Kina braktis objektivin për të kapërcyer ekonominë e SHBA-së?

Udhëheqësi kinez Xi Jinping dukej se rishikoi perspektivën e tij afatgjatë ekonomike kur hapi një ngjarje të madhe politike gjatë fundjavës, duke lënë të kuptohet për një rritje modeste – e cila mund të bëjë që Kina të dështojë në qëllimin e saj për të kapërcyer ekonominë e SHBA-së.

Plani me dy hapa i Pekinit për të ndërtuar atë që ai e quan një “vend të madh modern socialist në të gjitha aspektet” deri në vitin 2049, në njëqindvjetorin e Republikës Popullore të Kinës, përfshin fillimisht rritjen e niveleve të pasurisë publike dhe dyfishimin e ekonomisë kombëtare deri në vitin 2035.

Për të arritur këtë, ekonomistët besonin se Kina do të duhej të ruante një rritje vjetore të prodhimit të brendshëm bruto (GDP) prej të paktën 5 për qind, një trajektore dikur realiste që mund ta kishte parë atë të kapërcejë ekonominë e SHBA në terma të GDP – të vlerësuar 23 trilionë dollarë kundrejt 17.73 trilionë dollarëve të Kinës në vitin 2021, sipas shifrave të Bankës Botërore.

Ky moment historik i parë, i njohur si “realizimi bazë i modernizimit socialist”, u shpall në vitin 2020 dhe pritej të zgjaste 15 vjet.

Por të dielën, ndërsa Xi hapi Kongresin Kombëtar të Partisë Komuniste Kineze (CCP) dy herë në dekadë, objektivi dukej më pak ambicioz, shkruan Newsweek, përcjell Telegrafi.

Kina braktis objektivin e GDP-së

Dy vjet më parë, Xi tha se ishte “plotësisht i mundur” dyfishimi i GDP-së kombëtare dhe GDP-së për frymë deri në vitin 2035.

Deklarata e tij e fundit, megjithatë, përjashtoi të parën.

“Deri në vitin 2035, qëllimi ynë i përgjithshëm i zhvillimit është të rrisim ndjeshëm fuqinë ekonomike, aftësitë shkencore dhe teknologjike dhe fuqinë gjithëpërfshirëse kombëtare; të rrisim ndjeshëm GDP-në për frymë për të arritur atë të një vendi të zhvilluar të nivelit të mesëm”, citohet të ketë thënë ai.

Kështu, analisti ekonomik me bazë në Çikago, Houze Song, vërejti se Pekini “po braktiste në heshtje ambicien e tij për t’u bërë ekonomia më e madhe në botë” në raportin e punës së Xi në Kongresin e 20-të Kombëtar të Partisë Komuniste.

Objektivi origjinal i vitit 2035 përfshinte të dyja matjet.

“Në të kundërt, raporti i 20-të i punës përmend vetëm një moment historik të ri për të ardhurat për frymë, jo [GDP]”, tha ai.

Song vuri në dukje se objektivi i vitit 2035 ishte hartuar përpara se të publikohej regjistrimi i 2020 i Kinës në pranverën e 2021.

Ai i tha Newsweek: “Unë besoj se ka dy arsye kryesore pas braktisjes së objektivit të GDP-së. Së pari, Pekini kuptoi se popullsia e tij do të bjerë më shpejt se sa pritej gjë që e bën më të vështirë arritjen e rritjes së lartë”.

Ekonomia e Kinës humbet motorin e saj

Regjistrimi i Kinës një herë në dekadë zbuloi një rënie të nivelit të lindjeve dhe një fuqi punëtore në tkurrje.

Lindjet në mesin e 1.4 miliard njerëzve të Kinës – më së shumti në botë – pritej të bien në nivele të reja më të ulëta në vitin 2022, potencialisht nën 10.6 milionë foshnja në vitin 2021, më të paktat e regjistruara sipas të dhënave zyrtare që nga vitet 1950.

Popullsia e saj në moshë pune, e cila arriti kulmin në vitin 2014, do të zvogëlohej me rreth 35 milionë njerëz nga mesi i dekadës së tanishme, thanë demografët zyrtarë.

Andaj, kriza demografike e afërt ka të bëjë drejtpërdrejt me produktivitetin afatmesëm dhe afatgjatë të vendit.

Xi e trajtoi këtë çështje gjatë fundjavës, duke u thënë delegatëve të partisë se qeveria do të “optimizonte strategjinë tonë të zhvillimit të popullsisë duke krijuar një sistem politikash për të mbështetur normat e lindjeve dhe për të ulur kostot e lindjes së fëmijëve, prindërimit dhe arsimimit”.

