Studiuesit përdorën një grup të dhënash prej rreth 9.300 njerëzve mbi 60-vjeç që kishin pasur një goditje në tru dhe rreth 25.000 njerëz kontrollues mbi 60-vjeç që nuk kishin pasur goditje në tru.

Ata zbuluan se rreziku i rritur i goditjes në grupin e gjakut A u bë i parëndësishëm në grupin e goditjes me fillim të vonë, duke sugjeruar se goditjet që ndodhin në moshë të hershme mund të kenë një mekanizëm të ndryshëm në krahasim me ato që ndodhin më vonë.

Goditjet te të rinjtë kanë më pak gjasa të shkaktohen nga depozitat yndyrore në arterie dhe më shumë gjasa të shkaktohen nga faktorë që lidhen me formimin e mpiksjes, thonë autorët.

Studimi zbuloi gjithashtu se njerëzit me grupin B të gjakut kishin rreth 11 për qind më shumë gjasa për të pasur një goditje në krahasim me një grup kontrolli pa goditje, pavarësisht nga mosha e tyre.

Studimet e mëparshme tregojnë se pjesa e gjenomit që kodon grupin e gjakut, e quajtur ‘lokus ABO’, lidhet me kalcifikimin e arterieve koronare, i cili kufizon rrjedhjen e gjakut dhe sulmet në zemër.

Sekuenca gjenetike për grupet e gjakut A dhe B shoqërohet gjithashtu me një rrezik pak më të lartë të mpiksjes së gjakut në vena, që quhet trombozë venoze, shkruan Science Alert. /KP