Vendi afrikan që po thahet e herë po përmbytet – provë se si mund të ndikojë ndryshimi i klimës në jetën tonë

Shumica e rrugëve kryesore që kalojnë përmes shtetit Unity State në Sudanin e Jugut tani janë zhytur plotësisht në ujë, megjithatë trafiku është i “qarkullueshëm”.

Nuk ka vetura, vetëm njerëz, disa prej të cilëve notojnë, të tjerë me zor ecin rrugëve të baltosura dhe mbuluara me ujë. Ata më me fat lundronin së bashku me bagëtinë e tyre dhe çfarëdo pasurie që kanë mundur të shpëtonin nga përmbytjet.

Në këtë trafik, midis qyteteve Bentiu dhe Ding Ding, është një grup grash që shtyjnë varkën e tyre të improvizuar që kishte ngecur në baltë, të rënduar nga gjashtë fëmijë. Burrat e familjes shkuan në veri për të mbajtur shpëtuar bagëtitë e tyre gjersa gratë u munduar gjatë katër ditëve për të arritur një tokë më të lartë. Gjatë rrugës iu mbaroi ushqimi, tha njëra nga gratë, e quajtur Nereka. Fëmija i saj 5 muajsh qan ndërsa ajo flet, raporton CNN.

“Sigurisht që jam e shqetësuar për fëmijët e mi”, tha ajo. “Kjo është arsyeja pse ne vazhdojmë të lëvizim”, shtoi Nereka, përcjell Telegrafi.

I rrënuar nga vite të tëra konflikti, mezi ka pasur kohë paqeje të mjaftueshme në kombin më të ri në botë për të filluar ndërtimin. Vetëm 200 kilometra të rrugëve të vendit janë të asfaltuara. Tani, Sudani i Jugut po merret me përmbytjet biblike që filluan që në muajin qershor dhe u përkeqësuan nga kriza klimatike, që pati pak ndikim.

Kjo përmbytje, e cila është më e rënda në 60 vjet sipas OKB-së, ka ‘gëlltitur’ jo vetëm rrugët nga të cilat njerëzit kanë nevojë për të ikur, por edhe fermat, shtëpitë dhe tregjet e tyre.

Prej vitesh, Sudani i Jugut ka përjetuar sezone të lagështa më të lagështa se normalja, ndërsa stinët e tij të thata po bëhen edhe më të thata. Sezoni i shirave ka përfunduar, por uji i grumbulluar gjatë muajve ende nuk është larguar.

Sudani i Jugut është një nga vendet e shumta në botë që po lufton me këtë problem të dyfishtë të thatësirës, të ndjekur nga reshjet ekstreme, të cilat së bashku krijojnë kushtet kryesore për përmbytjet shkatërruese.

Më shumë se 850 mijë njerëz janë prekur nga përmbytjet, tha për CNN agjencia e OKB-së që koordinon përpjekjet e ndihmës atje, dhe rreth 35 mijë prej tyre janë zhvendosur, transmeton Telegrafi.

Qytetet e largëta si Ding Ding tani janë kryesisht të braktisura. Çatitë tradicionale prej kashte të shumë shtëpive këtu arrijnë majën mbi vijën e ujit, muret e tyre ende të zhytura.

Disa njerëz që kërkojnë ushqim këtu janë detyruar të ngrënin zambakë që kanë filluar të mbijnë në sipërfaqen e ujit të përmbytjes, pasi një ekosistem krejtësisht i ri fillon të formohet në këtë peizazh të ndryshuar rrënjësisht.

Është një pamje e zymtë për një vend që është vetëm 10 vjeç. Pas fitimit të pavarësisë nga Sudani në vitin 2011, vetëm dy vjet e gjysmë më vonë, Sudani i Jugut hyri në një luftë brutale civile që përfundoi vetëm vitin e kaluar. Dhuna vdekjeprurëse ndër-komunale vazhdon të jetë e zakonshme teksa njerëzit luftojnë për kullota gjithnjë e më të pakta.

Një kasolle me një çati kashte del nga ujërat e përmbytjes në qytetin e Ding DingKonkurrimi për burime

Sudani i Jugut nuk është i panjohur për përmbytjet sezonale, por zyrtarët në Unity State thonë se nuk kanë parë asgjë në këtë shkallë që nga fillimi i viteve 60-ta. Nëntëdhjetë për qind e tokës së shtetit është prekur nga përmbytjet dhe sezoni i ardhshëm i shirave është vetëm pesë muaj larg. Zyrtarët në Bentiu thonë se janë të shqetësuar se situata do të përkeqësohet.

