Nga: Linda Geddes
Përkthimi: Telegrafi.com
Shkencëtarët kanë rindërtuar një tjetër tullë në mur të Pink Floyd-ëve, duke përgjuar valët e trurit të njerëzve – hera e parë që një këngë e njohur është deshifruar nga regjistrimet e aktivitetit elektrik të trurit.
Shpresa është se kjo mund të ndihmojë në rivendosjen e muzikalitetit të të folurit natyral te pacientët që luftojnë për të komunikuar për shkak të kushteve të paaftësisë neurologjike, si goditja në tru ose skleroza anësore amiotrofike – sëmundja neurodegjenerative me të cilën u diagnostikua Stephen Hawking.
Edhe pse anëtarët e të njëjtit laborator kishin arritur më parë të deshifronin të folurën – madje edhe fjalët e imagjinuara në heshtje – nga regjistrimet e trurit, “në përgjithësi, të gjitha këto përpjekje rindërtimi kanë pasur cilësi robotike”, thotë profesori Robert Knight, neurolog në Universitetin e Kalifornisë në ShBA, i cili kreu studimin me kolegun Ludovic Bellier.
“Muzika, për nga natyra e saj, është emocionale dhe prozodike – ka ritëm, stres, theks dhe intonacion. Përmban një spektër shumë më të madh gjërash sesa fonemat e kufizuara në cilëndo gjuhë, që mund t’ia shtojë një dimension tjetër një dekoderi të të folurit të implantuar”.
Derisa puna e mëparshme ka deshifruar aktivitetin elektrik nga korteksi motorik i të folurit të trurit – një zonë që kontrollon lëvizjet e vogla të muskujve të buzëve, nofullës, gjuhës dhe laringut që formojnë fjalë – studimi aktual përdori regjistrimet nga rajonet dëgjimore të trurit, ku të gjitha aspektet e zërit përpunohen.
Ekipi analizoi regjistrimet e trurit të 29 pacientëve, teksa u luajt një pjesë afërsisht treminutëshe e këngës së grupit Pink Floyd, marrë nga albumi i tyre i vitit 1979, The Wall. Aktiviteti i trurit të vullnetarëve u zbulua duke vendosur elektroda direkt në sipërfaqen e trurit të tyre, teksa ata iu nënshtruan një operacioni për epilepsi.
Më pas, inteligjenca artificiale u përdor për të deshifruar regjistrimet dhe më pas për të koduar një riprodhim të tingujve dhe fjalëve. Edhe pse shumë e mbytur, fraza “në përgjithësi, është veçse një tullë tjetër në mur” vjen në mënyrë të dukshme në këngën e rindërtuar – me ritmet dhe melodinë e saj të paprekura.
“Duket paksa sikur po flasin nën ujë, por është arritja jonë e parë në këtë”, tha Knight.
Ai beson se përdorimi i një densiteti më të lartë të elektrodave mund të përmirësojë cilësinë e rindërtimit: “Ndarja mesatare e elektrodave ishte rreth pesë milimetra, por ne kishim disa pacientë me tri milimetra [ndarje] dhe ata ishin performuesit më të mirë sa i përket rindërtimit”, tha Knight.
“Tani që ne e dimë se si ta bëjmë këtë, mendoj se nëse do të kishim elektroda që do të ishin sa një milimetër e gjysmë larg njëra-tjetrës, cilësia e zërit do të ishte shumë më e mirë”.
Teksa teknikat e regjistrimit të trurit përmirësohen, mund të bëhet gjithashtu e mundur që të bëhen regjistrimet e tilla pa nevojën e operacionit – ndoshta duke përdorur elektroda të ndjeshme të ngjitura në lëkurën e kokës.
Këtë vit, studiuesit e udhëhequr nga Alexander Huth në Universitetin e Teksasit në Ostin, njoftuan se kishin arritur të përkthenin aktivitetin e trurit në një rrjedhë të vazhdueshme teksti, duke përdorur të dhënat joinvazive të skanimit me rezonancë magnetike. Sistemi nuk ishte mjaftueshëm i saktë për të deshifruar si duhet fjalët, por mund të zbulonte thelbin e fjalive.
“Ky [studim i ri] është demonstrim vërtet i mirë meqë shumë teknika të njëjta që janë zhvilluar për dekodimin e të folurit, mund të aplikohen edhe në muzikë – një fushë e nënvlerësuar në fushën tonë, duke pasur parasysh se sa e rëndësishme është përvoja muzikore në tonë jeton”, tha Huth.
“Derisa ata nuk regjistronin përgjigjet e trurit teksa subjektet po imagjinonin muzikën, kjo mund të jetë një nga gjërat për të cilat ndërfaqet e makinerive të trurit do të përdoren në të ardhmen: përkthimi i muzikës së imagjinuar në një gjë reale. Është kohë emocionuese”.
Hulumtimi i publikuar në PLoS Biology zbuloi gjithashtu zona të reja të trurit të përfshira në detektimit e ritmit dhe konfirmoi se ana e djathtë e trurit ishte më e përshtatur me muzikën sesa e majta.
Njohja më e mirë e mënyrës se si përpunohet muzika dhe gjuha, mund të ketë gjithashtu zbatime praktike, të tilla si ndihma për të hedhur dritë mbi misterin se përse njerëzit me afazinë e brokës, të cilët luftojnë për të gjetur dhe thënë fjalët e duhura, shpeshherë mund të këndojnë fjalët pa ndonjë vështirësi. /Telegrafi/
Lufta Prigozhin - Putin
Më shumë104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Çdo fëmijë e don një xhaketë të re për vit të ri!
25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!
Hej djem! Super xhaketa e Adidas tani vjen me zbritje ekskluzive vetëm për ju
Atletet e famshme Reebook vijnë me zbritje t’hatashme
Kreativiteti i fëmijëve tuaj fillon me këtë tabelë të zezë nga Vitorja – Përfitoni 20% zbritje ekskluzive
Më të lexuarat
Gjesti habit me deklaratën: Nëse kam aq shumë fansa, atëherë po ia fus gjumit dhe po e fitoj Big Brother-in
Pas Lojërave Olimpike, hakohen edhe faqet e Bloomberg në Facebook dhe Instagram - publikohet fotografia e Gjestit
Me inteligjencën artificiale 'jetësohen' figurat historike shqiptare
Real Madridi po ia rrëmben Barcelonës top shënjestrën nga dora
Trump deklaroi se Spanja është pjesë e BRICS, reagon qeveria spanjolle
Përfundon dueli i nëntë golave: Nga turpërimi, kalon në ngadhënjim - çfarë Barcelone!