Hulumtimi i fundit ngre shqetësime për sigurinë e gotave njëpërdorimshe
Konsumimi i çajit apo kafesë së nxehtë në gota kartoni njëpërdorimshe, praktikë shumë e përhapur në jetën urbane, mund të shoqërohet me rreziqe të padukshme për shëndetin. Një studim i fundit i kryer nga Instituti Indian i Teknologjisë (IIT) në Kharagpur, një nga institucionet më prestigjioze kërkimore në Azi, ngre shqetësime serioze mbi lëshimin e mikroplastikave nga këto gota gjatë kontaktit me lëngje të nxehta.
Çfarë zbuloi studimi?
Sipas ekipit hulumtues të udhëhequr nga Prof. Sudha Goel, gotat e kartonit nuk janë thjesht prej letre. Ato zakonisht janë të veshura me një shtresë të hollë plastike (kryesisht polietilen) ose kopolimere të ngjashme, që shërbejnë për të parandaluar depërtimin e lëngut. Kur në këto gota derdhen pije me temperaturë të lartë (85–90°C), kjo shtresë plastike fillon të degradohet.
Rezultatet tregojnë se brenda vetëm 15 minutash, në 100 ml pije të nxehtë mund të çlirohen rreth 25,000 grimca mikroplastike, të padukshme për syrin e njeriut. Nëse një person konsumon tre gota çaji apo kafeje në ditë në gota kartoni, ekspozimi ditor mund të arrijë deri në 75,000 grimca mikroplastike, transmeton Telegrafi.
Si u krye hulumtimi?
Studiuesit përdorën dy qasje eksperimentale:
- Në fazën e parë, ujë ultra i pastër me temperaturë 85–90°C u derdh në gota kartoni tregtare dhe u la të qëndronte për 15 minuta. Më pas, lëngu u analizua për praninë e mikroplastikave dhe joneve që mund të kishin kaluar nga materiali i gotës.
- Në fazën e dytë, gotat u ekspozuan fillimisht ndaj ujit të vakët (30–40°C), për të ndarë me kujdes shtresën plastike nga kartoni. Kjo shtresë u analizua para dhe pas ekspozimit ndaj ujit të nxehtë, duke evidentuar ndryshime të dukshme në vetitë fizike, kimike dhe mekanike të saj.
Pse kjo është shqetësuese për shëndetin?
Sipas ekspertëve, mikroplastikat nuk janë inerte. Ato mund të veprojnë si bartës të ndotësve toksikë, duke përfshirë:
- metale të rënda si kadmiumi, kromi dhe paladiumi,
- përbërje organike hidrofobike,
- dhe substanca që mund të ndërhyjnë në sistemin hormonal.
Studime të publikuara nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (WHO), Agjencia Evropiane e Kimikateve (ECHA) dhe revista shkencore si Environmental Science & Technology dhe Nature Food sugjerojnë se ekspozimi i vazhdueshëm ndaj mikroplastikave mund të lidhet me stres oksidativ, inflamacion kronik, çrregullime hormonale dhe rritje të rrezikut për sëmundje malinje, megjithëse kërkohen ende studime afatgjata te njerëzit.
Çfarë rekomandojnë ekspertët?
Për të reduktuar ekspozimin ndaj mikroplastikave:
- shmangni konsumimin e pijeve të nxehta në gota kartoni njëpërdorimshe,
- preferoni gota qelqi, porcelani ose çeliku inox,
- kufizoni përdorimin e produkteve plastike në kontakt me ushqime dhe pije të nxehta.
Ky ndryshim i vogël në përditshmëri jo vetëm që mbron shëndetin, por kontribuon edhe në uljen e ndotjes mjedisore, duke reduktuar mbetjet plastike njëpërdorimshe. /Telegrafi/
