U hap për VIP-a, aty qëndroi Karaxhiqi, më pas edhe gazetarë botërorë – hoteli në Sarajevë që u bë dëshmitar i Luftës së Bosnjës, që nga dita e parë (Video)

Fillimisht u hap si një strehim për personat VIP për Lojërat Olimpike Dimërore të vitit 1984, por më pas Holiday Inn u bë një kështjellë për mediat botërore që mbulonin konfliktin e rëndë.

Sipas një dokumentari të AlJazeera, përcjell Telegrafi, më 5 prill 1992, një marshim paqësor për Bosnjën e bashkuar u shndërrua në dhunë, ngjarje e cila njerëzit mendojnë se ishte fillimi zyrtar i rrethimit të Sarajevës dhe më pas edhe Luftës së Bosnjës.

Konflikti zgjati gati katër vjet dhe mori jetën e mijëra myslimanëve boshnjakë, serbëve dhe kroatëve.

Marshuesit po protestonin kundër një përçarjeje të përkeqësuar midis tre partive kryesore nacionaliste që ndanin pushtetin në Bosnje-Hercegovinë – SDA myslimane, SDS serbe dhe një degë e HDZ kroate.

Ndërsa protestuesit arritën në Ura e Vrbanjës, snajperët qëlluan në turmë duke vrarë dy gra: Sauda Deberovic dhe Olga Sosiç.

Të nesërmen, numri i protestuesve jashtë Parlamentit u rrit dhe snajperët serbë filluan të qëllonin në turma.

Disa prej snajperëve kishin qëlluar njerëzit nga brenda hotelit Holiday Inn, të cilin kreu serb boshnjak Radovan Karaxhiq e bëri selinë e tij të përkohshme.

“Snajperët që po e përdornin hotelin ishin përballë me ndërtesën e Parlamentit, ata po gjuanin në njerëz të pafajshëm që u mblodhën para Parlamentit për të protestuar kundër luftës, kjo edhe shënoi fillimin e luftës”, kujton Hajro Rovcanin, i cili punoi në Holiday Inn që nga fillimi dhe tani është drejtor ekzekutiv i hotelit.

Kështu, gazetarët nxituan për në Sarajevë për të mbuluar përshkallëzimin e tensioneve, dhe megjithëse kishte akomodime të tjera më të rehatshme, Holiday Inn shpejt u bë qendra e mbulimit të medias gjatë luftës.

Madje, një sasi e konsiderueshme e videove dhe fotografi të luftës që përdorën edhe sot, u filmuan nga hoteli, përcjell Telegrafi.

“Mendoj se Holiday Inn u bë hotel i luftës në Sarajevë për shkak të pozicionit, por edhe shkaku i dizajnit. Për shkak të vendndodhjes së tij unike në qendër të qytetit, ishte pothuajse si një kështjellë që mund të shikoni nga të gjitha anët”, kujton fotografi Paul Lowe i cili ishte midis qindra korrespondentëve, fotografëve dhe ekuipazheve që u vendosën në Holiday Inn për të mbuluar rrethimin.

“Ai kishte infrastrukturë, kishte një bodrum të sigurt, garazh të sigurt, kishte shumë dhoma,…”, thotë Lowe.

Holiday Inn ishte edhe një cak i granatimeve dhe u godit drejtpërdrejt disa herë nga zjarri i rëndë nga pozicionet serbe në zonën e banimit të Grabvicës dhe malit Trebeviç.

Përfundimisht, pjesët e hotelit ishin të pabanueshme për shkak të shkatërrimit dhe bombardimeve.

Dhe hyrja brenda në hotel çdo ditë ishte jashtëzakonisht e rrezikshme, kujton Martin Bell i BBC-së.

Rruga kryesore midis hotelit dhe parlamentit u bë e njohur si “shteg snajperësh”, e cila ishte “një ndër kryqëzimet më të rrezikshme në Sarajevë” 25 vjet më parë, sipas Kenneth Morrison, profesor i Historisë së Evropës Moderne. “Snajperët ishin veçanërisht aktivë në këtë hapësirë”, ka shtuar ai.

Sipas të dhënave të vitit 1995 të OKB-së, 225 vetë u vranë atje dhe mbi një mijë të tjerë ishin plagosur.

“Kam kaluar shumë kohë jashtë gjithsesi. Ndihesha më i sigurt kur erdha në hotel sesa në rrugët e Sarajevës, por jo, nuk ishim të sigurt. Nuk ka asnjë mënyrë që ne mund të ishim të sigurt”, thotë Samir Koriq , ish-përkthyes i Reuters.

Me gjithë rrezikun, hoteli vazhdoi të strehojë mediat deri sa u hoq rrethimi më 29 shkurt 1996 – pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit që përfundoi konfliktin boshnjak nga i cili humbën jetën më shumë se 11 mijë civilë.

Holiday Inn ende qëndron sot, megjithëse nën një emër të ri, një simbol i qëndrueshmërisë dhe këmbënguljes së popullit të Sarajevës – dhe një strehë për ata që sollën historinë e tyre në botë kur popullata e Sarajevës kishte më së shumti nevojë për ta. /Telegrafi/