Çfarë na pret pas Stuhisë Covid?

‘Ne nuk jemi të gjithë në të njëjtën varkë. Të gjithë jemi në të njëjtën stuhi”. Kjo thënie është përdorur nga shkrimtari Damian Barr në atë që shkruante javën e kaluar në një postim të tijin Twitter. Ka shumë të drejtë. Disa kanë në jahte, thotë ai, dhe “disa kanë vetëm një rrem varke.” Disa do të lundrojnë dhe shëndeti apo profesioni i tyre do të mbetet i paprekur, disa do të humbasin njërën ose edhe që të dyja. Disa nga ne mendojnë se jemi pjesë e një ekuipazhi të konsoliduar. Disa nga ne mendojnë se janë duke e pësuar rëndë.

Ne duhet të ecim përpara në kushtet e kësaj krize duke e menduar vendin tonë si një ekip të bashkuar marinarësh që lufton për ta nxjerrë anijen në breg. Mbase ndryshe mund ta shohim vendin tonë edhe si një armatë e madhe me miliona njerëz që rendin të kapin jetëgjatësinë. Por ajo që unë mendoj se shumë prej nesh kanë tendencën ta shohin këtë vend mes pabarazive të thella dhe mundësive thellësisht të ndryshme. Ky qëndrim i fundit mendoj se do të jetë më i dobishëm për ta kapërcyer krizën, dhe siç vërente Lincolni: Qëndrimi është gjithçka.

Të gjithë ne jemi të angazhuar për të qenë sa më shumë të jetë mundur në mbrojtje të njëri-tjetrit. Qëndrimi në shtëpi e ka edhe këtë kuptim. Por unë mendoj se ashtu si ne po e ndihmojmë njëri-tjetrin, po ashtu duhet edhe ta admirojmë njëri-tjetrin. Në Washington Post, ditën e enjte kishte një histori për 43 burra që jetuan për një muaj brenda një fabrike petrokimike. Fabrika prodhonte lëndë të parë për maskat për fytyrën dhe veshjet kirurgjikale.

Punëtorët thanë nëse sëmuren, kjo do të ngadalësonte prodhimin, kështu që ata vullnetarisht qëndronin në fabrikë, punonin me turne të gjata dhe flinin në dyshekë ajri. Ata e quajtën atë punë një “live-in”. Në çdo moment, familjet e tyre kishin veshin jashtë për të dëgjuar makinën që do të vinte, në mënyrë që të dilnin ti përshëndesnin në dritare. “Ne ishim thjesht të lumtur që mundëm të ndihmonim,” i tha Joe Boyce, një mbikëqyrës turni, reporterit të gazetës. Kur historia u publikua ata u përmbytën me mesazhe mirënjohjeje nga mjekët dhe infermierët. “Ne duhet që t’i falënderojmë ata për atë që bënë dhe po vazhdojnë të bëjnë,” tha z. Boyce.

OK, Faleminderit vëlla!

Tema e debatit tani është rihapja shtetërore dhe e rajoneve. Ne po përplasemi duke parë se kush po e bën shumë më shpejt ose kush po lëviz shumë më ngadalë, gjë që është e kuptueshme, pasi të gjithë e dimë se viruset nuk i njohin kufijtë shtetërorë. Por, ne duhet të përpiqemi shumë që të mos jemi të ashpër në gjykimet tona, pasi secili shtet zgjedh kohë dhe mënyra të ndryshme. Hapja është ajo që në fund të fundit të gjithë duam të bëjmë. Ne duhet të jemi të durueshëm me njëri-tjetrin, të vëzhgojmë me mirëbesim, të shpresojmë që heqja e kufizimeve të ketë sukses, por të jemi edhe syçelët për të parë – dhe vepruar – në rast të dështimeve dhe rikthimit të rrezikut.

Askush nuk është i sigurt deri në fund për atë që se çfarë po bën. Të gjithë veprojnë me informacion të pamjaftueshëm. Asnjë plan nuk do të jetë pa kosto. Shumë gjëra do të qartësohen vetëm pasi të ketë kaluar ca kohë. Pavarësisht se me paragjykime në duhet të hapemi sa më shpejt që të jetë e mundur.

Mos po sakrifikojmë me shpejtësinë? Mos duhet të presim për një përcaktim të ngurtë, të sofistikuar dhe të pjekur të “sigurt”?

Duhet të shqyrtojmë prioritetet tona. Të gjithë po përpiqen të jetojnë. Nuk të ndihmon të jesh nga Veriu dhe të mos i kuptosh ata nga Jugut, ose nëse jesh profesionist i punësuar në një korporatë dhe të mos e mendosh çfarë do të thotë kur një biznes i vogël falimenton. Njerëzit të cilët mund të punojnë në distancë nga shtëpia ndoshta nuk e ndiejnë të njëjtën urgjencë të rihapjes si ata që duhet të jenë fizikisht të pranishëm në punë. Të djathtët mund të rreshtohen duke e nxitur Donald Trumpin për rihapje sepse sipas shumë prej tyre virusi është thjeshtë një teori konspirative. Të majtët do të jenë gati ta akuzojnë dhe të kënaqen me çdo vdekje, duke e quajtur atë kërcënimin serioz në rritje.

