Filmat e komunizmit, shpërthen Reshat Arbana: Çfarë të shohim, si bëhet seks?

Nuk është për t’u çuditur që të gjithë ata, aktorë, regjisorë, e gjithë të tjerët që kanë qenë pjesë e paskuintave të realizimit të filmave shqiptarë, të revoltohen ndaj një propozimi shashkë që hidhet në media, për të ndaluar gjithë punën e tyre.

Është për t’u thënë që kemi telefonuar shumë nga emrat që kanë bërë historinë kinematografike, aktorë e regjisorë me emër, që kanë refuzuar të bëhen pjesë e këtij debati, vetëm pse nuk arrijnë t’i gjejnë qëllimin, arsyen e shkrepjes fillestare të kësaj ideje për t’u marrë me artin në “mes të luftës”.

Duhet thënë gjithashtu se asnjëri prej atyre që nuk donin të bënin një deklaratë publike, për të mos i dhënë rëndësi të kotë kësaj “teme pa temë”, nuk mohon se sistemi ka qenë fund e krye problematik, se kanë bërë edhe ata kompromiset e tyre për të jetuar, për të mos u harruar burgjeve si modelet që nuk u kurseheshin çdo sezon. Bënin sikur nuk kuptonin për të shpëtuar idenë që kishin krijuar, për të shmangur urdhëresat që lindnin në çdo orë të ditës a natës.

Shumë regjisorë kanë realizuar filma që, në një kohë tjetër, as do t’i mendonin si punë të tyre, mirëpo e kanë bërë pikërisht për t’i ikur propagandës. Sigurisht që nuk mund ta bënin gjithmonë dhe ndoshta nuk e bënin të gjithë, por kjo ishte përpjekja e vazhdueshme e shumicës. Janë shumë të pakta rastet kur censura nuk ka ndërhyrë, pas premierës për parinë, në një film shqiptar.

Kujt regjisori a skenaristi nuk i dhembte tjetërsimi i krijimit? Kush pranonte me aq kënaqësi listën e vërejtjeve për t’u rikthyer edhe një herë në sheshxhirim, për të bërë punën që duhej? Përgjigjet që keni ju të gjithë i kanë edhe ata që i realizuan këta filma. Aktori Reshat Arbana ka bërë më shumë se 40 të tillë dhe nuk ka sesi ai apo të tjerë të pranojnë fshirjen e jetës së tyre.

Ca për shkak të timbrit të zërit që ia njohim të gjithë e ca për shkak të revoltës që ndien, Arbana nuk është i qetë kur e pyet në lidhje me diskutimin e filmave të komunizmit.

“I vlerëson shumë këta njerëz nëse u jep përgjigje. Mendova të mos thosha asgjë, siç di se kanë bërë shumë të tjerë, por në një mënyrë u duhet treguar vendi. Kush janë këta njerëz?! Nga dolën?!”

REAGIMI I PLOTË I RESHAT ARBANËS

Kush nuk e ka parë apo do të refuzonte të shihte filma si “Kapedani”, “Dora e ngrohtë”, “Flutura në kabinën time”, “Hije që mbeten pas”, “Kur hapen dyert e jetës”, “Jeta në duart e tjetrit” e shumë e shumë filma të tjerë ku Reshat Arbana ka qenë, në mos personazhi kryesor, një ndër më të spikaturit. Nisur pikërisht nga kjo, nga fakti që njerëzit i njohin edhe batutat filmave të tij, gjëja e parë që na thotë është:

“Pse na pyesni ne, përgjigjja jonë, pak a shumë, dihet. Pyesni njerëzit e thjeshtë, ata që i shohin filmat përditë… një herë, pesë, dhjetë… Ky vend ka probleme aq të mëdha sa është vërtet e turpshme të merresh me diskutime të tilla. Pse nuk merren me gjëra të rëndësishme këta njerëz, por shpikin debate të kota që nuk i vlejnë askujt, për çfarë e bëjnë, për të çorientuar njerëzit?! Ku e kanë hallin? Çdo ditë po shohim në televizor lloj-lloj emisionesh të pavlera që nuk i hyjnë në punë askujt.

Debate pa interes për të mbushur orët. Çfarë duhet të shohim e të dëgjojmë tani ata njerëz që dalin e na tregojnë se si të bëjmë seks?! Se tani u bëka seks edhe treshe, edhe katërshe edhe me dhjetë vetë?! Çfarë janë këto idiotësira!? Nuk e meritojnë vëmendjen tonë këta njerëz, jo. Askujt nuk i bie ndër mend komunizmi, ç’është kjo frikë absurde që do të rikthehet. Unë kam bërë 40 filma në atë kohë, pa u paguar.

Sot marr para edhe vetëm për një rol, as që i krahasoj kohët. Nuk duhet abuzuar me këtë. Tani ngrihen ca të mençur që na japin mend”, përveç reagimit të parë të revoltuar të Arbanës, shtrohen edhe pyetja të tjera që ai vetë i ka ngritur. “Kush jemi ne? Nga vijmë? Këta duan të na lënë pa kujtime, pa dëshmorë, pa mite.

Nuk dua ta zgjas më këtë bisedë, sepse ju thashë që nuk meritojnë kaq shumë vëmendje, por dua ta mbyll duke cituar Skënder Luarasin që thotë: “E gjithë bota i krijon heronjtë nga balta, ndërsa ne i kemi dhe duam t’i fshijmë”./panorama/