BRENGA

Tregim nga: Franz Kafka
Përktheu: Agron Tufa

Kur më pati ardhë në majë të hundës – kjo ka bërë vaki në muzgjet e nëntorit – dhe unë ngarendja nëpër rrugicat prej qylimi si në një pistë vrapimi andej-këndej brenda dhomës sime, dhe, teksa dalloja në dritore rrugicën e ndriçuar, tutesha, ktheja praptazi dhe, përthellë pasqyrës në skajin tjetër të dhomës përftoja një objektiv të ri, ia jepja piskamës veç për të dëgjuar piskamën, ani pse mirë e dija, se asaj kush s’i kthen përgjigje dhe asgjë nuk e dobëson, se piskama lind dhe s’ka kush ta ndalojë, se ajo s’ka sosje, madje dhe kur të shuhet – atëbotë befas drejt e në mur u çel një derë, u hap nxitimthi, sepse duhej nxituar, e madje kuajt e kaloshinave në rrugë brofën kas përpjetë duke hingëllirë, sikundërse çmenden kuajt në luftë.

Ç’prej korridorit të kredhur në terr, në të cilin ende nuk qenë ndezur llambat, u shfaq, mu si një fantazmë e vocërr një kalama dhe u ngrit majë gishtash mbi një shkorsë që lëkundej mezidukshëm. Drita e mugët në dhomë i vrau sytë dhe deshi të mbulojë fytyrën me pëllëmbë, por papritmas u qetua, këqyri në dritore, matanë të cilave terri kishte mbledhë, së mbrami, tymin e kaltër të fanarëve, që qe ngritur shumë lart. Duke fshikur murin me bërrylin e djathtë, kalamani qëndroi në derë të hapur mes korrentit, dhe era ia frushullonte këmbët, qafën, tëmthat.

E pashë me bisht të syrit, mandej i thashë: “mirëdita!” – dhe mora nga ekrani para sobës setrën, ngase s’desha të qëndroja gjysmë i zhveshur. Hapa gojën saora të shfryja trazimin. Në gojë kisha një shije të keqe, më dridheshin qerpikët, thënë shkurt, nuk më mjaftonte veçse kjo vizitë, sidoqë ç’prej kohësh e parandjerë.

Kalamani ende vazhdonte të qëndronte ndanë murit, në po atë vend, ai prekte murin me pëllëmbën e djathtë dhe, kuqëluar prej kënaqësisë, gërryente me majën e gishtave suvanë fërmuese të murit. E pyeta:

– Menjëmend tek unë keni ardhë? Mos jeni drejtue gabim? Në një ndërtesë të madhe si kjo, gabimi është gjithherë i mundshëm. Unë jam filani dhe banoj në katin e katërt. Kështu pra, ju deshët me u pa pikërisht me mua?

– Kadalë, kadalë, – tha shkujdesshëm kalamani, – gjithçka në rregull është.

– Atëherë hyni brenda, unë desha me e mbyllë derën.

– Po unë tanimë e mbylla. Mos e vini veten në siklet. E di ç’keni, qetësohuni.

– Për çfarë sikleti e keni? Po, në koridor ka shumë banorë, dhe unë, ta pret mendja, me të gjithë njihem; nëse ata do të dëgjojnë se këtu kuvendohet, thjesht do ta quajnë të arsyeshme të hapin derën dhe të shohin ç’ngjet këtu. Kësaj s’ke ç’i bën. Dita e punës mbaroi; ata përkohësisht janë të lirë, dhe nuk do të ma varin dhe fort mua! Paj dhe vetë e dini kaq pakogjë. Lermëni ta mbyll vetë.

– Eh, e çë pastaj? Çfarë, menjëmend e keni? Sa për mua, lë të hyjë gjithë pallati. Dhe mandej, po ta përsëris: derën e mbylla; apo mendoni se vetëm ju dini të mbyllni derë? Bile-bile e kam mbyllur me kyç.

– Atëherë në rregull. Asgjësend tjetër nuk lypset. Me kyç, gjithsesi, mund dhe të mos e kishe kyçur. Dhe tashti, meqenëse na keni urdhëruar, uluni e rehatohuni. Jeni mysafiri im. Nuk kam as pse t’ju trembem. Mos u druani, ndjehuni si në shtëpinë tuaj. Nuk kam ndërmend as t’ju mbaj, as t’ju dëboj. Mos duhet vallë ta them edhe këtë? Çfarë, nuk po më njihni?

– Po, me të vërtetë, ju nuk duhet ta kishit thënë këtë. Përveç kësaj, këtë s’duhej ta kishit thënë. Jam ende një fëmijë; pse gjithë ajo ceremoni?

– Ua, ç’po na thoni kështu, paçi uratën. Jua pret mendja që jeni ende fëmijë. Por nuk jeni sidoqoftë dhe aq i vogël. Ju tashmë jeni adoleshent. Nëse do të kishit qenë vajzë, për ju nuk do të kishte qenë dhe aq e hijshme të hynit e të mbylleshit kaq thjesht këtu me mua në dhomë.

– Për këtë nuk ka pse e çan kokën. Desha vetëm të them: fakti që ju njoh mirë nuk është ndofarë garancie, kjo veçse ju çliron nga mundi për të më gënjyer. Ç’i keni këto ceremonira! Lerini, lerini, ju lutem. Përveç kësaj, unë nuk ju njoh dhe aq mirë, jo për çdo gjë dhe jo përgjithnjë ju marr vesh, veçanërisht në këtë errësirë. Mirë do kishit bërë të ndiznit dritën. Jo, më mirë mos e ndizni. Gjithsesi, nuk do të harroj që më keni kërcënuar.

