Donald Trump synon që në të ardhmen SHBA-ja të mbajë një prani më të madhe ushtarake në Hemisferën Perëndimore, për të luftuar migracionin, drogat dhe ngritjen e fuqive armiqësore në rajon, sipas Strategjisë së tij të re të Sigurisë Kombëtare.
Dokumenti 33-faqesh është një shpjegim i rrallë zyrtar i botëkuptimit të politikës së jashtme të presidentit aktual amerikan.
Strategji të tilla, të cilat presidentët zakonisht i publikojnë një herë në çdo mandat, mund të ndikojnë në mënyrën se si pjesë të qeverisë së SHBA-së ndajnë buxhetet dhe vendosin prioritetet politike. Strategjia e Sigurisë Kombëtare e 79-vjeçarit, të cilën Shtëpia e Bardhë e publikoi pa shumë bujë të enjten, ka disa fjalë të ashpra për Evropën, duke sugjeruar se ajo është në rënie civilizuese, dhe i kushton relativisht pak vëmendje Lindjes së Mesme dhe Afrikës.
Ajo ka një fokus jashtëzakonisht të madh te Hemisfera Perëndimore, të cilën e paraqet kryesisht si çështje të mbrojtjes së territorit amerikan. Dokumenti thotë se “siguria kufitare është elementi kryesor i sigurisë kombëtare” dhe jep referenca të fshehta për përpjekjet e Kinës për të fituar terren në oborrin e pasmë të Amerikës, shkruan politico.
“Shtetet e Bashkuara duhet të jenë të parat në Hemisferën Perëndimore si një kusht për sigurinë dhe mirëqenien tonë - një kusht që na lejon të veprojmë me besim aty ku dhe kur na duhet në rajon”, thuhet në dokument. “Kushtet e aleancave tona, dhe kushtet mbi të cilat ne ofrojmë çdo lloj ndihme, duhet të varen nga zbutja e ndikimit armiqësor të jashtëm - nga kontrolli i instalimeve ushtarake, porteve dhe infrastrukturës kyçe, deri te blerja e aseteve strategjike të përkufizuara gjerësisht”.
Dokumenti i përshkruan këto plane si pjesë të një “Korrigjimi Trump” të Doktrinës Monroe. Kjo e fundit është nocioni i paraqitur nga ish-presidenti, James Monroe në vitin 1823 se SHBA-ja nuk do të tolerojë ndërhyrje të huaj me qëllime të këqija në hemisferën e saj, transmeton Telegrafi.
2022/03/Trump.jpg telegrafi.com
Dokumenti i Trump, si edhe një dokument shoqërues i njohur si Strategjia e Mbrojtjes Kombëtare, janë vonuar pjesërisht për shkak të debateve brenda administratës në lidhje me elemente që lidhen me Kinën. Sekretari i Thesarit, Scott Bessent, këmbënguli për zbutje të disa pjesëve të gjuhës lidhur me Pekinin, sipas dy personave të njohur me çështjen, të cilëve u është dhënë anonimiteti për të përshkruar diskutimet e brendshme. Bessent aktualisht është i përfshirë në negociata të ndjeshme tregtare SHBA-Kinë, dhe vetë Trump është i kujdesshëm për natyrën delikate të marrëdhënieve me Pekinin.
Strategjia e re e Sigurisë Kombëtare thotë se SHBA-ja duhet të bëjë zgjedhje sfiduese në arenën globale. “Pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, elitat e politikës së jashtme amerikane e bindën veten se dominimi i përhershëm amerikan mbi të gjithë botën ishte në interesin më të mirë të vendit tonë. Megjithatë, çështjet e vendeve të tjera janë shqetësimi ynë vetëm nëse veprimet e tyre kërcënojnë drejtpërdrejt interesat tona”, thuhet në dokument.
Në një shënim hyrës të strategjisë, Trump e quajti atë një “hartë rruge për t’u siguruar që Amerika të mbetet kombi më i madh dhe më i suksesshëm në historinë njerëzore, dhe shtëpia e lirisë në tokë”.
Por, lideri amerikan është i paparashikueshëm nga natyra, ndaj është e vështirë të thuhet sa ngushtë ose sa gjatë do t’u përmbahet ideve të paraqitura në strategjinë e re. Një ngjarje e papritur globale mund ta ndryshojë drejtimin e mendimit të tij, ashtu siç ka ndodhur me presidentët e fundit, nga George W. Bush te Joe Biden.
Megjithatë, dokumenti duket në përputhje me shumë hapa që ai ka ndërmarrë në mandatin e dytë, si edhe me prioritetet e disa prej këshilltarëve të tij.
Kjo përfshin dislokimin e dukshëm të më shumë forcës ushtarake amerikane në Hemisferën Perëndimore, marrjen e shumë hapave për të reduktuar migracionin drejt Amerikës, shtyrjen për një bazë më të fortë industriale në SHBA dhe promovimin e “identitetit perëndimor,” përfshirë në Evropë.
