Shkencëtarët besojnë se rreth 4.5 miliardë vjet më parë, një trup i madh qiellor goditi Tokën, i cili krijoi kaos të vërtetë dhe përfundimisht krijoi Hënën. Gjegjësisht, pas goditjes, një grumbull mbeturinash u hodh në hapësirë, të cilat fillimisht u vendosën në orbitë rreth planetit tonë, dhe më pas filluan të mblidhen dhe grumbullohen dhe të krijojnë satelitin tonë natyror.
Në fillim, ekspertët menduan se nuk kishte shumë gjurmë të atij planeti të lashtë me përmasat e Marsit, të quajtur Theia, të mbetura në Tokë, por duket se e kishin gabim. Gjegjësisht, shkencëtarët nga Kina, SHBA dhe Britania e Madhe kanë gjetur indikacione që tregojnë se pjesë të Theia kanë përfunduar si brenda Hënës ashtu edhe brenda planetit tonë.
Nëse është e vërtetë, ne mund të kemi një zgjidhje për një mister që ka pllakosur shkencëtarët për më shumë se një dekadë: prania e grumbujve të dendur, me madhësi kontinenti, të groposura thellë nën mantelin e Tokës (në një thellësi prej rreth 2900 kilometrash), që mbështillen rreth bërthamës.
Rajone të dendura misterioze në kufirin e bërthamës dhe mantelit
“Gjetjet tona sfidojnë pikëpamjen tradicionale të një ndikimi gjigant që dërgoi në homogjenizimin e Tokës së hershme. Në vend të kësaj, ndikimi gjigant që formoi Hënën duket të jetë burimi i heterogjenitetit të hershëm të mantelit dhe shënon pikënisjen e evolucionit gjeologjik të Tokës mbi 4.5 miliardë vjet”, tha shkencëtari planetar, Hongping Deng i Observatorit Astronomik të Shangait (SHAO) të Akademisë Kineze të Shkencave.
Shkencëtarët mësuan rreth akumulimeve të materialeve që rrethojnë bërthamën e Tokës (provinca e madhe me shpejtësi të ulët prerjeje, LLVP) pas analizimit të tërmeteve sepse valët sizmike lëvizin ndryshe nëpër materiale të ndryshme. Ata gjetën rajone të mëdha dhe të dendura në kufirin midis bërthamës dhe mantelit – njëra nën Afrikë, tjetra nën Oqeanin Paqësor.
Deri më tani, ekspertët besonin se LLVP-të formohen gjatë një procesi të brendshëm në Tokë, por hulumtimet e reja tregojnë se pas formimit të tyre qëndron – Teia. Simulimet e mëparshme numerike treguan se pjesa më e madhe e Theia përfundoi në Hënë, dhe vetëm fraksionet në Tokë.
Por nuk duhet të jetë kështu. Për vite me radhë, shkencëtarët kanë hetuar mundësinë që një sasi e madhe Theia të ngecë brenda Tokës dhe është ende atje sot. Prandaj, ekspertët kryen simulime të reja dhe gjetën disa të dhëna që tregojnë pikërisht një skenar të tillë, shkruan Science Alert.
Një teori e testueshme
E dhëna e parë është shtresimi i mantelit të Tokës. Në simulimet, materiali nga Toka dhe Theia u përzien në mantelin e sipërm në një oqean me magmë të lëngshme, ndërsa manteli i poshtëm mbeti më i ngurtë. Të tjerët janë LLVP. Ekipi zbuloi se pjesët e Theia, vetëm disa dhjetëra kilometra në diametër, mund të zhyten në kufirin bërthamë-manteli dhe të grumbullohen atje dhe të rriten në LLVP.
Rreth 2 deri në 3 për qind e masës së Tokës, thonë ekspertët, mund të vijë nga Theia. LLVP-të duhet të jenë midis 2 dhe 3.5 për qind më të dendura se manteli i Tokës dhe më të pasura me hekur. Ky është një lajm i mirë sepse hipoteza mund të testohet.
Gjegjësisht, nëse marrim mostra të materialit nga manteli, të cilat arritën në sipërfaqe gjatë goditjes, nga Hëna, mund t’i krahasojmë ato me grumbullimet rreth bërthamës së Tokës dhe të shohim nëse ato kanë të njëjtat karakteristika kimike.
Hulumtimi, i titulluar Ndikuesi i formimit të Hënës si një burim i anomalive të mantelit bazal të Tokës, u botua në revistën Nature. /Telegrafi/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika

Analisti serb, Janjiq: Vuçiq mund ta përdorë kundër protestuesve grupin e Radoiçiqit

SHBA dëbon ambasadorin e Afrikës së Jugut për komentet ndaj Trumpit

Çfarë duhet të dini për protestat e mëdha të sotme në Beograd dhe pse Vuçiq pretendon se do të ndodhë luftë civile

Çfarë duhet të dini për protestat e mëdha të sotme në Beograd dhe pse Vuçiq pretendon se do të ndodhë luftë civile

Anulohen trenat dhe autobusët drejt Beogradit - Vuçiq po bën gjithçka për ta penguar protestën masive kundër tij

A mundet SHBA-ja t'ia "vrasë" armët Evropës - ekspertët shprehin shqetësimin për "çelësin e vdekjes"

SHBA dëbon ambasadorin e Afrikës së Jugut për komentet ndaj Trumpit

Vuçiq teksa thotë se mund të bie nga pushteti, përmend edhe Kosovën

Shikoni çfarë mund të bëjë aeroplani luftarak amerikan F-35

104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja

Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140

Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254

Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253

Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123

Për vetëm 29.95€ me Telegrafi Deals dhe Melodia PX, këto patika bëhen tuajat!

Marrëveshje: Melodia Px dhe Telegrafi Deals janë dakordu që atletet Nike për femra ti ofrojnë për vetëm 69.95€, deri më 09 mars!

A do të shihemi në Balkan eCommerce Summit 2025?

Ekskluzivisht në Telegrafi Deals – Nike REAX nga 101€ në 79.95€!

Çfarë do të thotë DeepSeek AI për marrëdhëniet e SHBA me Kinën?
Më të lexuarat

Ndodhet akoma në Big Brother - publikohet data e koncertit të parë të Gjestit

Zbulohen prapaskena befasuese: Me vetëm një telefonatë, Perez ndikoi që dy lojtarë të Barcelonës ta kalojnë regjistrimin

Ishte apo jo prekje e dyfishtë nga Alvarez? TNT Sports publikon pamje të reja për t'u dhënë fund debateve

Diego Simeone i la të gjithë pa fjalë për pyetjen që bëri në konferencë për media

Ulet pranë Gjestit, Xheneta: Dikush m’i ka puthur këta gishta të këmbës

Republika Serbe miraton një draft të kushtetutës së re - shtet brenda shtetit të Bosnje dhe Hercegovinës