Studiuesja kineze për rolin e Kadaresë në identitetin shqiptar dhe retushimin e veprave të tij!

Identiteti shqiptar përmes letërsisë së Ismail Kadares, tjetri që vjen nga Perëndimi, tjetri që vjen nga Lindja, tjetri brenda botës shqiptare, tjetri (fqinjët) në veprën e Kadaresë dhe “from other, to mother, duke kapërcyer tjetërsinë”, janë çështjet për të cilat profesoresha Ke Jing (albanologe dhe ballkanologe) ligjëroi në Akademinë e Shkencave.

Studimi “Katër të tjerë në veprën e Kadaresë” u kushtohet raporteve të vetes me tjetrin në historinë e popullit shqiptar, përmes një shqyrtimi në rrafsh antropologjik, letrar e kulturor. Autorja, duke iu referuar tipologjisë së identiteteve të pranishme në veprën e Kadaresë dhe stereotipeve tradicionale ballkanike, i përgjigjet pyetjes se cili është receptimi i autorit për të huajin; spikat ndërlikimet historike në procesin e formimit të identitetit shqiptar në kushtet e trysnive të shumanshme të brendshme e të jashtme; rishqyrton në mënyrë kritike raportet midis përbërëseve gjuhësore, historike, kulturore dhe fetare në procesin e vet-identifikimit kombëtar shqiptar, duke iu referuar edhe polemikave të dekadave të fundme dhe duke sjellë kontribute origjinale për një lexim ndryshe të veprës letrare të Kadaresë.

“Ismail Kadare, nëpërmjet krijimtarisë së veprave të tij ka luajtur një rol jashtëzakonisht të madh në ndërtimin edhe rindërtimin e identitetit shqiptar. Dikush mundet që të mos e pranojë këtë pikëpamje, por unë mendoj se letërsia është gjithmonë e lidhur ngushtë me politikën, prandaj tek lexuesi ndikon shumë. Lexuesit nuk kanë shumë informacione dhe kuptojnë atë lexojnë”, ka thënë ajo.

E pyetur nëse në veprën e Kadaresë ka gjëra të cilat shkrimtari ka dashur që t’i fsheh nga koha, ajo thotë: “Nuk mundet të them se ka dashur që të fsheh diçka, por ndoshta ka dashur të shtojë ndonjë gjë. Për shembull, te ‘Kështjella’ ka shtuar se Shqipëria ka dhënë një kontribut të madh në mesjetë për të mbrojtur Evropën, duke luftuar kundër osmanëve. Kjo gjë, në kohën që e ka shkruar nuk ka qenë epiqendra, sepse në atë kohë feja nuk mund të spikatej aq shumë. Ndoshta në atë kohë nuk ka pasur mundësi, ndërsa tani po. Njerëz të ndryshëm, ndoshta kanë mendime të ndryshme lidhur me retushim. Unë e quaj retushim kur një tekst ka ndryshuar”.