Qyteti i braktisur amerikan që vazhdon të digjet për dekada të tëra

Kjo është një botë ku askush nuk mund të jetojë, është më i ngrohtë se Merkuri, atmosfera është më helmuese se sa ajo e Saturnit dhe në zemër të zjarrit temperatura tejkalon 500 gradë Celsius. Retë vdekjeprurëse të monoksidit të karbonit dhe gazeve të tjera përmbytën dhomat e shkëmbinjve.

E tëra filloi në maj 1962, kur autoritetet e qytetit po diskutonin për zgjidhjen e deponive të paligjshme të plehrave. Për shkak të tetë deponive të tillë u mor vendimi për të përmbushur njëzet metra vrimë të thellë, e mbetur nga një minierë, e cila përdorej për hedhjen e mbeturinave.

Inspektori komunal paralajmëroi autoritetet e qytetit se ka disa kavitete në atë gropë të mundshme për shkak të gërmimeve më të hershme të qymyrit.

George Segaritus tha se është e nevojshme së pari të rregullohet zgavra dhe pastaj do të ishte e mundshme për t’u përdorur. Paralajmërimet e tij nuk u morën seriozisht. Autoritetet e qytetit kanë vendosur të djegin sasi të mëdha të mbeturinave.

Më 27 maj 1962, u ndez flaka fatale që shkaktoi zjarrin e madh dhe zjarrfikësit e shuan. Vetëm dy ditë më vonë flaka shpërtheu dhe serish u shua. Pak ditë më vonë, një gropë e gjerë rreth pesë metrash u zbulua, duke lidhur bërllokun me minierat aty pranë.

Pas prifti William Burk u ankua se po përhapet tym dhe erë e keqe e padurueshme e mbetjeve, autoritetet shuan zjarrin e ri, por edhe kjo përpjekje dështoi. Tymi dhe gazrat toksike vazhdojnë të shpërndahen nëpër tunelet e braktisura të minierave nën qytet. Niveli i monoksidit të karbonit në nëntokë arriti një dozë vdekjeprurëse.

Mbetjet e qymyrit në minierat e braktisura filluan një nga një të digjen, duke shkaktuar panik në qeverinë e qytetit. Ata punësuan njerëz për të gërmuar për të shkatërruar zjarrin. Pas disa muajsh dhe dhjetëra mijëra ton të dheut të gërmuar, projekti u ndërpre për shkak të mungesës së parave.

Zjarri nën Centralia nuk u ndalua dhe në prill 1963 u zbulua se zjarri u përhap të paktën 200 metra nga vendi i hedhjes së mbeturinave të qytetit. Për shkak të mungesës së parave, të gjitha projektet u ndaluan, dhe gazrat toksike kanë vazhduar të rritet në atmosferë dhe helmuan më shumë se një mijë banorët e Centralia.

Vetëm në vitin 1979 njerëzit janë bërë të vetëdijshëm për zjarrin nëntokësor kur pronari i stacionit të gazit mati një temperaturë prej 77 gradë. Në vitin 1984, qeveria federale e SHBA miratoi pagesën e 40 milionë dollarëve për zhvendosjen e qindra banorëve të Centralia, por disa familje refuzoi zhvendosjen.

Pas viteve të gjykimit dhe apelit, në Centralia kanë mbetur edhe shtatë persona, të cilët kanë marrë leje për të jetuar atje deri në vdekje, transmeton KosovaPress.

Që pas shpërthimit të flakës së parë, zjarri nën Centralia është përhapur me kilometra nëpër minierat e braktisura. Vendi afër Centralia u shkatërrua plotësisht dhe u braktis nga zjarri.