Cilat vende janë më së shumti dhe më pak të varura nga duhani dhe cigaret elektrike në Evropë?

A janë cigaret elektronike një mik apo një armik? Dhe si krahasohen vendet evropiane për sa i përket normave të pirjes së duhanit – çfarë po ndodhë me cigaret elektronike?

Mbretëria e Bashkuar dhe Irlanda kanë njoftuar një goditje ndaj cigareve elektronike të shitura ose të shpërndara për njerëzit nën moshën 18 vjeç.

Qeveria britanike më herët zbuloi planet për të ndihmuar duhanpirësit të lënë duhanin duke kaluar te cigaret elektronike, por ajo e quan rritjen e numrit të të rinjve që pinë duhan një shkak për shqetësim dhe thotë se jo duhanpirësit nuk duhet të inkurajohen të fillojnë të pinë duhan.

Një iniciativë e Mbretërisë së Bashkuar e prezantuar në prill synon të largojë një milion duhanpirës nga duhani dhe të përdorin cigare elektrike.

Qeveria gjithashtu planifikon t’u ofrojë grave shtatzëna kupona në vlerë deri 400 £ (456 €) si një nxitje financiare për të lënë duhanin.

Lëvizjet, të cilat aktivistët i kanë quajtur hapa në drejtimin e duhur, janë pjesë e një strategjie më të gjerë për ta bërë vendin “pa duhan” deri në vitin 2030, ose uljen e normave të pirjes së duhanit në afërsisht 5 për qind.

Ndërsa në Irlandë, legjislacioni që ndalon shitjen e cigareve elektronike për të miturit pritet të miratohet në korrik.

Por cila është situata në vendet e tjera në Evropë dhe si krahasohen normat e tyre të pirjes së duhanit dhe “avullimit”?

Pirja e duhanit në Evropë

Sipas të dhënave të përpiluara nga Eurostat, 19.7 për qind e popullsisë së BE-së pi duhan çdo ditë, shkruan Euronews, përcjell Telegrafi.

Në vitin 2019, 5.9 për qind pinin 20 ose më shumë cigare në baza ditore dhe 12.6 për qind pinin më pak se 20 njësi.

Vendet që pinë më shumë duhan në BE janë Bullgaria, me 28,2 për qind të popullsisë që konsumon duhan çdo ditë, pastaj Turqia (27,3 për qind), Greqia (27,2 për qind), Hungaria (25,8 për qind) dhe Letonia (24,9 për qind).

Vendet me më pak duhanpirës janë Suedia (9,3 për qind), Islanda (11,2 për qind), Finlanda (12,5 për qind), Norvegjia (12,9 për qind) dhe Luksemburgu (13,5 për qind).

Ndryshe, Suedia, vendi evropian me normat më të ulëta të pirjes së duhanit, ka luftuar me cigaren prej vitesh.

Pirja e duhanit u ndalua në të gjitha baret dhe restorantet në fillim të vitit 2005. Në vitin 2019, ndalimi u zgjerua më tej për të përfshirë ulëset në natyrë në bare dhe restorante, si dhe në vende publike, përcjell Telegrafi.

Në BE, burrat kanë më shumë gjasa të pinë duhan sesa gratë

Në Evropë, burrat kanë më shumë gjasa të pinë duhan sesa gratë; 22.3 për qind e burrave të moshës 15 vjeç e lart janë duhanpirës të përditshëm të cigareve, krahasuar me 14.8 për qind të grave.

Vendet ku meshkujt pinë më shumë duhan janë Bullgaria (37,6 për qind), Letonia (34,4 për qind) dhe Rumania (30,6 për qind). Në të kundërt, vendet ku gratë pinë më shumë duhan janë Gjermania (18.6 për qind), Kroacia (19.2 për qind) dhe Bullgaria (20.7 për qind).

