Themelohet Grupi koordinues për adresimin e çështjeve ekonomike dhe problemeve që ka sektori privat, si pasojë e pandeminë COVID-19

Sot është themeluar Grupi koordinues për trajtimin dhe adresimin e çështjeve ekonomike dhe problemeve që ka sektori privat për pasojë e pandemisë COVID-19.

Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti sot kryesoi mbledhjen e XI-të të Këshillit Kombëtar për Zhvillim Ekonomik.

Kryeministri në detyrë, Albin Kurti tha se, “ka një lidhje direkte mes shëndetit të qytetarëve dhe shëndetit të ekonomisë. Shprehja i pasur e i shëndetshëm dhe i varfër e i sëmur po merr kuptim më shumë në këtë pandemi. Ne jemi vend i varfër dhe shumicën e popullit i kemi të varfër e kështu direkt më shumë të cenuar e të rrezikuar nga kjo pandemi”.

“Ata që me vite rrënuan sistemin shëndetësor nuk shëroheshin tek mjeku dhe spitali i shtetit, prandaj edhe nuk investuan në shëndetësinë publike, ama bash ata që na vodhën e mjeruan kaq shumë po na qajnë tash hallin më së shumti”.

Sipas tij, Qeveria në detyrë e Republikës së Kosovës, përpos masave për t’i dalë në ndihmë shëndetit publik, ajo tashmë ka marrë edhe masat për t’i dalë në ndihmë shëndetit ekonomik.

Pakon Emergjente Fiskale të hartuar nga Ministria e Financave dhe Transfereve dhe të aprovuar nga Qeveria e Republikës së Kosovës, Kurti e vlerësoi si  “ndihma e parë që i jepet pacientit në emergjencë, ajo nuk është terapia afatgjatë që i jepet për kurim”.

“Qeveria në detyrë është duke e planifikuar pakon e dytë – atë të rimëkëmbjes ekonomike. Ajo do të jetë shumë më e madhe se pakoja emergjente dhe do të ketë kohështrirje shumë më të gjatë. Dhe, në këtë proces duhet të angazhohemi bashkërisht”, tha ai.

Në këtë mbledhje u morr vendimi për themelimin e grupit koordinues për trajtimin dhe adresimin e çështjeve ekonomike dhe problemeve që ka sektori privat, si pasojë e përballjes me pandeminë COVID-19.

“Paparashikueshmëria dhe pasiguritë rreth ngjarjeve të reja, që po shpalosen nga ora në orë, na bëjnë që ndonjëherë të veprojmë shpejt e ndonjëherë të kemi durim, në mënyrë që të mos gabojmë. E ndonjëherë edhe të përballemi me dilema të cilat në shikim të parë mund të duken të drejta, por që nuk janë të tilla. Dilema mes shëndetit dhe ekonomisë është fallso. Një shoqëri e shëndoshë pa ekonomi të zhvilluar e ka zor të qëndrojë e tillë për shumë gjatë. Por, edhe një ekonomi pa një shoqëri të shëndoshë e ka zor të zhvillohet. Pra, na duhen të dyja: edhe shëndeti edhe ekonomia”, tha kryeministri në detyrë.

“Dallimi mes tyre është vetëm çështje kohe. Po i larguam masat shumë vonë, do ta pësojë ekonomia e më pas edhe shëndeti. Po i larguam masat shumë herët, do ta pësojë shëndeti e më pas edhe ekonomia. Ajo që na duhet është optimizmi, gjë që si qeveri jemi duke e llogaritur para çdo vendimi që po marrim. Ka një lidhje direkte mes shëndetit të qytetarëve dhe shëndetit të ekonomisë. Shprehja i pasur e i shëndetshëm dhe i varfër e i sëmur po merr kuptim më shumë në këtë pandemi. Ne jemi vend i varfër dhe shumicën e popullit i kemi të varfër e kështu direkt më shumë të cenuar e të rrezikuar nga kjo pandemi”, tha Kurti.

