​Bota po “mbytet” në borxhe

Një tjetër borxh i madh global ka thyer të gjitha rekordet që në fund të vitit 2019, kur bëhet fjalë për pjesën e borxhit në produktin e brendshëm bruto.

Në fakt, borxhi global, i përbërë nga kredi nga familjet, qeveritë dhe kompanitë, u rrit me nëntë trilionë dollarë në afro 253 trilionë dollarë në nëntë muajt e parë të vitit të kaluar, sipas Institutit të Financave Ndërkombëtare.

Kështu, pesha e borxhit global në prodhimin e brendshëm bruto botëror u rrit 322 për qind, duke tejkaluar rekordin e vitit 2016.

Më shumë se gjysma e kësaj shume të madhe u grumbullua nga tregjet e zhvilluara, të tilla si Shtetet e Bashkuara dhe Evropa, ku raporti borxh ndaj PBB-së arriti në 383 për qind.

Në Zelandën e Re, Zvicër dhe Norvegji, ka pasur një rritje të borxhit të familjeve, ndërsa pjesa e borxhit të qeverisë në PBB, në SHBA dhe Australi është më e larta që është regjistruar ndonjëherë në të dy vendet.

Borxhet në vendet në zhvillim janë më të vogla, gjithsej 72 trilionë dollarë, por rriten më shpejt në vitet e fundit, sipas të dhënave nga Instituti i Financave Ndërkombëtare.

Raporti i borxhit ndaj PBB-së së Kinës është afër 310 për qind, shkalla më e lartë në vendet në zhvillim.

Investitorët kanë qenë prej kohësh skeptikë ndaj tregjeve të borxheve, dhe pas iniciativës për të investuar me shpejtësi kompanitë kineze në botë, borxhet u rritën në 2017 dhe 2018.

Një borxh kaq i madh global është një kërcënim i vërtetë për ekonominë globale, veçanërisht në dritën e pritjeve që ai të rritet më tej këtë vit.

“Nxitur nga normat e ulëta të interesit dhe kushtet e qeta financiare, ne vlerësojmë se borxhi global do të tejkalojë 257 trilionë dollarë në tremujorin e parë të vitit 2020”, tha Instituti në një raport.

Rezerva Federale e SHBA ka ulur normën e referencës tre herë, Banka Qendrore Evropiane ende e mban atë në një nivel pas krizës.

Përkundër kushteve të favorshme të huamarrjes, rreziku i rifinancimit është i lartë. Një total prej 19 trilionë dollarësh në kredi dhe bono do të pritet këtë vit, dhe nuk ka gjasa që të gjitha ato këste të paguhen ose rifinancohen.

Raporti i institutit nënvizon gjithashtu një çështje tjetër të rëndësishme – nevojën për veprim urgjent për të luftuar ndryshimin e klimës.

Vlerësimet e Kombeve të Bashkuara janë të qarta – 42 trilionë dollarë në infrastrukturë janë të nevojshme për një zhvillim të qëndrueshëm, por vendet me aftësi të kufizuar të huazimit mund të përballen me pengesa të pakapërcyeshme për të përmbushur kërkesat e financimit për zhvillim të mëtejshëm, sipas Institutit Ndërkombëtar të Financave. /kp/Telegrafi/