Legjenda për njeriun e mençur që la pa fjalë mbretin, tregime dhe supozime tjera – historia e lojës së shahut, të cilën e luajnë me miliona njerëz (Foto)

Historia e shahut daton shumë vite, dekada dhe madje edhe shekuj më parë! Por kush e ka shpikur me të vërtetë lojën që ne të gjithë e duam? Cila ishte origjina e kësaj loje që llogaritet edhe si një ushtrim mendor, të cilën e luajnë me miliona njerëz?

Shahu është i njohur në mbarë botën, i luajtur nga shumë njerëz, por rrënjët dhe origjina e kësaj loje nuk janë të qarta dhe janë shumë të debatueshme.

Ka një shumëllojshmëri të legjendave, tregimeve dhe supozimeve të thjeshta, rreth asaj se prej nga i ka fillimet loja e shahut.

Megjithatë, shumica e njerëzve mund të bien dakord se nuk ka pasur vetëm një individ i cili e shpiku lojën sepse është tepër komplekse me të gjitha rregullat dhe konceptet e saj – që të besohet se është krijuar nga vetëm një mendje njerëzore.

Gjithsesi, në artikullin vijues, ne do të shqyrtojmë rrënjët e ndryshme të lojës së shahut dhe t’ju mësojmë historinë e shahut me pak fjalë, përcjell Telegrafi.

Një legjendë e famshme

Një legjendë e lashtë që shumë fëmijë mund ta gjejnë edhe në librat e tyre është rreth mbretit indian Shihram dhe një njeriu të mençur në mbretërinë e tij.

Siç thuhet në legjendë, njeriu i mençur donte të bindte Shihramin për rëndësinë e çdo banori të mbretërisë së tij.

Lexo po ashtu Sekretet e Kubit të Rubikut: Kush e zbuloi dhe rrëfimi për njeriun që humbi 26 vjet duke u marrë me të (Foto)

Kështu, ai shpiku një lojë për të përfaqësuar mbretërinë e përbërë nga vetë mbreti, mbretëresha e tij, kalorës dhe këmbësorë – duke dashur të dëshmonte se të gjithë ishin të rëndësishëm.

Mbreti e pëlqeu shumë lojën dhe e kuptoi se loja ishte ashtu si jeta e vërtetë. Prandaj, ai urdhëroi të gjithë në mbretërinë e tij për të luajtur shah!

Madje, Shihrami i ofroi njeriut të mençur një sasi shumë të madhe të arit dhe argjendit, si shpërblim – por njeriu i mençur nuk donte diçka të tillë.

Së bashku me mbretin, ai shkoi në një tavolinë shahu dhe i kërkoi që për “fushën” e parë, mbreti t’i ofronte atij një kokërr gruri, për të dytën – dy kokrra gruri, për të tretën – katër kokrra gruri, për të katërtën – tetë kokrra gruri – duke e dyfishuar sasinë deri në “fushën” e 64-të.

Por, fillimisht mbreti u ndie shumë i ofenduar, por më pas urdhëroi shërbëtorët e tij që të përmbushnin dëshirën e njeriut.

Në mënyrë të dëshpëruar, shërbëtorët erdhën në përfundim se një dëshirë e tillë nuk mund të plotësohej – pasi kërkohej një sasi tepër e madhe!

Mbreti e kuptoi se i mençuri i kishte dhënë atij një mësim të dytë. Ashtu si figurat në shah, nuk duhet t’i nënvlerësoni gjërat e vogla në jetë!

Kjo është një nga legjendat më popullore për historinë e shahut. Por me siguri, ka edhe shumë të tjera.

Një histori e shahut, përmes një libri

Një ditë, një burrë i quajtur H. J. R. Murray ishte i prirur për t’iu afruar rrënjëve të lojës së shahut.

Andaj, ai vendosi të ndajë zbulimet e tij me botën duke shkruar një libër, “Një histori e shahut”, në vitin 1913.

Lexo po ashtu Shtatë të dhëna të pabesueshme që vërtetojnë se bota po bëhet një vend më i mirë - pavarësisht se mund të duket ndryshe! (Foto)

Në librin e tij, Murray supozon se historia e shahut filloi në veri të Indisë, udhëtoi në Persi, dhe pastaj u përhap në tërë kontinentin aziatik.

Në ato ditë u përdorën fjalë si “Shah!” – persisht për mbretin – ose “Shah Math!” – mbreti është i pafuqishëm – u përdorën në lojëra.

Këto fjalë janë shumë të ngjashme me termat që ne i përdorim sot me “Shah” dhe “Shah-Mat”. Rregullat ishin mjaft të ngjashme me rregullat e shahut që njohim sot.

Pastaj ai paraqet rolin e shahut mesjetar në Evropë gjatë Mesjetës, si udhëtoi nga Lindja e Mesme në Rusi dhe pastaj në Evropën Perëndimore.

Së fundi, në pjesën e tretë të librit të tij mbi historinë e shahut, autori arrin në fillimet e shahut modern në shekullin e 19-të siç e njohim sot.

Rrënjët kineze

Nuk ka vetëm të tillë që besojnë se shahu vjen nga India, por disa njerëz besojnë se shahu u shpik në Kinë.

Një legjendë tjetër thotë se shahu u shpik rreth 200 P.E.S nga një komandant, Hán Xin, i cili shpiku lojën për të përfaqësuar një betejë të veçantë.

Loja u bë e famshme nën emrin “XiangQi”. Loja ishte shumë ndryshe nga loja e shahut që ne e njohim sot.

Kishte figura të tjera, një bord tjetër, madje edhe rregulla të tjera.

Sipas këtij besimi, shahu shkoi nga Kina në Indi dhe Persia më pas, ku ngadalë u modifikuan në lojën e shahut që ne e njohim sot me një bord 8 × 8 dhe figura shahu të cilat i njohim edhe sot.

Nga epoka romantike në epokën e digjitalizuar

Deri në fund të shekullit të 15, shahu u ndryshua shumë herë, mbijetoi sanksionet nga Kisha e krishterë, si dhe ndalime të plota kohë pas kohe.

Deri në vitet 1880, loja u zhvillua në formën e lojës moderne të shahut. Kjo periudhë njihet si “epoka romantike e shahut”.

Lexo po ashtu Mansa Musa, njeriu më i pasur i të gjitha kohërave - kishte aq shumë pasuri, sa që në një pelegrinazh në Mekë shkoi me një karvan prej 60 mijë burrash (Foto)

Shahu ngadalë fitoi karakterin e saj konkurrues dhe rregullat konkrete, duke u rritur në popullaritet në mesin e njerëzve.

Turneu i parë i shahut filloi të zhvillohet dhe madje edhe Kampionati Botëror i parë zyrtar u zhvillua në vitin 1886 ku Wilhelm Steinitz u bë i pari kampion botëror i shahut.

Veç kësaj, faqet e shahut dhe lojërat në internet u shpikën në mënyrë që epoka romantike të finalizohej dhe filloi një epokë e re teknologjike dhe e digjitalizuar.

Si përfundim, mund të thuhet se ekzistojnë një sërë hipotezash në lidhje me historinë e lojës së shahut dhe nuk ka asnjë person specifik që shpiku këtë lojë të mirënjohur. Ajo ka ndryshuar gjatë shekujve dhe ndoshta do të vazhdojë të ndryshojë me kohërat. /Telegrafi/