Ndërtimi i kishës ortodokse serbe në oborrin e Universitetit të Prishtinës (UP), përveç dimensionit politik e ka edhe atë arkitekturor.
Koha, vendi, motivet dhe pozicioni i kësaj kishe, sipas profesorit të arkitekturës Xhelal Llonçari, ka treguar për aspiratat e ish–regjimit të Millosheviqit, për ta gatuar arkitekturën folklorike serbe.
Llonçari në librin e tij “Arkitektura dhe Urbanizmi Sinergjik”, të botuar në vitin 2004, në mesin e shumë objekteve arkitekturore ka treguar disa specifika të kishës serbe e cila ndodhet në kampusin universitar.
Ai ka vënë në pah se edhe për vendosjen e kryqit në Kishë është menduar deri në detaje, raporton Telegrafi.
Vendosja e kryqit në Kishë, në atë pozicion është bërë qëllimshëm, pasi po të shikohet nga pjesa ballore e Rektoratit, atëherë mund të aludosh që kryqi është i vënë mbi Rektorat dhe rrjedhimisht mbizotëron peizazhin në këtë pjesë të qytetit.
Ai në librin e tij thekson se kjo kishë, me përmasat e jashtëzakonshme për këtë nënqiell, me një pseudostil bizantin, duhej të paraqitej mbizotëruese në peizazhin urbanistik të Prishtinës dhe në këtë mes një porosi të veçantë përmbante vendi ku u ngrit.
Llonçari më tutje vazhdon duke thënë se hapësira arkitektonike dhe urbanistike përreth këtij objekti (kishës), si dimension i hapësirës ekzistenciale, paraqitet në trajtën më të vrazhdë në pasqyrën e peizazhit urbanistik dhe ngulitet në kokat tona si një perceptim hapësinor traumatik e paradoksal, duke u imponuar si ‘fokus’ dhe ‘dominante’ e këtij distrikti, po edhe më gjerë.
Sipas tij, ky objekt paraqet një barrierë demonstruese, duke theksuar se veprimet estezike nga prania e një strukture të tillë, rëndojnë psiken e qytetarëve dhe sidomos të studentëve, kurse adaptimi me këtë fotografi është i pamundshëm për shkak të mbamendjes së njerëzve nga e kaluara e largët dhe e afërt e tyre, nga përplasje të ngjashme, të cilat, pa përjashtim, përfundonin vetëm me përpjekjet për të zhdukur identitetin tonë kombëtar.
Arkitekti kosovar thotë se brumin e maskave që kishte bartur deri atëherë pushteti nisi ta shfrytëzonte për të gatuar arkitekturën folklorike me motive serbe.
Sipas tij, nga një anë frika se mos rastësisht shprehja e folklorizmit mund të mbetej e pavërejtur në mënyrë të dukshme, dhe qëllimin e tyre për ndërrimin rrënjësor të peizazhit urbanistik, bën që një folklorizëm i tillë të kalonte, thjesht, në klerikalizëm arkitektonik.
Llonçari në librin e tij “Arkitektura dhe Urbanizmi Sinergjik”, sqaron se përveç kampusit universitar, kishat filluan të ndërtohen në të gjitha qytetet e Kosovës, raporton Telegrafi.
Ai thekson se përplasjet e tilla në arkitekturë dhe urbanizëm zgjasin më së shumti. Nuk ka asnjë mundësi për tu futur në sirtar një peizazh të tillë urbanistik; nuk ka mundësi të kthesh anash apo të mbulohet kjo nga çfarëdo ‘zhurme’, qoftë profesionale ose politike.
Llonçari ka theksuar se ndërtimi i kësaj kishe, çuditërisht, përparonte dhe shkonte krahas fuqizimit të politikës gjenocidale të pushtetit serb, sipas tij, kjo ngrehinë u ndal mu aty ku Perëndimi i tha stop asaj politike.
Ai më tutje thotë se “në qoftë se njerëzimi ka forcë të gjykojë kreatorët e një politike që ushtroi gjenocid mbi një popull, nga aspekti ekzistencial dhe etik, shtrohet pyetja – pse mbrohet një politikë e tillë shkatërruese, një urbicid, që është kryer ku jeton i njëjti popull që u masakrua. Mos vallë, për tu gjykuar diçka, u dashkan vetëm kufomat. A bëhet gjykimi për hir të të vdekurve apo të të gjallëve”.
Ndryshe, ditë më parë në kishën e cila ndodhet në oborrin e UP-së, kanë filluar meremetimet e këtij objekti me qëllim të funksionalizimit të tij. Por, inspektorët e komunës e Prishtinës i kanë ndaluar punimet, duke theksuar se ky objekt është i ndërtuar pa leje. /Telegrafi/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëKSHZ publikon rezultatet e para përfundimtare, këto janë rezultatet
Arrestohen 17 persona në Serbi, falsifikonin dokumente të pronave të serbëve për shqiptarët nga Kosova
Bujar Osmani shpall fitore: Dallimi është mbi 40 mijë vota ndaj Taravarit
Zgjedhjet në RMV, Abdixhiku: Sikur shqiptarët të bëheshin bashkë me një kandidat, sot do të ishin në balotazh
Del rezultati përfundimtar në Gostivar, këto janë rezultatet
Iu mori shokëve një milion euro duke mashtruar për vetëvrasje: "Unë po i jap fund jetës, amanet gruan dhe dy djemtë"
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
E jotja është mu koncentru, e karriges Gaming me t’rahatu
Karrige që ta relakson mendjen dhe trupin
Knaqja zemrën vetit: Bli fustanin me zbritje në Melodia Px
Autobusi bon me t’ik, a kjo bluzë me zbritje hiç kërqysh!
Sako nga MelodiaPx që t’shton vetëbesim!
Më të lexuarat
Skandali i ri diplomatik i Vuçiqit në New York – ofendoi sllovenët, vjen reagimi i ashpër i Lubjanës zyrtare
KSHZ publikon rezultatet e para përfundimtare, këto janë rezultatet
Bujar Osmani shpall fitore: Dallimi është mbi 40 mijë vota ndaj Taravarit
Del rezultati përfundimtar në Gostivar, këto janë rezultatet
Arrestohen 17 persona në Serbi, falsifikonin dokumente të pronave të serbëve për shqiptarët nga Kosova
Zbulohen dy kërkesat që Laporta ia bëri Xavit në një takim urgjent – njëra ka të bëjë me Guardiolën