Në Rumani, 30.6 për qind e meshkujve pinë duhan kundrejt 7.5 për qind të femrave; në Bullgari 37,6 për qind janë meshkuj, ndërsa 20,7 për qind janë femra; dhe në Letoni, 34.4 për qind janë burra kundrejt 12.1 për qind të grave.

Ndërkohë në disa vende, dallimi midis dy gjinive është më i ngushtë apo edhe i kundërt.

Në Suedi, pavarësisht nga ndalimet e saj, ka qenë më e vështirë për gratë të lënë duhanin; 6.8 për qind ende e bëjnë këtë, krahasuar me 5.9 për qind të meshkujve.

Në Danimarkë, 11.7 për qind e meshkujve pinë duhan dhe 11.8 për qind e femrave.

Në Norvegji, dallimi është gjithashtu i ngushtë; 11 për qind e meshkujve pinë duhan dhe femrat janë dy pikë prapa me 9.4 për qind.

Shumica e duhanpirësve të përditshëm kanë pirë duhan për të paktën 10 vjet

Shifrat sugjerojnë se në të gjithë BE-në, shumica dërrmuese e duhanpirësve të përditshëm në vitin 2019 (76.2 për qind) kishin pirë duhan për të paktën 10 vjet, përcjell Telegrafi.

Statistikat thonë se 78.1 për qind e burrave që janë duhanpirës të përditshëm kanë pirë duhan për të paktën 10 vjet, krahasuar me 73.5 për qind për gratë.

Cigaret elektronike: Kush pi më shumë?

Cigaret elektronike shpesh promovohen si më të sigurta se cigaret e zakonshme me djegie.

Por një studim gjithëpërfshirës i kohëve të fundit nga revista mjekësore BMJ thotë se nuk është e mundur të përcaktohet nëse ato janë më pak të dëmshme për sistemin e frymëmarrjes sesa cigaret e zakonshme.

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) thotë se të ashtuquajturat “lëngje elektronike” të përdorura në cigare elektronike – pavarësisht nëse ato përmbajnë nikotinë apo jo – zakonisht përmbajnë aditivë, shije dhe kimikate që mund të jenë toksike për shëndetin e njerëzve.

Sipas të dhënave të fundit nga Eurostat, kombet që pinë më shumë nga vendet anëtare të BE-së janë Franca (6.6 për qind), Polonia (6.0 për qind) dhe Holanda (5.9 për qind).

Përqindja më e ulët e “avullimit” raportohet të jetë në Spanjë (1.0 për qind); Turqia raportoi një përqindje pak më të vogël në 0.9 për qind.

Pirja e duhanit është shkaku kryesor i parandalueshëm i kancerit

OBSH vlerëson se duhani është një nga kërcënimet më të mëdha të shëndetit publik në botë, duke vrarë më shumë se tetë milionë njerëz në vit.

Por pavarësisht progresit të konsiderueshëm të bërë vitet e fundit, numri i duhanpirësve në BE është ende i lartë.

Drejtoria e Përgjithshme e Komisionit Evropian për Shëndetin dhe Sigurinë Ushqimore thotë se konsumi i duhanit është “rreziku i vetëm më i madh për shëndetin dhe shkaku më i rëndësishëm i vdekjes së parakohshme në BE”.

Në Evropë, 757,677 raste të kancerit i atribuohen pirjes së duhanit dhe mund të parandalohen, sipas agjencisë ndërkombëtare për Kërkimin mbi Kancerin.

Rreth 50 për qind e duhanpirësve vdesin para kohe, mesatarisht 14 vjet më parë.

Është interesante të theksohet se Suedia, vendi me numrin më të vogël të duhanpirësve në bllok, është gjithashtu vendi me incidencën më të ulët të kancerit të mushkërive.

Të dhënat nga Finlanda, Luksemburgu dhe Portugalia tregojnë gjithashtu një korrelacion me normat më të shëndetshme të kancerit të mushkërive. /Telegrafi/