Brezi “Z” i Kinës: Kur sloganet nuk funksionojnë

Marie von Mallinckrodt

Shifrat thyejnë edhe një herë rekordet: në qershor, pothuajse dymbëdhjetë milionë të rinj kinezë do të përfundojnë studimet universitare. Është dyfishi i shifrës së dhjetë vjetëve më parë dhe me një ekonomi me shenja dobësie.

Kjo është ndoshta një nga arsyet pse shifrat vazhdojnë të thyejnë rekorde: asnjëherë më parë nuk kanë aplikuar kaq shumë të rinj për poste në shërbimin civil. Vlerësohet se ka nëntë milionë njerëz në të gjithë vendin që duan të jenë, për shembull, oficerë policie ose zyrtarë taksash.

Në Pekin, një 23-vjeçare që diplomohet këtë verë dhe që ka aplikuar gjithashtu për një pozicion nëpunësi civil, thotë: “Kam ndjenjën se gjithçka është shumë e pasigurt tani dhe të gjithë duan të gjejnë pak siguri”.

Nuk ka vende pune të mjaftueshme për shumë njerëz të arsimuar mirë në Kinë. Si për këtë të re nga Shangai e cila ka jetuar në Evropë. Ajo është kthye nga Anglia me një diplomë masteri në marketing dhe më pas nuk ka gjetur punë për një vit, megjithëse kërkoi me intensitet. “Mendova se do të kishte shumë punë në Kinë, por jo, situata nuk është e tillë”.

Papunësia e të rinjve arriti nivele rekord prej më shumë se 20 përqind verën e kaluar. Autoritetet më pas ndryshuan metodën e llogaritjes dhe kuota tani është vetëm nën 15 përqind. Shifrat e reja u komentuan me mosbesim të madh në internet në Kinë.

Të rinjtë kinezë po përjetojnë një periudhë shndërrimi në të cilën, befas, premtimet e vjetra nuk vlejnë më. Gjithçka që duhet të bësh është të punosh mjaftueshëm dhe do të shpërbleheni – ky ishte premtimi për një kohë të gjatë. Dhe, marrëveshja e Partisë Komuniste me popullin ishte: ne do të sigurojmë mirëqenie, për këtë ju do ta mbani gojën mbyllur.

Por çfarë ndodh kur marrëveshja nuk përmbushet më?

Pasiguria dhe pakënaqësia janë qartësisht të dukshme. Edhe pse pothuajse të gjitha përmbajtjet që nuk i pëlqejnë Partisë Komuniste zakonisht fshihen nga rrjetet sociale me shpejtësi rrufeje, gjithmonë ka shenja të një mospërputhjeje të qartë mes realitetit të të rinjve dhe botës ideale të regjimit. Për shembull, kur postimet bëhen virale – në të cilat të rinjtë simbolizojnë se i gjithë mundi nuk ia vlen më dhe se ata do të preferonin të qëndronin në shtëpi në shtrat. Ose, kur përshkruhen ide paksa sarkastike për lirinë kur fiton thuajse asgjë: as sigurim, as fëmijë, as hipotekë. Kjo nuk është aspak ajo që dëshiron Partia Komuniste. Ajo dëshiron të rinj ambiciozë, pavarësisht të gjithave, dhe shumë fëmijë të lindur në një kohë kur lindshmëria ka rënë.

Ka programe qeveritare që i dërgojnë të rinjtë të punojnë si mësues ose mjekë në rajone të largëta, për shembull. Aty prej ku shumica duan të largohen.

Në dekadat e fundit, miliona njerëz në Kinë i kanë shpëtuar varfërisë dhe janë bërë pjesë e klasës së mesme. Sot, brezi i prindërve shpesh duhet të kujdeset për fëmijët e tyre të rritur, që janë pa punë.

Ka gjithashtu gjithnjë e më shumë të rinj që nuk ëndërrojnë më për suksesin material, që shkojnë në kërkim të kuptimit dhe vënë në dyshim gjithçka, për shembull në një nga vendstrehimet si Dali, në malet e Junanit në jugperëndim të Kinës.

Dhe, ka nga ata që mbrojtën publikisht vlerat e tyre për herë të parë në jetën e tyre një vit e gjysmë më parë, në protestat kundër politikës kufizuese Zero-Covid të cilat u drejtuan edhe kundër shtypjes dhe censurës.

Megjithëse shteti i mbikëqyrjes është përpjekur të frikësojë njerëzit në një shkallë të gjerë përmes arrestimeve dhe marrjes në pyetje dhe ka fshirë të gjitha kujtimet e demonstratave në murin e mbrojtur të internetit, përvoja mbetet për grupin relativisht të vogël që ishte atje.

Janë ndodhitë krejtësisht normale të jetës që ndoshta shprehin më së miri gjendjen shpirtërore të “brezit Z”: një ekspert 27-vjeçar financash, të cilit i është dashur ta përballojë jetën me punë të çuditshme në Pekin për një vit, sepse nuk ka mundur të gjejë asgjë të përshtatshme. Ai thotë të vetmen frazë që sigurisht vlen për shumë njerëz: “Aktualisht nuk ka plane për të ardhmen time”.

Xiang Biao është antropolog social në Institutin Max Planck në Halle dhe analizon “Brezin Z” të Kinës: çfarë po ndryshon në mendimet dhe veprimet e tyre? Ai është si yll i muzikës popi për të rinjtë kinezë. Një intervistë e tij me të merr më shumë se 30 milionë klikime në rrjetin kinez. Ai thotë: “Tani për tani po kalojmë një fazë konfuzioni, reflektimi. Është një fazë e rimendimit të kuptimit të jetës.”

Me fjalë të tjera, po rritet një brez shumë i pasigurt. Sipas Xiang Biaos, motoja e këmbënguljes e PK-së ende funksionon për një numër të konsiderueshëm të rinjsh. “Shumë të rinj ende mund të mbijetojnë, sepse i mbështesin familjet e tyre. Pyetja që shtrohet është: nëse pas dhjetë vjetësh familja nuk mund ta bëjë më këtë, sepse situata nuk është përmirësuar: çfarë do të ndodhë atëherë?” /DW/