Strategjia madje i referohet edhe të ashtuquajturave vlera tradicionale, shpesh të lidhura me të djathtën kristiane, duke thënë se administrata kërkon “rikthimin dhe rigjallërimin e shëndetit shpirtëror dhe kulturor amerikan” dhe “një Amerikë që çmon lavditë e saj të së kaluarës dhe heronjtë e saj”. Ajo përmend nevojën për të pasur “numra në rritje të familjeve të forta dhe tradicionale që rrisin fëmijë të shëndetshëm”.
Siç ka raportuar më parë politico, strategjia shpenzon një sasi të pazakontë hapësire për Amerikën Latine, Karaibet dhe fqinjët e tjerë të SHBA-së. Kjo është një largim nga administratat e mëparshme, të cilat zakonisht i kanë dhënë prioritet rajoneve dhe çështjeve të tjera, si përballja me fuqi të mëdha si Rusia dhe Kina ose lufta kundër terrorizmit.
Strategjia e Trumpit sugjeron se rritja e pranisë ushtarake në Hemisferën Perëndimore nuk është një fenomen i përkohshëm. (Kjo rritje, e cila ka përfshirë edhe sulme ushtarake të debatueshme kundër anijeve që dyshoheshin se transportonin droga, është paraqitur nga administrata si një mënyrë për të luftuar kartelet. Por administrata shpreson gjithashtu se kjo rritje mund të ndihmojë në ushtrimin e presionit ndaj liderit venezuelian Nicolas Maduro që të largohet).
Maduro kishte tre kërkesa për dorëheqjen - Trump ia aprovoi vetëm një telegrafi.com
Strategjia gjithashtu bën thirrje specifike për “një prani më të përshtatshme të Rojës Bregdetare dhe Marinës për të kontrolluar rrugët detare, për të penguar migracionin e paligjshëm dhe të padëshiruar, për të reduktuar trafikun e qenieve njerëzore dhe drogës, dhe për të kontrolluar rrugët kyçe të tranzitit në një krizë”.
Strategjia thotë se SHBA-ja duhet të forcojë marrëdhëniet me qeveritë në Amerikën Latine, duke përfshirë punën me to për të identifikuar burime strategjike - një referencë e dukshme ndaj materialeve si mineralet e rralla. Ajo gjithashtu deklaron se SHBA-ja do të bashkëpunojë më shumë me sektorin privat për të promovuar “mundësi strategjike të blerjes dhe investimeve për kompanitë amerikane në rajon”.
Premtime të tilla të lidhura me biznesin, të paktën në një nivel të përgjithshëm, mund të kënaqin shumë qeveri të Amerikës Latine që prej kohësh janë zhgënjyer nga mungesa e vëmendjes amerikane ndaj rajonit. Megjithatë, mbetet e paqartë se si këto premtime pajtohen me këmbënguljen e Trump për vendosjen e tarifave ndaj partnerëve tregtarë të Amerikës.
Strategjia e Sigurisë Kombëtare i kushton një kohë të konsiderueshme Kinës, edhe pse shpesh nuk e përmend Pekinin drejtpërdrejt. Shumë ligjvënës amerikanë - në mënyrë dypartiake - e konsiderojnë Kinën si kërcënimin më të madh afatgjatë për fuqinë globale të Amerikës. Por, megjithëse gjuha që përdor strategjia e Trump është e ashpër, ajo është e kujdesshme dhe larg nxitjes së tensioneve.
Administrata premton të “ribalancojë marrëdhënien ekonomike të Amerikës me Kinën, duke i dhënë prioritet reciprocitetit dhe drejtësisë për të rikthyer pavarësinë ekonomike amerikane”.
Por ajo gjithashtu thotë se “tregtia me Kinën duhet të jetë e balancuar dhe e fokusuar në faktorë jo të ndjeshëm” dhe madje bën thirrje për “ruajtjen e një marrëdhënieje ekonomike vërtet të favorshme për të dy palët me Pekinin”.
Strategjia thotë se SHBA-ja dëshiron të parandalojë luftën në Indo-Paqësor - një referencë ndaj tensioneve në rritje në rajon, përfshirë ato midis Kinës dhe aleatëve të SHBA-së si Japonia dhe Filipinet.
“Ne do të ruajmë gjithashtu politikën tonë të kahershme deklarative për Tajvanin, që do të thotë se Shtetet e Bashkuara nuk mbështesin asnjë ndryshim të njëanshëm të status quo-së në Ngushticën e Tajvanit”, thuhet në dokument. Kjo mund të sjellë lehtësim për vëzhguesit e Azisë që shqetësohen se Trump mund të tërhiqet nga mbështetja amerikane për Tajvanin ndërsa ai përballet me kërcënime të vazhdueshme nga Kina.