Shkencëtarët tani janë në gjendje të llogarisin se sa mund të ketë luajtur një rol kriza klimatike në shumicën e ngjarjeve ekstreme të motit. Por në këtë pjesë të botës, është jashtëzakonisht e vështirë të matet me siguri, sepse si fillim ka ndryshime kaq të mëdha në klimën e saj natyrore.

Bërja e parashikimeve për thatësirën është veçanërisht e vështirë këtu, por ajo që shkencëtarët dinë është se sa më shumë të ngrohet Toka, aq më shumë Briri i Afrikës dhe vendet përreth do të përjetojnë reshje ekstreme, duke i bërë më të ndjeshme ndaj përmbytjeve. Kjo është kryesisht për shkak se një atmosferë më e ngrohtë mund të mbajë më shumë lagështi, gjë që shkakton më shumë shi.

Bota është tashmë 1.2 gradë Celsius më e ngrohtë se sa ishte përpara se të fillonte industrializimi dhe Afrika në përgjithësi po sheh rritje më të larta të temperaturës sesa mesatarja globale.

Për ata që merren me këto probleme në Sudanin e Jugut, ndryshimet klimatike janë qartë tashmë këtu dhe i ofron pjesës tjetër të botës një paraqitjeje të shkurtër të komplikimeve që mund sjellin ato.

“Ne po i ndiejmë ndryshimet e klimatike. Ne po i ndiejmë ato”, tha John Payai Manyok, Zëvendës-Drejtor i vendit për Ndryshimet Klimatike.

“Ne po ndjejmë thatësira, po ndjejmë përmbytje. Dhe kjo po bëhet një krizë. Po çon në pasiguri ushqimore, po çon në më shumë konflikte brenda zonës sepse njerëzit po konkurrojnë për burimet e pakta që janë në dispozicion”, tha ai.

Ashtu si shumë vende që vuajnë ndikimet më të këqija të krizës klimatike, Sudani i Jugut përbën 0,004 për qind të emetimeve të gazrave serrë në botë. Në të kundërt, SHBA-ja zë më shumë se 15 për qind.

Një shkollë e shkatërruar

Rrugët e kositura të Rubkonës, një qytet tregu pranë kryeqytetit të Unity State, Bentiu, janë braktisur. Tregjet dhe shtëpitë këtu qëndrojnë si fantazma, të zhytura nën ujin që vazhdon të rritet me një ritëm të ngadaltë e të përdredhur.

Aty pranë, inxhinierët pakistanezë nga misioni i OKB-së po përdorin pak makineritë e rënda në dispozicion për të riparuar dhe forcuar një digë balte të ndërtuar me ngut që ka mbajtur aeroportin dhe një kamp prej afro 120,000 personash të zhvendosur në tokë të thatë. Zyrtarët e OKB-së thonë se një shkelje këtu do të ishte katastrofike.

Beteja është e vazhdueshme pasi çdo ditë uji vazhdon të zvarritet lart në murin e digës.

Në Ding Ding, shkolla e qytetit, e cila u rindërtua në vitin 2017 pasi u dogj gjatë luftës civile, është gjithashtu pjesërisht e zhytur në ujë – përparimi është pezulluar përsëri.

Sipas UNICEF-it, përmbytjet kanë shkatërruar, mbyllur ose penguar qasje në më shumë se 500 shkolla në Sudanin e Jugut.

Ndërsa mësuesi Kuol Gany viziton klasën e tij, uji i arrin deri tek gjunjët. Pas tij është një dërrasë e skalitur me ekuacione dhe përkufizime në gjuhën angleze.

Gany kishte vetëm disa vite mësimdhënie në këtë ndërtesë të re përpara se ta goditnin përmbytjet. Ai shqetësohet se do të duhet ta braktisë atë, madje edhe qytetin e tij, përgjithmonë.

James Ling, një banor i Ding Ding, tha se ai u kthye shkurtimisht për të parë se çfarë mund të shpëtonte nga shtëpia e tij. Ai kaloi nëpër ujë për të arritur në shtëpinë e tij, por nuk gjeti asgjë, përveç vizatimeve të fëmijëve në mure./Telegrafi/