Udhëzime klinike mbi vaksinat kundër COVID-19 për personat me sëmundje reumatike autoimune

Dr. Besim Demolli
Specialist i reumatologjisë
tel. +38344727068

Shumica e të rriturve dhe fëmijëve me sëmundje reumatike autoimune kërkojnë terapi moduluese imune për kontrollin e sëmundjeve. Këto terapi i vënë njerëzit me sëmundje reumatike autoimune në rrezik më të lartë për infeksione, veçanërisht infeksione virale.

A rekomandohet imunizimi i COVID-19 për njerëzit me sëmundje reumatike autoimune?

Vaksinat kundër COVID-19 nuk janë kundërindikuar dhe duhet të inkurajohen për të gjithë njerëzit me sëmundje reumatike autoimune, përfshirë ata që kanë pasur një infeksion COVID-19.

A është vaksina COVID-19 efikase dhe e sigurt për pacientët me sëmundje reumatike autoimune?

Njerëzit me sëmundje reumatike autoimune mund të shfaqin ndryshueshmëri të lartë në lidhje me paraqitjen klinike, përfshirjen e organeve, ashpërsinë e sëmundjes, sëmundjet shoqëruese dhe mjekimet. Nëse një pacient ka sëmundje të komplikuar ose sëmundje të shumta mjekësore dhe kujdes shëndetësor ofruesit kanë pyetje, ata inkurajohen të kontaktojnë specialistët e tyre për udhëzime specifike.

Meqenëse shumica e pacientëve me ARD janë në ilaçe për shtypjen e imunitetit, mund të ketë zvogëlim të efektit dhe kohëzgjatjes së përgjigjes ndaj vaksinës në krahasim me popullatën e përgjithshme.

Ekziston një rrezik teorik i shpërthimit të sëmundjes reumatike autoimune ose përkeqësimit pas imunizimit të COVID-19, i cili nuk është studiuar ose kuantifikuar më parë. Pavarësisht, përfitimet e imunizimit konsiderohen të jenë më të mëdha se ato rreziqet e mundshme.

A ka rekomandime ose këshilla specifike për sigurin dhe/ose mënyrën më efektive të administrimit?

Për pacientët në të cilët janë duke u trajtuar medikamentet e mëposhtme, nuk ka dëshmi për shqetësim rreth kohës së mjekimit dhe sigurisë së vaksinës. Konsensusi i përgjithshëm është se nuk duhet të bëhen ndryshime në lidhje me ndërprerjen ose rregullimin e medikamenteve dhe dozimin rreth vaksinimit me sa vijon:

▪ Adalimumab
▪ Anakinra
▪ Azathioprine
▪ Belimumab
▪ Canikinumab
▪ Certolizumab
▪ Ciklosporina
▪ Etanercept
▪ Golimumab
▪ Hidroksilklorokinë
▪ Infliximab
▪ Imunoglobulina intravenoze (IVIG)
▪ Ixekizumab
▪ Leflunomide
▪ Ciklofosfamid oral
▪ Prednisone më pak se 20 mg/ditë (ose ekuivalent)
▪ Sarilumab
▪ Secukinumab
▪ Sulfasalazine
▪ Takrolimus
▪ Tocilizumab
▪ Ustekinumab

● Për pacientët me rituximab ose ocrelizumab, imunizimi i COVID-19 duhet të caktohet në mënyrë ideale katër deri në pesë muaj pas infuzionin e tyre të fundit dhe dy deri në katër javë para infuzionit të tyre të ardhshëm, kur është e mundur, në mënyrë që të përshpejtohet përgjigja ndaj vaksinës. Sidoqoftë, në pacientët që kërkojnë infuzion të menjëhershëm ose që nuk janë në gjendje të përshpejtojnë kohën produktive të infuzionit dhe vaksinës, është më e rëndësishme të kesh vaksinën COVID-19 më herët sesa të vonosh bazuar në kohën e terapisë së qelizës B.

● Për pacientët me prednizon 20mg/ditë ose më të lartë (ose ekuivalent), konsideroni të prisni derisa doza e prednizonit të zvogëlohet nën 20mg/ditë për të marrë të dy dozat e vaksinës.

● Për pacientët që marrin metotreksat, mukofenalat mofetil, frenues oral të janus kinase dhe abatacept ka të dhëna të reja që tregojnë se këto terapi mund të ndikojnë në aftësinë për të vendosur një përgjigje adekuate të antitrupave ndaj vaksinës.

Prandaj, në pacientët STABIL, mund t’i kushtohet vëmendje mbajtjes së terapisë pas vaksinës siç përshkruhet nga Kolegji Amerikan i Reumatologjisë më poshtë:

▪ Për pacientët me metotreksat javor (MTX), me sëmundje të kontrolluar mirë, një opsion është që të ndalohet MTX për 1-2 javë pas çdo doze vaksine.

▪ Për pacientët me Mycophenalate Mofetil (MMF), me sëmundje të qëndrueshme/stabile, një opsion është që të refuzohet MMF për 1 javë pas çdo doze vaksine.

▪ Për pacientët me frenues të JAK (tofacitinib, baricitinib, upadacitinib), me sëmundje të kontrolluar mirë, opsioni është që të ndalojnë frenuesin e tyre JAK për 1 javë pas çdo doze vaksine.

▪ Për pacientët që marrin injeksione javore abatacept, me sëmundje të kontrolluar mirë, një opsion është që të ndalojnë abatacept 1 javë para dhe 1 javë pas dozës së parë të vaksinës. Për abatacept IV, merrni parasysh kohën e dozës së parë të vaksinës, 4 javë pas dozës dhe shtyjeni infuzionin tjetër me 1 javë. Nuk nevojiten rregullime IV Abatacept për dozën e dytë të vaksinës.

▪ Për pacientët me ciklofosfamid intravenoz, një opsion është që të marrin çdo dozë vaksine të paktën 1 javë para infuzionit tjetër të ciklofosfamidit.

/Telegrafi/