Jemi shumë të shpejtë për tu kategorizuar. Por ky nuk duhet të jetë roli që duhet të luajmë për momentin. Ne duhet të mendojmë shumë më tepër, dhe të mos kufizohemi vetëm në atë që duket. Të mos harrojmë se jemi 50 shtete të ndryshme me histori të ndryshme, mënyra dhe qëndrime të ndryshme, madje edhe kultura të ndryshme. Nju-Xhersi nuk është Uajoming; Kolorado nuk është Arkansas. Këto quhen “dallime rajonale”. Ne nuk mund t’i fshijmë të gjitha këto edhe po të duam. Kështu që njerëzit do të bëjnë gjëra me shpejtësi të ndryshme e në mënyra të ndryshme. Një gjë është të shikosh, e tjetër të gjykosh me drejtësi dhe të lëvizësh për t’iu kundërvënë rrezikut.

Guvernatorët që marrin vendime duhet të jenë të vetëdijshëm për nevojat e qytetarëve të tyre. Një djalë që drejton një sallon flokësh, ndau me mua këtë javë planet e tij të rihapjes: mburoja për fytyrën për stilistët, maska për punonjësit dhe klientët, doreza, termometra për të matur temperaturën e të gjithë atyre që hyjnë brenda. ”Të gjithë do të vendosim individualisht për të dalë në punë dhe do të shtojmë dikë që pastron dhe dezinfektion derën e gjithçka”. Ai e di se biznesi fillon vetëm kur njerëzit ndjehen të sigurt. Ai do të shohë dhe kërkon që të marren vendime edhe për hir të tij.

Unë jam e “burgosur” në psikologjinë e momentit aktual. Ne jemi zhytur në pandemi dhe bllokim. Ne gjithsesi edhe në këto kushte flasim, ankohemi e bëjmë shaka. Tani duhet të kuptojmë se Amerika nga e cila jemi larguar kur u mbyllëm në shtëpi, nuk do të jetë e njëjta Amerikë që do të gjejmë kur të dalim. Mund të duket njësoj, por do të jetë ndryshe. Shumë e më shumë njerëzve do t’ju duhet shumë më tepër ndihmë. Njëzet e gjashtë milion kanë mbetur të papunë. Dhe disa gjëra, normalitete të jetës që dikur i morëm lehtësisht – nuk do të jenë më.

Dy shembuj: Shitja me pakicë ka vështirësuar për vite me radhë – dyqanet e vogla që janë mbylluar nga rritja e kostove dhe zgjerimi i Amazon. Tani më shumë prej tyre do të mbyllen, ose më saktë nuk do të rihapen më kurrë, gjë që do ta ndryshojë dhe qytetet tona. Edhe dyqanet e mëdha janë në rrezik. Dyqanet e JCPenney u mbyllën në mars, 85 mijë punonjës të tyre humbën. Që nga nisja e pandemisë, CNBC raporton se kapitalizimi i saj në treg ka rënë 75 për qind, dhe se nuk e ka lëvruar një pagesë të interesit në borxhin e saj. Macy është duke luftuar pasi mbylli dyqanet me 130,000 të punësuar. Në situatë të ngjashme janë shumë e shumë kompani të cilave agjencitë e vlerësimeve ua kanë ulur “borxhin” afër falimentit.

Të gjithë kemi menduar se nuk mund të presim të rikthehemi në kinema, koncerte dhe shfaqje. Tani po e pranojmë se mund të kalojë shumë kohë deri kur të ulemi me një mijë të huaj para një skene. Warner Bros. sapo tërhoqi një nga filmat e tij të mëdhenj të verës nga publikimi në kinema; do të shfaqet direkt në video-on-demand. Studio Universal bëri të njëjtën gjë. Kjo pasqyron situatën e bllokimit, por edhe atë që Screencrush.com e quajti “varësia në rritje e audiencës nga (dhe ndoshta edhe preferenca për) nga shikimi në shtëpi.” John Stankey, CEO i AT&T, kompania që zotëron Warner Bros., tha se për shkak të rënies së fitimit studioja po e “rimendon modelin teatral”. Imagjinoni një Amerikë pa shprehjen: “Le të shkojmë në kinema”. Ky është një ndryshim i thellë i gjërave. Çfarë përpjekje, durimi dhe kreativiteti do të duhet për të arritur në ditët e sigurta. Kjo do të jetë shumë më e lehtë nëse e shohim veten jo si një anije më vete, por anëtarë të një armate të shkëlqyer, të vendosur dhe të larmishme. /WSJ/Në shqip nga: Mapo/