Pichler: Ballkani i rëndësishëm për dezinformimin rus, në Serbi po përdoren mediet dhe diaspora si mjete për të propagandua

Bashkëthemeluesi i “Zentrum für Digitale Medienkompetenz”, Dietmar Pichler thotë se rajoni i Ballkanit Perëndimor është shumë i rëndësishëm për dezinformimin rus.

Pichler në një intervistë për The Geopost thekson se Federata e Rusisë i përdorë mediet dhe diasporën serbe si vegla për propagandë.

“Ballkani është rajon shumë i rëndësishëm për dezinformimin rus, rajon i rëndësishëm i synuar dhe mendoj, të paktën ajo që mund të shohim nga muajt e fundit, ata kanë një strategji shumë të sofistikuar në të cilën ata synojnë këtë zonë”, thekson Pichler.

Sipas tij, këta serbë në vendet perëndimore mund të riprodhojnë narrativa të Kremlinit kundër Ukrainës.

“Nëse i hedh një sy Serbisë, e cila është aleate shumë e vjetër e Federatës Ruse, sigurisht që ka edhe arsye historike për këtë, por, në thelb, strategjia është shumë e ndryshme, ka të bëjë më shumë me përdorimin e popullsisë dhe mediave serbe, por edhe diaspora serbe në Perëndim, e cila është mjaft e madhe, si proxy në luftën e tyre dezinformuese”, shprehet ai.

“Kur them proxy, dua të them në kuptimin se ato janë si kukulla që përsërisin narrativat dhe propagandën e Kremlinit edhe në mediat sociale dhe ata janë shumë të suksesshëm në këtë sepse, nëse shumë serbë kanë të njëjtën ideologji kur emigrojnë në vendet perëndimore, ata mësojnë gjuhët atje dhe janë mjaft të integruar në këtë kuptim, kështu që ju keni miliona njerëz që flasin anglisht, spanjisht, gjermanisht dhe ata mund të riprodhojnë rrëfimet e Kremlinit për Ukrainën”, shton analisti austriak.

Për sa i përket trollëve, Pichler thotë se serbët gjithmonë përhapin të pavërteta karshi Kosovës.

“Nëse flisni për serbët, ata në fakt kanë dy tema, njëra është për situatën e brendshme ose për Kosovën, gjithmonë përhapin “Kosova është Serbi” dhe historitë e vjetra për vitin 1999, narrativa e tyre për Ukrainën, që fajin e kanë ukrainasit”, pohon Pichler.

Në këtë intervistë, ai ka folur edhe për agresionin ushtarak një vjeçar të Rusisë në Ukrainë dhe se si duhet vepruar karshi propagandës ruse.

Intervista e plotë:

Ka kaluar tashmë një vit që nga fillimi i agresionit ushtarak rus në Ukrainë. Si e shihni këtë situatë në krahasim me një vit më parë?

Unë shoh shumë paralele midis aneksimit të Krimesë dhe agresionit rus në Donbas, i cili ishte një agresion mjaft i fshehur, dua të them, i fshehur nga publiku perëndimor të paktën, jo aq shumë për njerëzit që u përfshinë dhe po e hulumtonin pak më thellë në këtë temë.

Ajo që pamë në vitin 2014, pas aneksimit, pati një lloj reagimi publik “O Zot, çfarë po bën Rusia”. Dhe pasi vendosëm sanksione dhe makina ruse e dezinformimit filloi të çorientojë audiencën në mbarë botën, njerëzit u mbushën gjithnjë e më shumë me narrativat ruse, idetë ruse.

Gjithnjë e më shumë në mendjet e tyre u krijua ideja se fajin e ka Ukraina, se Ukraina e meritonte atë për disa arsye dhe kërkonin çdo mundësi për të fajësuar viktimën në vend të agresorit.

Dhe tani pas agresionit në shkallë të plotë që ndodhi vitin e kaluar, ne mund të shohim se e njëjta gjë po ndodh, por në një shkallë tjetër, sepse ne duhet të kuptojmë se ky është një pushtim në shkallë të plotë, që Rusia ende ndoshta planifikon të pushtojë Kievin për shembull, për të rrëzuar qeverinë, për të instaluar një regjim kukull dhe për të aneksuar zyrtarisht territore të mëdha të Ukrainës.

Dhe ende kemi të njëjtën situatë, në fillim ishte kjo tronditje dhe shumë njerëz folën se sa e tmerrshme është situata, dhe tani, gjithnjë e më shumë njerëz po mbrojnë veprimet e Rusisë, duke fajësuar Ukrainën.

Ne kemi këtë fajësim të viktimës ose të dyja palët thonë gjëra sikur thjesht duhet të negociojnë dhe duhet të zgjidhin problemin, të dyja palët duhet të de-eskalojnë situatën, diçka e tillë dhe ky është rezultat i dezinformimit dhe propagandës ruse që është shumë i suksesshëm në mbarë botën, sigurisht jo vetëm në shoqëritë perëndimore.

Kur flasim për propagandën dhe ndikimin rus në Ballkan, a mund të bëni një paralele me atë që është bërë në Ukrainë me propagandën dhe në pjesë të tjera të Evropës dhe Ballkanit?

Mendoj se Ballkani është rajon shumë i rëndësishëm për dezinformimin rus, rajon i rëndësishëm i synuar dhe mendoj, të paktën ajo që mund të shohim nga muajt e fundit, ata kanë një strategji shumë të sofistikuar në të cilën ata synojnë këtë zonë.

