A u falsifikua shkuarja në Hënë – flet eksperti i kinemasë

Edhe pas një gjysmë shekulli nga shkuarja në Hënë, ka shumë njerëz që ende nuk besojnë se kjo ka ndodhur.

Sivjet bëhen 50-vjet qëkur njeriu hodhi këmbën e parë në Hënë, kur Apollo 11 u ul në Detin e Qetësisë, më 20 korrik 1969.

Ky është njëri nga momentet më ikonike dhe të paharrueshme në historinë e njerëzimit, por zakonisht është përcjellë me pretendime të çuditshme se bëhej fjalë për një falsifikim.

Eksperti i kinemave pretendon se do të kishte qenë e pamundur të falsifikohej ulja e Apollo 11 në Hënë, duke hedhur poshtë teoritë e zakonshme të konspiracionit rreth filmimit të misionit ikonik.

Howard Berry, kreu i post-prodhimit dhe udhëheqësi i programit për MA Film and Television Production në Universitetin e Hertfordshire, shkroi një artikull për The Conversation që debaton mitet më të zakonshme.

Teoritë e konspiracionit rreth ngjarjes që datojnë në vitet 1970 janë në të vërtetë më popullore se kurrë. Një teori e përbashkët është se drejtori i filmit Stanley Kubrick ndihmoi NASA-n të falsifikojë pamjet historike të gjashtë uljeve të suksesshme në Hënë.

Por, a do të ishte me të vërtetë e mundur të bëhej kjo me teknologjinë e disponueshme në atë kohë?

“Unë nuk jam një ekspert i udhëtimit hapësinor, një inxhinier apo shkencëtar. Jam një regjisor dhe ligjërues në post-produksionin e filmit dhe – ndërsa nuk mund të them se si u ulëm në Hënë më 1969 – mund të them me siguri se pamjet do të ishin të pamundura të falsifikoheshin”, shkruan ai.

Ai tregon se ka dy mënyra të ndryshme për kapjen e imazheve lëvizëse. Njëra është filmi, rripat aktual të materialit fotografik mbi të cilin ekspozohen një sërë imazhe.

Një tjetër është video, e cila është një metodë elektronike e regjistrimit në media të ndryshme, të tilla si lëvizja e shiritave magnetikë. Me video, gjithashtu mund të transmetoni në një marrës televiziv, thekson Berry.

“Një film standard regjistron imazhe në 24 korniza për sekondë, ndërsa televizioni transmetues zakonisht është 25 ose 30 korniza, varësisht se ku jeni në botë.

Nëse shkojmë së bashku me idenë se uljet e Hënës janë regjistruar në një studio televizive, atëherë ne do të presim që ato të jenë 30 korniza për sekondë, e cila ishte standardi televiziv në atë kohë.

Megjithatë, ne e dimë se video nga ulja e Hënës së parë u regjistrua në dhjetë korniza për sekondë në SSTV (Slow Scan television) me një kamerë të veçantë”, shton ai.

Ndonëse ka akuza ndaj NASA se ka përdorur një kamerë speciale të Apollo për studio, duke ngadalësuar filmin për t’u dukur se ka më pak gravitet në Hënë, eksperti i kinemasë shpjegon se një gjë e tillë kërkon më tepër korniza se sa zakonisht.

“Ngadalësimi i filmit kërkon më shumë korniza se zakonisht, kështu që filloni me një aparat fotografik që mund të kapë më shumë korniza në një sekondë sesa një normale – kjo quhet mbingarkesë.

Kur kjo luhet përsëri me normën normale të kuadrove, ky filmim luan për më shumë kohë. Nëse nuk mund ta tejkaloni kamerën tuaj, por regjistroni me një normë normale të kuadrove, ju mund të ngadalësoni artificialisht pamjet, por keni nevojë për një mënyrë për të ruajtur kornizat dhe për të krijuar korniza të reja ekstra për ta ngadalësuar atë.

Në kohën e transmetimit, regjistruesit magnetik të disqeve të afta për ruajtjen e filmave me lëvizje të ngadalta mund të kapnin vetëm 30 sekonda në total, për një rishikim prej 90 sekondash të videove me lëvizje të ngadalta.

Për të kapur 143 minuta në lëvizje të ngadalta, do të duhej të regjistroni dhe ruani 47 minuta të veprimeve të drejtpërdrejta, të cilat thjesht nuk ishin të mundshme”, tregon eksperti Berry.

“Ata mund të kishin një regjistrues të avancuar për ruajtjen e filmave për të krijuar lëvizje të ngadalta. Gjithkush e di se NASA merr teknologjinë para publikut. Epo, ndoshta ata kishin një regjistrues super të fshehtë të ruajtjes – por një pothuajse 3,000 herë më i avancuar? Nuk besoj”, përfundon ai. /kp/Telegrafi/