Këto bimë shumëngjyrëshe shumëvjeçare e duan diellin dhe do t’ju shpërblejnë me bollëk lulesh nga vera deri tek ngricat e para. Në kopsht preferojnë tokë të drenueshme, ndërsa në vazo u nevojitet ujitje dhe pleh i rregullt. Me prerje të duhur dhe mbrojtje gjatë dimrit, alstromeritë do të lulëzojnë çdo vit gjithnjë e më bukur
Alstroemeria sjell një shpërthim ngjyrash në kopshte dhe ballkone, duke lulëzuar nga fillimi i verës deri tek ngricat e para. Përveç që janë të lehta për t’u kultivuar dhe shumëvjeçare, lule të tyre zgjasin deri në dy javë në vazo, gjë që i bën të përshtatshme edhe për lule të prera.
Të gjitha llojet e gjinisë Alstroemeria vijnë nga Amerika e Jugut, megjithëse disa janë të kultivuara edhe në Shtetet e Bashkuara, Meksikë, Australi, Zelanda e Re, Madeira dhe Ishujt Kanarie. Të gjitha janë shumëvjeçare, përveç A. graminea, një specie e vogël njëvjeçare nga shkretëtira Atakama në Kil.
Ku të mbillni alstromeritë
Në kopsht, alstromeritë preferojnë vende të ngrohta, me diell dhe të mbrojtura. Ato tolerojnë edhe hijen e lehtë, por lulëzojnë më mirë në diell. Shmangni vendet shumë të ftohta dhe të errësuara. Toka duhet të jetë e drenueshme, sepse rrënjët mund të kalben nëse toka është tepër e lagur, sidomos dimrit. Para mbjelljes, pasuroni tokën me kompost ose pleh të pjekur. Mos mbillni llojet e larta në vende të ekspozuara, sepse era mund të thyejë shtambat e luleve.
Për kultivimin në tenxhere përdorni substrat cilësor me shtesë rreth 20% rërë ose zhavorr për drenazh. Gjatë dimrit, vendosni tenxheret në një vend pa ngrica, sepse rrënjët në tenxhere janë më të ndjeshëm ndaj temperaturave të ulëta dhe lagështisë së tepërt, transmeton Telegrafi.
Kur dhe si të mbillni
Koha më e mirë për mbjellje është pranvera ose vjeshta, kur toka është mjaft e ngrohtë dhe e lagur për t’u kapur mirë rrënja. Nëse blini alstromeritë gjatë verës, mbillini menjëherë dhe ujisni rregullisht deri në vjeshtë.
Në kopsht, thjesht hapni një gropë mjaft të thellë për të pranuar rrënjët, shtypni pak tokën dhe ujisni mirë. Në tenxhere, sigurohuni që substrati të jetë gjithmonë pak i lagur, por jo i ngopur me ujë.
Ujitja dhe plehërimi
Alstromeritë janë të durueshme ndaj periudhave të shkurtra thatësire, por ujitja e rregullt gjatë thatësirës zgjat lulëzimin. Në tenxhere, kërkojnë ujitje të rregullt pasi substrati thahet shpejt.
Për lulëzim të pasur dhe të vazhdueshëm, plehëroni një herë në javë me pleh të pasur me kalium, siç përdoret për domatet, gjatë gjithë sezonit të rritjes. Plehërimi është veçanërisht i rëndësishëm në tenxhere, ku bimët kanë akses të kufizuar në lëndë ushqyese.
Mirëmbajtja dhe prerja
Llojet e larta duhet të mbështeten me shkopinj ose degë të vogla për të parandaluar thyerjen e shtambave të luleve.
Zambakët zgjasin shumë në vazo. Kapni me kujdes shtambën e luleve nga baza dhe tërhiqeni lart; kjo stimulon krijimin e luleve të reja. Vitet e para, derisa bima të rrënjoset, rekomandohet prerja me gërshërë në vend të tërheqjes.
Kur shtamba e luleve të ketë lulëzuar plotësisht, hiqeni duke e tërhequr butësisht nga toka. Kjo parandalon shpenzimin e energjisë për prodhimin e farës dhe nxit lulëzimin e ri.
Dimërimi
Shumica e alstromerive janë mjaft rezistente për të kaluar dimrin jashtë, por dy vitet e para pas mbjelljes mbrojini rrënjët me një shtresë të trashë mulçi. Lëkura e kompostuar është ideale. Shtresa duhet të jetë të paktën 20 cm e trashë.
Nëse i kultivoni në tenxhere, vendosini në një serë të pa-ngrohur, garazh ose verandë të mbrojtur për t’i mbrojtur nga ngricat dhe lagështia e tepërt dimërore që mund të shkaktojë kalbje rrënjës.
Rimbjellja dhe shumimi
Bimët e vjetra në tenxhere duhet të rimbillen çdo dy vjet në një vazo pak më të madhe. Bimët mund të ndahen çdo disa vite në prill, kur toka është mjaft e ngrohtë. Rrënjët janë të brishta, prandaj veproni me kujdes dhe rimbillni menjëherë tufat e ndara.
Shumimi me fara është i vështirë dhe i ngadaltë. Kështu të rritura, bimët do të lulëzojnë vetëm pas dy deri tre vjetësh, dhe pasardhësit shpesh ndryshojnë nga bima amë. /Telegrafi/