Nëse krahasoni vende si Serbia dhe Kosova, shihni dallime të mëdha, natyrisht, Kosova është një vend properëndimor, shumë pro-evropian, ka marrëdhënie shumë të mira të gjata me perëndimin, kështu që, dezinformimi rus kur synon Kosovën, ka të bëjë më shumë duke shkatërruar unitetin, duke krijuar çështje besimi me qeverinë apo duke i thënë popullit në Kosovë se gjithçka është e keqe, nuk duhet të mbështeteni te perëndimi dhe disi ta përçajnë shoqërinë.

Nga ana tjetër, nëse i hedh një sy Serbisë, e cila është aleate shumë e vjetër e Federatës Ruse, sigurisht që ka edhe arsye historike për këtë, por, në thelb, strategjia është shumë e ndryshme, ka të bëjë më shumë me përdorimin e popullsisë dhe mediave serbe, por edhe diaspora serbe në Perëndim, e cila është mjaft e madhe, si proxy në luftën e tyre dezinformuese.

Kur them proxy, dua të them në kuptimin se ato janë si kukulla që përsërisin narrativat dhe propagandën e Kremlinit edhe në mediat sociale dhe ata janë shumë të suksesshëm në këtë sepse, nëse shumë serbë kanë të njëjtën ideologji kur emigrojnë në vendet perëndimore, ata mësojnë gjuhët atje dhe janë mjaft të integruar në këtë kuptim, kështu që ju keni miliona njerëz që flasin anglisht, spanjisht, gjermanisht dhe ata mund të riprodhojnë rrëfimet e Kremlinit për Ukrainën, pastaj t’u thonë të gjithëve në punë se ata janë fashistë që duan të vrasin rusët etnikë në Ukrainë dhe histori të vjetra si këto dhe njerëzit i dëgjojnë ata sepse janë sllavë, mendojnë se janë ekspertë, sepse njerëzit në Evropën Perëndimore, për fat të keq, kanë mungesë njohurie për Evropën Juglindore, për Evropën Verilindore, dhe këtë po e përdor propaganda e Kremlinit.

Një synim tjetër është, natyrisht, për të fituar ndikim në zonën e Ballkanit, kështu që interesi gjeostrategjik i Federatës Ruse për të mbajtur apo edhe zgjeruar ndikimin në Serbi dhe rrethinat, natyrisht edhe Mali i Zi është një çështje e madhe.

A keni parë shumë troll dhe lajme të rreme që vijnë nga Serbia dhe destabilizojnë shtetet e tjera, çfarë sugjeroni për këtë?

Kur flasim për trollët, ne flasim kryesisht për njerëz të vërtetë, kështu që ata ekzistojnë, pra janë njerëz të ulur diku në një tastierë në një telefon që riprodhojnë propagandë, pra jo bote, sepse botet zakonisht janë shumë “budallenj”, ata vetëm mund të përforcojnë disa kanale propagandistike.

Ajo që ne shohim për trollët është se ata janë shumë të lidhur me këto tema, nëse flisni për serbët, ata në fakt kanë dy tema, njëra është për situatën e brendshme ose për Kosovën, gjithmonë përhapin “Kosova është Serbi” dhe historitë e vjetra për vitin 1999, narrativa e tyre për Ukrainën, që fajin e kanë ukrainasit.

Kjo është mjaft e dukshme, por ne nuk dimë asgjë për DNR-në, nuk dimë se sa trollë pro-rusë janë jashtë, sepse është shumë e vështirë të matet dhe nuk kemi asnjë ide se sa prej tyre janë njerëz të vërtetë dhe kjo e bën shumë të vështirë të gjithë analizën e dezinformatave, mund të themi se cilat janë narrativat, të paktën të mbledhim të gjitha historitë që janë disi relevante, të gjitha historitë e rreme, por nuk dimë për sasinë e trollëve dhe nga vijnë dhe ky është problemi i mediave sociale.

Për fund, ndonjë sugjerim për mediat, gazetarët dhe fact-checkers?

Ju përmendët mediat, gazetarët dhe fact-checkers, mendoj se është shumë e rëndësishme që gazetarët dhe mediat para së gjithash të mos krijojnë vetë dezinformata dhe duhet të jenë shumë autokritikë, pa marrë parasysh se në cilën anë janë, sepse kjo është shumë e rëndësishme që njerëzit t’i besojnë medias, ne kemi çështje besimi në media në çdo vend, pavarësisht se sa mirë është e zhvilluar liria e shtypit, por unë mendoj se ajo për të cilën duhet të kujdesemi realisht në muajt e ardhshëm është që media të bëjë disa përpjekje për të zbuluar narrativat e përbashkëta që ne mund t’i shohim, narrativat e zakonshme të dezinformatave, sepse kemi një situatë ku duket sikur keni “A” atë që lexoni në media dhe “B”, keni disa të ashtuquajtura media alternative ose trolling në rrjetet sociale dhe kjo krijon këtë ekuilibër të rremë dhe ne kemi gjithashtu një problem që u japim shumë hapësirë mediale njerëzve që nuk janë të kualifikuar për të folur për çështje të caktuara.

Gjithashtu, gjatë pandemisë, njerëzit që përhapin për shembull narrativat ruse dhe është sikur media dëshiron të jetë “neutrale”, dhe ata shkojnë në këtë tryezë për të krijuar një lloj tryeze të rrumbullakët, dhe ju keni dy njerëz që përhapin versionin e Putinit të diçkaje dhe dy njerëz që flasin të vërteta aktuale, por dikush që është duke parë televizor, ju mendoni, OK, ndoshta e vërteta është në mes ose diçka e tillë, por nuk është.

Pra, kjo është shumë e rrezikshme, kështu që mediat duhet të veprojnë me më shumë përgjegjësi për dezinformimin dhe sigurisht edhe kanalet e mediave sociale si Facebook dhe Twitter, ata bënë disa përpjekje për këtë temë, por ende jo mjaftueshëm. /The Geopost/