Rreth librit me poezi të Jahja Llukës, “Eja në pranverë”

Nga: Flori Bruqi

Poeti Jahja Lluka është autor i librit me titull “Eja në pranverë”, që na sjell këto ditë pandemie vargjet e tij sublime për dashurinë, lotin dhe vet jetën.

Dashuria ime më je
Ajër që thithin mushkëritë e mia
ti më je
e mira ime që më mban në jetë
ti më je
dorë e bardhë e butë
ti më je
Se zemrës që m’i shton plagë
ti më je
Dritë që ndriçon qiellin
ti më je

Lluka shkruan pa dorashka për dashurinë e tij të sinqertë, për vajzat me bardhësi dëbore të padjallëzuara. Ai flet dhe shkruan për fytyrën dhe frymën rinore të shkrirë dhe hëpërhë të ngrirë në dëborë.

E bardha ime je
Sa herë m’i ngul sytë e shkruar
shkrihem
ëmbël e mjaltë ka buza jote
më shkrin
Moj e bardha ime me bardhësi bore

Nuk i dihet se si lind poeti. Familja mund të thotë diç më tepër për të. Megjithatë, ata nuk mund të na thonë gjithçka. Për traditën e tij të sotme “adoleshente”, në paraqitjen e tij me “Eja në pranverë”, ai për lexuesin na e sjell librin e tij të nëntë, të bukurën e zemrës së tij.

Thirrja jote pret
Ti e theve gurin e zemrës sime
M’i vrave krejt armiqtë e apokalipsit të huaj
U qesha
sa e madhe qenka dashuria e vërtet

Poezia e Llukës vjen si aromë lulesh, rinuar me poezi qytetare-dukagjnase, më shumë fjalë të reja si dhe një rebelim poetik, gjuhësor, tematik dhe artistik. Sikurse dihet, letërsisë, çlirimi dhe risitë kryesore Llukës i vijnë prej gjuhës së tij të pasur prej poeti dhe politikani, ku jetën e tij e ka për dy sy – mes puthjeve lotëve, borës mallit, dashurisë mirëqenies – në mes luftës dhe fatit.

Dimër i ngrohtë
Bora filloj kohëra më parë
Më shoqerojë shtigjeve me ty
Unë i lodhur e mall pata për dy sy
Sy ka bota por pak si sytë e saj
Ata sy bojqielli e me mendje të lartë

Pa dashuri, poeti Lluka nuk mund ta shijojë dëborën, gjumin, gojën e saj që thotë çdo herë më afsh shpirtëror: “Vetëm të vërtetën e di të vërtetën”.

Mos fol për dashuri
Mos më fol për dashuri
Nuk kam nevojë për fjalë të ëmbla
Gjaku në ujë do shndërrohet
Sa herë po më gënjen
Po dua dashurin tënde
e dashuri nuk janë fjalët…

Poeti erdhi në këtë kohë më poezi përmes pandemisë, si çlirues i fjalës së bukur poetike. Brenda qartësisë, ai nuk braktisi kurrë fjalët poetike deri në jermi. Ai prodhoi një liri që po i frikëson brezat e vjetër dhe të rinj. Ai, brenda strukturës, gjithmonë mbetet i ashpër, i qartë më mallin dhe malet e Bjeshkëve të Nemuna.

Ajri, stinët, vjeshta e dimri janë dhe stinët e tij të poezisë.
Peja ime
Peja ime
te ty nisa hapat
e thura lavde kreshnike
secili emër ka rininë e pikuar moteve
unë e di ku jeta e ka amën
e në ty
vazhdon rrita jote e bukur…

Po edhe puthjet me lëpirjet e syve, lotëve nga qerpikët e saj, janë parandjenja pëshpëritëse në natën e tij të fundit.

Loti në qerpikun tënd
Mos flejë deri sa të puthi
Se në mëngjes udhëtoj larg
A do kthehem nga kjo rrugë
Mos do vdes
Mos flej deri sa të puthi…

Të bukuren e këtij libri e shpalosim më këto vargje

“Kthehu në gjirin tim”.
Kthehu se unë po vuaj
Përjetësisht kam më të dashur
Përjetësisht kam me të pritë
Dëm është të jetojmë kështu
kemi mundur të jemi të lumtur…

Lluka sot e ka vendin e vet në poezi, publicistikë dhe politikë… Ai është poeti i rinuar i qytetit të Lumbardhit… Themi se qyteti i tij është, si polis universal.

Ta njoh shpirtin e lagur
Ta njoh fijen e flokut zemër
Fije-fije i kam prek me dorë
Ta njoh shpirtin e lagur
e nuk heshti kot
Ta di qeshjen e syve…

Kësisoj, në studion e tij dimërore në Pejë, poeti Lluka e gjen edhe shpirtin e babait të tij:

Pse je i mërzitur baba
O princi im
Jam mërzit se nëna yte
Nuk më don më
Me duhet të iku larg
– Po unë te dua baba
E di këtë princ
Për këtë jam i gëzuar dhe i mërzitur…

Bërthama gjuhësore e tij, që është vetanake, filozofike, ciklike, mitike moderne, e gjithëkohëshme, i jep kësisoj poezive një pasuri kuptimplotë në krejt ligjërimin, duke e bërë të qëndrueshëm si vlerë poetike.

Poeti ndjen në shpirt ndjesinë për të rënët në luftë, dëshmorët, traditën e gërshetuar me risitë kristalizuese gjuhësore, në përmbajtje që na i përkujton trishtimet, dhembjen, heroizmin e të rënëve për liri në Kosovë:

Plaga jote Mejë
Me shumë se ditët e vitit u vranë të Ti
Që ne sot me pasë pak liri
Kur derdhet gjaku shqiptar pse je në atdhe
Kur armiku nuk njeh aspak njerëzi
E kaplon lakmia e smira për zi

Pra, 376 shpirtra dhanë jetën… shqip… Kjo poezi e Jahja Llukës mbetet kurdoherë një dashuri e novelizuar poetike, por gjithashtu edhe një botë e pasur poetike.