Kompania izraelite ia ndalon Serbisë përdorimin e softuerit për spiunim, pasi e përdori kundër gazetarëve dhe aktivistëve

Kompania izraelite Cellebrite ia ndërpreu Serbisë qasjen në produktet e saj, pasi u zbulua se policia dhe shërbimet e sigurisë së vendit përdorën teknologjinë e kompanisë për të spiunuar gazetarët dhe aktivistët socialë, shkruan Haaretz.

Siç u raportua në Haaretz në dhjetor 2024, studiuesit nga Amnesty Tech, krahu i teknologjisë i grupit ndërkombëtar të të drejtave të njeriut, zbuluan se Serbia ishte në gjendje të përdorte teknologjinë e bërë nga Cellebrite për të anashkaluar mekanizmat e sigurisë së telefonave inteligjentë dhe për t’i infektuar ata me malware.

Cellebrite shet teknologjinë e mjekësisë ligjore digjitale tek agjencitë e zbatimit të ligjit, duke përfshirë teknologjitë që mund të hakojnë telefonat inteligjentë të kyçur ose të paaftë dhe të nxjerrin informacione konfidenciale dhe të koduara.

Ashtu si spyware, platformat e Cellebrite përfitojnë nga një dobësi në sistemet e mbrojtjes së telefonave të mençur, të njohur si një shfrytëzim.

Ndryshe nga spyware, i cili mund të instalohet nga distanca, Cellebrite duhet të jetë i lidhur fizikisht me telefon të mençur, transmeton Telegrafi.

Për më tepër, teknologjia e Cellebrite mund të përdoret vetëm për të hakuar dhe nxjerrë përmbajtjen ekzistuese nga telefonat inteligjentë, dhe nuk lejon mbikëqyrje aktive pas shkëputjes dhe nuk mund të gjurmojë pajisjen pasi të jetë restauruar.

Raporti i Amnesty zbuloi, megjithatë, se agjencia e sigurisë së brendshme e Serbisë ishte në gjendje të instalonte spyware-in e vet me qëllim të keq pas zhbllokimit të telefonave inteligjentë, duke abuzuar me teknologjitë e Cellebrite jo për të mbledhur informacion, por si një shfrytëzim për të instaluar në mënyrë aktive programe të mbikëqyrjes.

Nën presidentin serb Aleksandar Vuçiq, media, gjyqësori dhe shoqëria civile ishin në shënjestër të regjimit.

Kompania tha të enjten se pas shqyrtimit të pretendimeve të bëra në raportin e Amnesty International, Cellebrite ka ndërmarrë hapa specifikë për të hetuar çdo akuzë në përputhje me politikën e saj të etikës dhe integritetit.

“Ne e kemi parë të përshtatshme në këtë moment që të ndalojmë përdorimin e produkteve tona nga klientët përkatës. Jemi duke vlerësuar vendet me të cilat ne bëjmë biznes”, tha kompania.

Cellebrite është një kompani izraelite e listuar në Nasdaq me mijëra klientë në SHBA dhe agjencitë e zbatimit të ligjit në mbarë botën. Megjithatë, me kalimin e viteve, teknologjitë e saj të hakimit kanë gjetur rrugën e tyre në duart e organizatave që shtypin aktivistët e të drejtave të njeriut, pakicat dhe komunitetin LGBTQ.

Siç ka raportuar vazhdimisht Haaretz, klientët e Cellebrite kanë përfshirë regjime represive nën sanksione, duke përfshirë Bjellorusinë, Kinën dhe Hong Kongun, Ugandën, Venezuelën, Indonezinë, Filipinet, Rusinë, Etiopinë, Pakistanin dhe njësinë famëkeqe të ekzekutimit RAB të Bangladeshit.

Softueri spiun mundëson monitorimin në distancë të pronarëve të telefonave të mençur, duke përfshirë aktivizimin e fshehtë të kamerës dhe mikrofonit, qasjen në aplikacionet e mesazheve dhe nxjerrjen e fotove, kontakteve, skedarëve, etj. Por spyware ushtarak i aftë për infektim në distancë shitet vetëm me miratimin e qeverisë.

Zakonisht është gjithashtu jashtëzakonisht i shtrenjtë, dhe dobësitë që teknologjitë shfrytëzojnë për të infektuar pajisjet bëhen edhe më të shtrenjta, pasi ato zbulohen shpesh nga ekipet e sigurisë kibernetike të Google dhe Apple.

Spyware serb, të cilin studiuesit e quajtën NoviSpy, nuk u mbështet në të metat e sigurisë për të infektuar pajisjet. Në vend të kësaj, ai u instalua në pajisjet e synuara vetëm pasi ato u zhbllokuan fizikisht duke përdorur teknologjitë Cellebrite.

Në disa raste, duket se viktimat mund të jenë thirrur nga policia si pjesë e një mashtrimi për të fituar qasje fizike në pajisjen e tyre. /Telegrafi/