Kritika për heqjen e vizave për Bosnjë Hercegovinën, përmenden rreziqet e mungesës së reciprocitetit

Paralajmërimi i kryeministrit Albin Kurti për heqjen e regjimit të vizave ndaj Bosnjë Hercegovinës po shihet i gabuar nga ish ministri i Punëve të Jashtme, Enver Hoxhaj.

Nënkryetari i Kuvendit të Kosovës nga radhët e PDK-së thotë për KosovaPress se heqja e vizave në mënyrë të njëanshme është kapitullim për Kosovën, duke ditur se Bosnja jo vetëm që ka regjim të vizave ndaj Kosovës por edhe ndjekë një politikë agresive kundër vendit.

Në anën tjetër, analisti politik, Dorajet Imeri, thotë se vendimi i cili do të hyjë në fuqi më 1 janar të vitit 2025 më shumë është strategjik, mirëpo me rrezik që Bosnja të mos largojë regjimin e vizave për Kosovën.

Hoxhaj i cili kishte propozuar vendimin për regjim të vizave ndaj Bosnjës në vitin 2014, thotë se nga një vendim i tillë nuk përfiton asgjë Kosova, por më shumë ia përmbush ambiciet hegjemoniste Serbisë dhe Republikës Serbe.

Sipas tij, kreu qeveritar ka bërë një kompromis të tillë të hënën në samitin e Procesit të Berlinit për të dal si një lider rajonal, por nënvizon se ai përfaqëson interesin e qytetarëve të Kosovës e jo të Bosnjës.

“Nëse zotëri Kurti merr që qytetarët e Kosovës të presin para ambasadave të Bosnjës për të shkuar atje, përkundër asaj që ka një marrëveshje multilaterale në Procesin e Berlinit. Mendoj se një vendim i tillë nuk e përmbush asnjë kërkesë të Kosovës. Nuk e di çka përfiton Kosova prej një vendimi të tillë. Më shumë ia përmbush ambiciet hegjemoniste Serbisë dhe Republikës Serbe. Politikisht e shoh të gabuar, në rrafshin strategjik pa asnjë përfitim dhe nuk i di motivet pse zotëri Kurti ka bërë një kompromis të tillë, ndoshta për të dal si një lider rajonal, por ai përfaqëson interesin e qytetarëve të Kosovës dhe jo Bosnjës”, thotë ai.

Ish kryediplomati kosovar, thotë se në bazë të retorikës në Bosnje dhe liderit të Republikës Serbe nuk pritet të hiqet regjimi i vizave ndaj Kosovës.

Andaj, ai thekson se Kurti është dashur të kërkonte nga Berlini zyrtar por edhe BE-ja ta kushtëzojnë Bosnjë Hercegovinë që ta zbatonte marrëveshjen për liri të lëvizjes që është nënshkruar në kuadër të Procesit të Berlinit.

“E shoh si kapitullim pasi mendoj se zotëri Kurti do të duhej të bënte presion mbi shtetet anëtare të BE-së që këta ta kushtëzojnë Bosnjën dhe Banjallukën që ajo të largojë regjimin e vizave. Kosova të bëjë të njëjtën në mënyrë reciproke. Nëse s’ka reciprocitet për një gjë të tillë, natyrisht se fjala e duhur është kapitullim…Sa unë e pash qëndrimin e Dodikut dje, ai ishte i prerë në një gjë të tillë. Bosnja jo vetëm që ka vendos regjim të vizave për Kosovën, por në këto 17 vitet e fundit të shpalljes së pavarësisë së Kosovës ka ndjek një politikë kundër shtetit të Kosovës. Politikanë boshnjakë kanë lobuar në vende arabe që mos të njohin Kosovën. Bosnja më shumë është sjell si një zgjatje e Serbisë sesa një shtet sovran dhe i pavarur”, shton Hoxhaj.

Analisti, Dorajet Imeri është skeptik se përkundër vendimit të Kosovës për heqjen e regjimit të vizave për Bosnjën, këta të fundit të veprojnë njëjtë për Kosovën.

“Vendimi i Kosovës për të lejuar qytetarët e Bosnjë Hercegovinës që të lëvizin lirshëm pa viza në Kosovë është një veprim strategjik i Kosovës, përmes të cilës shprehet gatishmëria e marrjes së obligimeve të reja në raport me Procesin e Berlinit, si një proces i përafrimit të Kosovës drejt BE-së. Një prej parakushteve themelore të jetësimit të evropianizimit të Ballkanit është lëvizja e lirë e njerëzve, mallrave dhe shërbimeve. Natyrisht se kjo jo vetëm në kuadrin e një përgatitje për të qenë pjesë e BE-së por edhe si frymë e gatishmëri për bashkëpunim reciprok dhe respekt të ndërsjellët në rajon. Pritshmërit se natyrisht se vazhdojnë të jenë të ulëta, pasi natyra e vendimmarrjes dhe komplekse i atjeshëm tregojnë që mundësia që Bosnja të largojë vizat për qytetarët e Kosovës mbetet për të diskutuar. Dodik dhe të tjerët janë të interesuar të bllokojnë vendimmarrjen e Federatës boshnjake në avancimin drejt Bosnjës dhe Kosovës. Në këtë mënyrë unë nuk pres që Bosnja në të ardhmen e afërt të merr një veprim të tillë”, thekson ai.

Në anën tjetër, në arsyetimin e tij për këtë vendim, kryeministri Albin Kurti, pas samitit të Procesit të Berlinit, tha se mungesa e lëvizjes së lirë vetëm me letërnjoftime mes dy vendeve është një absurditet.

Ai akuzoi Republikën Serbe në Bosnjë që është shndërruar në një Bjellorusi të vogël në Ballkanin Perëndimor.

“Në kushtet kur ne e kemi ratifikuar të parët marrëveshjen për lëvizje të lirë me karta identiteti dhe kur kjo gjë nuk është bërë në Parlamentin e Bosnjë dhe Hercegovinës unë kam ofruar që nga 1 janari qytetarët e Bosnjës të vijnë në Kosovë me karta identiteti ndonëse ata nuk do të mund të bëjnë të njëjtën gjë për shkak të Republikës Serbe atje, e cila është shndërruar në Bjellorusi të vogël në Ballkanin tonë Perëndimor… Nëse ndërkohë nuk bëhen ratifikimi në Parlamentin e Bosnjë dhe Hercegovinës, qytetarët e Bosnjës me karta identiteti do të kujdesimi që me vendim të Republikës së Kosovës të mund të vijnë lirshëm”, tha Kurti.

Kosova ka nënshkruar marrëveshje për liri të lëvizjes vetëm me letërnjoftim me pesë vende të Ballkanit Perëndimor, në kuadër të Procesit të Berlinit.

Të njëjtat i ka miratuar në Kuvendin e Kosovës, mirëpo Bosnje Hercegovina nuk e ka miratuar të njëjtën me Kosovën për shkak të pengesave të shfaqura nga entiteti serb brenda Bosnjës.

Kosova ka vendosur regjim të vizave ndaj Bosnjës në vitin 2014, duke vendosur reciprocitet.