Pekini vendosi një politikë kufizuese për një fëmijë midis 1980 dhe 2015, përpara se të lejonte dy fëmijë, një ndryshim që zgjati gjashtë vjet përpara se të zgjerohej në një politikë për tre fëmijë në maj të vitit 2021.

Sidoqoftë, deri në korrik, të gjitha kufizimet “u fshinë”.

Në vend të tyre, zyrtarët prezantuan stimuj duke përfshirë zbritjet e taksave, subvencionet për strehimin dhe shpërblimet financiare për të pasur më shumë fëmijë.

Lufta ndaj COVID-19 e Kinës

Vendimi për të dyfishuar luftën ndaj COVID-19 – strategjia e tij e shëndetit publik – ka goditur produktivitetin, ka shtyrë bizneset e vogla dhe të mesme të mbyllen dhe ka rritur papunësinë e të rinjve.

Pavarësisht spektaklit politik që rrethon kongresin e partisë, rreth 200 milionë njerëz në të gjithë Kinën po përjetonin një formë të lëvizjes së kufizuar javën e kaluar – bllokime specifike në mbarë qytetin ose lagje, si dhe një vazhdim i politikës së detyrueshme të karantinës së vendit për udhëtarët vendas dhe ndërkombëtarë.

Këto ndodhën edhe pse kishte një pritshmëri të shkurtër që pjesa tjetër e Kinës do të ndiqte lehtësimin e rregulloreve për COVID-19 nga Hong Kongu në shtator, duke pasur parasysh tendencën e mëparshme të qytetit për t’iu përmbajtur ritmit të qeverisë qendrore.

Të hënën, Byroja Kombëtare e Statistikave të Kinës vonoi papritmas publikimin e shifrave të GDP-së për tremujorin e tretë dhe të dhënave të tjera fiskale pa dhënë një arsye, në një lëvizje që do të kishte habitur ekonomistët dhe ndoshta investitorët që do të shikojnë transparencën dhe rregullsinë si tregues kryesorë besimi në ekonominë e dytë më të madhe në botë.

Vëzhguesit kinezë pas fjalimit dy-orësh të Xi të dielën vunë re se ai iu referua “ekonomisë” 22 herë, kundrejt 102 herë në kongresin e 18-të të partisë në 2012, kur ai u bë sekretar i përgjithshëm i CCP. “Tregu” u tha tre herë në krahasim me 24 një dekadë më parë, ndërsa “siguria” u rrit nga 36 në 50 përmendje.

Normat e mëparshme vjetore të rritjes në Kinë mbështetën parashikimin ekonomik që justifikonte objektivin fillestar të vitit 2035, por Pekini gjithashtu përballet me vendime më të menjëhershme të politikave përpara, tha Philip Hsu, një bashkëpunëtor në Qendrën për Studime të Politikave të Azisë Lindore të Institutit Brooking.

“Me sa duket ekonomia e Kinës nuk është në gjendje të mirë dhe ka të ngjarë të mbetet e tillë ndoshta të paktën deri në gjysmën e dytë të vitit të ardhshëm. Mendoj se kjo është ndër arsyet kryesore pse objektivi i dyfishimit të GDP-së kombëtare deri në vitin 2035 nuk përmendet më në raportin e punës këtë herë”, ka thënë ai për Newsweek, përcjell Telegrafi.

“Vonesa në publikimin e të dhënave të tremujorit të tretë, të cilat mund të pritet të duken mediokre në rastin më të mirë, është ndoshta një përpjekje për të shmangur turpërimin e Kongresit të Partisë”.

“Mendoj se si Xi ashtu edhe [kryeministri kinez] Li Keqiang e kuptojnë se përderisa problemi më i rëndësishëm i ngadalësimit ekonomik – patologjia strukturore e sektorit të pronave – mbetet mjaftueshëm e pazgjidhur, do të jetë e vështirë të ktheheni në vitet e normës së rritjes më parë”, ka vlerësuar Hsu, i cili është gjithashtu drejtor i Qendrës për Studimet e Kinës në Universitetin Kombëtar të Tajvanit.

“Politika e ‘zero-COVID’ ndikon, por nuk është faktori kryesor i ngadalësimit. Rënia e shpejtë e konsumit dhe e investimeve që rezultojnë kryesisht nga politika zero-COVID janë relativisht të lehta për t’u rikthyer pasi politika të relaksohet në një masë të caktuar”, vuri në dukje Hsu.

Një çështje tjetër shumë e rëndësishme është edhe kriza rreth prodhimit të çipave.

Dhe ishte ende e paqartë nëse vendimi i Byrosë Kineze të Statistikave për të vonuar raportin e saj tremujor lidhej me masat e reja të SHBA-së, të cilat u njoftuan në prag të kongresit kombëtar. /Telegrafi/