Dokumenti deklaron se “është interes themelor i Shteteve të Bashkuara të negociojnë një ndërprerje të shpejtë të armiqësive në Ukrainë” dhe të ulin rrezikun e një përballjeje ruse me vende të tjera në Evropë.
Por, në përgjithësi është i butë ndaj Rusisë - ka shumë pak kritika drejtuar Moskës.
Në vend të kësaj, disa nga vërejtjet më të ashpra i rezervon për vendet e aleate me SHBA-në në Evropë. Në veçanti, administrata, me terma disi të tërthortë, kritikon përpjekjet evropiane për të frenuar partitë e ekstremit të djathtë, duke i quajtur ato masa censure politike.
“Administrata Trump gjen veten në kundërshtim me zyrtarë evropianë që kanë pritshmëri jorealiste për luftën në [Ukrainë], të mbështetur në qeveri të brishta të pakicës, shumë prej të cilave shkelin parimet bazë të demokracisë për të shtypur opozitën”, thuhet në strategji.
Strategjia gjithashtu duket se sugjeron se migracioni do të ndryshojë në mënyrë fundamentale identitetin evropian në një shkallë që mund të dëmtojë aleancat e SHBA-së.
“Afatgjatë, është më se e mundshme që brenda pak dekadave më së voni, disa anëtarë të NATO-s do të bëhen me shumicë jo-evropiane,” thuhet në të. “Si e tillë, mbetet pyetje e hapur nëse ata do ta shohin vendin e tyre në botë, ose aleancën e tyre me Shtetet e Bashkuara, në të njëjtën mënyrë si ata që nënshkruan kartën e NATO-s”.
2018/07/trump-ne-londer-6.jpg telegrafi.com
Megjithatë, dokumenti njeh fuqinë ekonomike dhe të tjera të Evropës, si edhe mënyrën se si partneriteti i Amerikës me pjesën më të madhe të kontinentit ka ndihmuar SHBA-në. “Jo vetëm që nuk mund të përballojmë ta hedhim Evropën poshtë - ta bësh këtë do të ishte vetëshkatërruese për atë që kjo strategji synon të arrijë”, thuhet në të.
“Qëllimi ynë duhet të jetë të ndihmojmë Evropën të korrigjojë trajektoren e saj aktuale”, shton ai.
Strategjia e Sigurisë Kombëtare e mandatit të parë të Trumpit u fokusua ndjeshëm te konkurrenca e SHBA-së me Rusinë dhe Kinën, por presidenti shpesh e minonte atë duke u përpjekur të fitonte favore nga liderët e atyre fuqive bërthamore.
Nëse kjo strategji e re rezulton të jetë një pasqyrim më i mirë i asaj që Trumpi me të vërtetë beson, ajo mund të ndihmojë pjesë të tjera të qeverisë së SHBA-së të përshtaten, për të mos përmendur qeveritë e huaja.
Ashtu si shumë dokumente të administratës Trump, edhe kjo strategji i kushton hapësirë të konsiderueshme lavdërimit të komandantit të përgjithshëm. Ajo e përshkruan atë si “Presidentin e Paqes”, duke theksuar pozitivisht se ai “përdor diplomaci jokonvencionale.”
Strategjia nganjëherë përpiqet me vështirësi të zbusë ato që duken si mospërputhje. Ajo thotë se SHBA-ja duhet të ketë një prag të lartë për ndërhyrje të huaja, por gjithashtu thotë se dëshiron të “parandalojë shfaqjen e kundërshtarëve dominues”.
Ajo gjithashtu injoron gati tërësisht ambiciet e shumë vendeve më të vogla. “Ndikimi i tepruar i kombeve më të mëdha, më të pasura dhe më të fuqishme është një e vërtetë e përjetshme e marrëdhënieve ndërkombëtare”, thuhet në strategji.
Strategjia e Sigurisë Kombëtare është e para nga disa dokumente të rëndësishme për mbrojtjen dhe politikën e jashtme që administrata Trump pritet të publikojë. Ato përfshijnë Strategjinë e Mbrojtjes Kombëtare, e cila pritet të ketë një drejtim të ngjashëm.
Vizionet e hershme të presidentëve për atë që Strategjia e Sigurisë Kombëtare duhet të përmendë, herë pas here janë dashur të hidhen poshtë për shkak të ngjarjeve.
Pas sulmeve të 11 shtatorit, strategjia e mandatit të parë të George W. Bush përfundoi duke u fokusuar shumë te lufta kundër terrorizmit islamist. Ekipi i Bidenit kaloi pjesën më të madhe të vitit të parë duke punuar për një strategji që duhej rishkruar pasi Rusia u drejtua për një pushtim të plotë të Ukrainës. /Telegrafi/