– Çfarë? Unë ju kam kërcënuar? Jo paçi uratën, unë jam kaq i gëzuar që më në fund erdhët. Thashë “më në fund”, sepse tani është vonë. Nuk e kuptoj, përse erdhët kaq vonë. Ndofta ngase u gëzova dhe prej trazimit nxora e thashë turlifarë gjërash, ndërsa ju më keni keqkuptuar. Me qejf të madh e pranoj që fola turlifarë gjerash dhe madje, nëse doni, ju fyeva. Veç, për hir të zotit, s’ka pse të grindemi! Po si mund t’i zini besë kësaj që thoni? Si ua bëri zemra të më fyeni kështu? Përse kërkoni si e si t’i përdhosni ato pak minuta që ndodheni këtu? Edhe një i huaj po të ishte në vendin tuaj, do të kishte qenë më i kujdesshëm, t’i avitej njeriut më pranë.

– Me kënaqësi e besoj; lere mos e nga, zbulim i madh! Për vetë natyrën time jam më afër jush. Këtë dhe vetë e dini, përse atëherë gjithë këto ankesa? Më mirë më thoni, ç’i keni gjithë këto spitullime, dhe unë iki sa hap e mshel sytë.

– Ja ç’na qenka! Megjithatë arrogancën s’e paskeni për gjë! Si shumë i guximshëm qenkeni. Tekembramja, në dhomën time jeni dhe si një i lojtur m’a gritë murin me thonj. Kjo është dhoma ime, është muri im! Dhe, përpos kësaj, gjithë sa po flisni, është jo vetëm e marrë, por edhe qesharake. Na thënkeni se për vetë natyrën qenkeni i shtrënguar të kuvendoni asisoj me mua. E vërtetë është kjo? I shtrënguar prej vetë natyrës suaj? Shumë e lezetshme kjo natyra juaj. Natyra juaj – natyra ime, atëherë dhe ju, gjithashtu, jini i detyruar të silleni mirsjellshëm.

– Pse ju i sjellshëm jeni?

– Qeshë i sjellshëm.

– Nga ta dini, atëherë, ndofta edhe unë do të jem i sjellshëm.

– As ia kam idenë.

Iu avita tryezës së natës dhe ndeza një qiri që qëndronte mbi të. Asokohe në dhomën time nuk kishte as llampë vajguri, as ndriçim elektrik. Qëndrova ndenjur një grimë ndanë tavolinës, gjersa m’u shpif, mandej vesha pallton, mora nga divani kasketën dhe fika qiririn. Duke dalë jashtë u pengova pas këmbës së poltronit.

Në shkallë ndesha banorin e katit tim.

– Prapë po dilni nga shtëpia, more bjerrakohës! – tha ai, teksa ngjiti dy shkallare dhe u ndal.

– Çfarë urdhëroni të bëj, – iu gjegja unë. Tashti në dhomën time pata njëfarë fantazme.

– Ju po na flisni me një ton të pakënaquri, a thua se ju ka rënë një fije floku në supë.

– Ia keni terezinë të talleni. Por ta keni të qartë, fantazma është fantazmë!

– S’e luan topi. E çë, nëse nuk beson në fantazma?

– Po unë, sipas jush, i besoj fantazmat? E ç’del prej mosbesimit tim?

– Shumë e thjeshtë. Përpiquni ta kapërceni frikën, kur menjëmend ju sajdis fantazma.

– Po, por thelbi s’ka të bëjë me këtë frikë. Frika e njëmendët është frika para arsyes së kësaj shfaqjeje. Dhe frika mbetet. Ajo po më torturon. – Qeshë nervozuar dhe prej trazimit rrëmoja nëpër të gjitha xhepat.

– Por, nëse ju nuk i trembeni vetë fantazmës, përse nuk pyetët pra, për arsyen e shfaqjes së saj?

– Ashiqare, ju s’keni ende s’keni pasë rast me folë kurrënjëherë me një fantazmë. Mos vallë prej tyre pritet ndofarë përgjigjeje e arsyeshme! Gjithçka sillet rrotull nis e mos bitis. Një ndjesi e tillë mu sikur ato dyshojnë më fort se ne në ekzistencën e vet, çka, sidoqoftë, nuk është dhe aq e habitshme me gjithë zbehtësinë e tyre.

– E dini çfarë? Kam dëgjuar se fantazmat mund t’i ushqesh.

– Qenkeni i mirëinformuar. Mund t’i ushqesh. Po kujt ia bën zemra!

– E pse jo? Ta zëmë, fantazma është e seksit femër, – tha ai dhe ngjiti shkallaren e sipërme.

– Ah, kështu… por edhe në të tilla raste s’ia vlen, – ia ktheva unë.

U ndërmenda. Fqinji tashmë qe ngjitur lart, dhe, që të mund të më shihte zgjaste qafën përpara.

– Por, gjithsesi, – klitha unë, – nëse provoni, kur të ngjiteni lart, ta merrni për vete fantazmën time, atëherë çdo gjë midis nesh ka marrë fund një herë e përgjithnjë.

– Unë veç shaka bëra, more, – tha ai dhe e tërhoqi qafën.

– Atëherë gjithçka në rregull, – ia ktheva. Tanimë mund të dilja pa merak në shëtitje. Por e ndjeva veten aq të vetmuar andaj dhe parapëlqeva të ngjitem lart e të shtrihem të fle.