A është urrejtja shoqja e pashmangshme e dashurisë?

Njerëzit kanë vënë në dyshim natyrën e dashurisë dhe fenomenologjinë e saj që nga kohërat e lashta. Dhe, urrejtja kthehet në çdo epokë, si shoqërues dhe armik i dashurisë, si manifestim i saj dhe si mohim i saj.

E pamundur, për shembull, për të mos përmendur vjershën e famshme 85 të poetit latin Katul (Catullus), mbase epagramin më të njohur të gjithë librit të tij.

“Të urrej dhe të dua. Ndoshta do të pyesni se si është e mundur / Nuk e di, por me të vërtetë është dhe unë po torturohem”

Poezia 85 është tekst emblematik i gjithë poezisë katuliane. Këtu poeti kushtëzon tërë përvojën e dashurisë në vetëm dy vargje. Dhe, riafirmon rëndësinë absolute të dashurisë dhe pasionit në kontrast me zakonet e shoqërisë romake, ose shtrëngimin e zakoneve.

Katuli është, në të vërtetë, poeti i parë latin që vuri dashurinë dhe pasionin në qendër të gjithë poezisë së tij. Si poet i dashurisë, ai këndon pasionin e tij për Lesbinë e pabesë (pseudonimin e Klodisë), duke gërmuar thellë në ndjenja dhe duke e zhveshur shpirtin e tij. Dhe, është pikërisht në rrugën e ashpër të dashurisë që Katuli zbulon atë binom midis dashurisë dhe urrejtjes, i parashikuar në mitologjinë greke nga lufta midis Erosit dhe Tanatosit (dashuria dhe vdekja).

Ata që vërtet duan, e vënë veten në rrezik, duke e bërë veten jashtëzakonisht të prekshëm.

“Në dashuri ne jemi në rrezik”, thotë Umberto Galimberti në librin e tij “Gjërat e dashurisë”.

Agresioni që manifestohet në pasionin e dashurisë është “pasqyrimi i gjendjes së rrezikut te personi që do”.

I dashuri, në të vërtetë, fiton një fuqi të jashtëzakonshme mbi ata që duan, para së cilës i dashuri ndihet gjithnjë e më i pambrojtur dhe i pambrojtur.

Urrejtja rrjedhimisht vjen nga përpjekja e dëshpëruar për të shpenguar veten nga varësia jonë, “një varësi që ne mendojmë se është e dëmshme për dinjitetin tonë”, vazhdon Umberto Galimberti.

Në të njëjtën mënyrë, dashuria e Katulit shndërrohet në urrejtje, kur poeti e kupton se është tradhtuar, plagosur, se është i prekshëm ndaj Lesbisë dhe ndjenjës së saj të dashurisë.

Urrejtja, vazhdon Galimberti, “është një realitet, nga i cili ne mbrojmë veten me fuqinë për të lënduar atë që ka shqetësuar qetësinë tonë, të grabitur nga dinjiteti ynë”. Në fakt, vetëm kur e doni, a urreni vërtet, sepse urrejtja është përgjigja ndaj kërcënimit të dashurisë.

Për të shprehur këtë konflikt të pashërueshëm midis dashurisë dhe urrejtjes është një poemë tjetër e Katulit, Poezia 8, kur poeti duket i vendosur të lërë pas tij dashurinë e tij për Lesbinë. /Burimi: “Libreriamo”/Përshtati në shqip: Gazeta “Si”/