Mokusatsu dhe fjala si bombë atomike

Stewart Chase, në librin “Lufta e fjalëve” përmend mundësinë e keqkuptimit të ngjarjeve që pasuan ultimatumin e Harry Trumanit, Winston Churchillit dhe Josif Stalinit të bërë në Potsdam, më 26 korrik 1945, kur ju bë thirrje japonezëve të dorëzohen.

Chase ka thënë se japonezët u përgjigjën me fjalën “mokusatsu”, e cila në një mënyrë nënkupton se janë të rezervuar për të komentuar.

Fuqitë Aleate u informuan gabimisht nga përkthimi jo i mirë duke menduar se “mokusatsu” do të thoshte se japonezët po e injorojnë ultimatumin e tyre.

Më 28 korrik, aleatët vendosën të vazhdonin me planet e pushtimit të Japonisë e kjo më vonë nënkuptoi edhe hedhjen e bombës atomike.

Në fakt, fjala “Mokusatsu” në përkthim literal mund të jetë si “vrasje” apo “heshtje”, por si pjesë e një fjalie ka kuptim tjetër. Në kohën e ultimatumit kryeministër ishte Kantaro Suzuki. Përkthimi i përgjigjes së tij në media ishte si injorim: “Japonia e injoron këtë (ultimatumin)”. Por, kuptimi më i saktë i fjalisë është: “Do të kemi përgjigje”, “nuk kemi ende vendim” apo “përmbahemi të japim koment në këtë moment”!

Dhjetë ditë më vonë, pas këtij “injorimi”, bie bomba në Hiroshimë (6 gusht 1945); trembëdhjetë ditë më vonë në Nagasaki (9 gusht 1945)!

Ndaj, Pearl Strachan Hurd me të drejtë thotë: “Kontrollojini me kujdes, sepse fjalët kanë më shumë fuqi se sa bombat atomike”! /Telegrafi/