Ai tha se kur kanë vendosur që t’i mbyllin  disa aktivitete ekonomike, kanë tentuar që ta maksimizojnë qarkullimin ekonomik duke e minimizuar dëmin shëndetësor. “Kështu, mbi 82% të aktiviteteve ekonomike i kemi lejuar të qarkullojnë, dhe më pak se 18% i kemi mbyllur përkohësisht”, tha ai.

Sipas tij, duke e ditur se edhe mbyllja e përkohshme do të rezultojë në humbje, kemi dizajnuar një Pako Emergjente Fiskale prej 15 masash në vlerë prej rreth 180 milionë eurove. “Para këtyre, 10 milionë euro i kemi ndarë për Ministrinë e Shëndetësisë. Pra, deri tani, gjithsej për emergjencë i kemi ndarë 190 milionë euro”.

Ai tha se Qeveria në detyrë është duke e planifikuar pakon e dytë – atë të rimëkëmbjes ekonomike.

“Ajo do të jetë shumë më e madhe se pakoja emergjente dhe do të ketë kohështrirje shumë më të gjatë. Dhe, në këtë proces duhet të angazhohemi bashkërisht. Angazhimi i përbashkët nënkupton edhe renditje të prioriteteve dhe llogaritje të përbashkët. Vetëm kështu mund të bëjmë llogaritje racionale. Parashikimet aktuale për ndikimin në ekonominë e Kosovës variojnë nga ai më optimist – i një rënie vjetore të Bruto Produktit Vendor prej 1.6% sipas Bankës Botërore, deri tek ai më pesimist i një rënie vjetore prej 5% sipas Fondit Monetar Ndërkombëtar. Natyrisht se këto llogaritje pritet të ndryshojnë në varësi të zhvillimeve, por duhet gjithnjë t’i kemi parasysh kur i shtrojmë nevojat dhe kërkesat”, tha ndër të tjera Kurti.

Sipas tij, rreth 99% e ndërmarrjeve në Kosovë janë mikro, me 1-9 të punësuar ku përgjithësisht janë biznese familjare një lloj vetë punësimi familjar dhe janë të interesuar që këto ndërmarrje të kalojnë me sa më pak dëme.

Ai tha se janë shumë të interesuar që të kemi sa më pak dëme në punësim, prodhim, e eksport.

“Duhet ta kemi parasysh që nga kjo krizë ekonomike nuk do të dalim ashtu siç jemi futur. Sa më parë që e kuptojmë këtë, aq më herët do të fillojmë të mendojmë për alternativa. Krizat edhe historikisht jo vetëm tek ne janë sfida, por dhe mundësi. Tash është koha kur duhet të bëhemi inovativ. Mbase as mënyra se si kanë operuar shumë biznese dhe as masat e qeverisë nga e kaluara nuk do të jenë më relevante në një periudhë më afatgjatë. Prandaj, na duhet ta çlirojmë imagjinatën dhe të kërkojmë horizonte të reja. Nëse diçka na ka mësuar kjo krizë është rëndësia e shtetit të zhvilluar dhe të qëndrueshëm, jo e njerëzve të fuqishëm, por e shtetit të fuqishëm. Po ashtu kjo krizë na ka mësuar se shëndetësia është zemra e shtetit. Varfëria, korrupsioni, degradimi i vlerës së edukimit dhe dijes ka bërë që shumë doktorë të rinj të lëshojnë Kosovën e shumë të tjerë të mos studiojnë fare shëndetësinë. Sot po e paguajmë këtë çmim të mungesës së infektologëve, të infermierëve e të doktorëve. Kanë ikur mjekët. Kjo është kostoja e korrupsionit. Pra korrupsioni nuk është vetëm pasurim i paligjshëm e vjedhje nga politikanët, por edhe dëmtim e vjedhje e së ardhmes.  Ekonomia të cilën do ta ndërtojmë pas kësaj krize duhet të punojë për të gjithë. Ajo është një ekonomi ku puna dhe përgjegjësia shpërblehet, ku secili merre pjesën që meriton dhe paguan kontributin që i takon. Një ekonomi e orientuar në mundësi dhe shanse të barabarta”, u shpreh kryeministri në detyrë. /Telegrafi/