Botë Shkencë

Sonda hapësinore amerikane fillon udhëtimin e saj dy-vjeçar drejt Tokës, duke sjellë mostra të asteroideve

Para 4 vitesh

Anija kozmike amerikane Osiris-Rex të hënën la orbitën e asteroidit Bennu, nga i cili mblodhi mostrat e pluhurit vitin e kaluar dhe filloi një udhëtim të gjatë në Tokë.

Anija kozmike kreu një manovër të suksesshme të hënën, duke aktivizuar shtytësit në mënyrë që sonda të mund të merrte trajektoren e duhur drejt Tokës.

Inxhinierët nga Qendra Lockheed Martin në Littleton, Kolorado, konfirmuan se shtytësit punuan për shtatë minuta.

Para saj është një distancë e madhe që ajo duhet të kalojë para se të zbresë në shkretëtirën e Utah më 24 shtator 2023, ku do të hedhë një kapsulë plot me mostra nga asteroidi Bennu. Kështu, sonda pret një udhëtim dy-vjeçar gjatë të cilit do të përshkojë një distancë prej 2.3 miliardë kilometrash, transmeton Telegrafi.

Osiris-Rex “po largohet nga Bennu me një shpejtësi prej më shumë se 600 milje në orë gjatë rrugës për në shtëpi”, tha Dante Lauretta, kreu i misionit, në një transmetim video të NASA-s për ngjarjen. Sonda nga asteroidi mbart më shumë se 60 gram mostra.

Shkencëtarët u habitën

Anija kozmike u nis nga asteroidi Benn nga Florida në vitin 2016 dhe për të arritur qëllimin e vendosur, ajo hyri në orbitën e saj në tetor 2020, duke u bërë anija e parë kozmike që rrotullohet rreth asteroidit. Më pas u nis një operacion me rrezik të lartë.

Sonda gradualisht iu afrua asteroidit dhe zgjati krahun e saj robotik me një pajisje për marrjen e mostrave. Për disa sekonda ai ra në kontakt me asteroidin kur pajisja preku sipërfaqen e saj dhe shkaktoi një shpërthim të azotit të kompresuar, mjaft të fortë për të ngritur pluhurin nga sipërfaqja e cila më pas ishte bllokuar në një rezervuar të veçantë.

Shkencëtarët e NASA-s u habitën kur mësuan se një krah robotik ishte zhytur disa inç në sipërfaqen e një asteroidi, duke sugjeruar që “sipërfaqet e asteroideve të tillë mund të jenë mjaft të buta”, tha Lauretta.

Më shumë mostra të mbledhura nga sa ishte planifikuar

Pikërisht për shkak të kësaj, u mblodhën më shumë mostra sesa ishin planifikuar fillimisht, kështu që dera e rezervuarit u bllokua. Misioni pothuajse dështoi.

Por inxhinierët përfundimisht i mbyllën ato me sukses dhe i zhvendosën mostrat e çmuara në një kapsulë të bashkangjitur në qendër të anijes.

Osiris-Rex qëndroi me asteroidin Bennu për disa muaj, ku studioi kraterin në sipërfaqe dhe tani më në fund po kthehet në Tokë.

Sapo të jenë në Tokë, mostrat do të transferohen në Qendrën Hapësinore Johnson të NASA-s në Hjuston, por shkencëtarët do të analizojnë vetëm 25 për qind, dhe 75 për qind që kanë mbetur do të mbeten të paprekura në mënyrë që gjeneratat e ardhshme të ekspertëve nga e gjithë bota të mund t’i studiojnë ato.

Analiza duhet t’i ndihmojë shkencëtarët të kuptojnë më mirë origjinën e sistemit diellor dhe zhvillimin e Tokës si një planet i banueshëm. /Telegrafi/