Trump planifikon të zgjerojë ekzekutimin e dënimeve me vdekje pasi të kthehet në Shtëpinë e Bardhë

Me vetëm pak javë të mbetura në detyrë, presidenti i SHBA-së Joe Biden ka hequr dënimet e 37 nga 40 të dënuar me vdekje – duke penguar potencialisht planet e Donald Trump për të zgjeruar ekzekutimet gjatë administratës së tij të ardhshme.

Lëvizja e Bidenit u dënua me shpejtësi nga republikanët, me disa që e akuzuan presidentin se ishte në anën e kriminelëve ndaj amerikanëve që i binden ligjit.

Edhe pse ekzekutimet ishin relativisht të rralla përpara mandatit të parë në detyrë të Trumpit, ai është zotuar të rifillojë praktikën kur të kthehet në Shtëpinë e Bardhë në janar.

Ja çfarë dihet deri më tani:

Vendimi i Bidenit u kritikua

Të hënën, Biden ua ndryshoi dënimet 37 nga 40 të dënuarit me vdekje, duke e kthyer dënimin e tyre në të përjetshëm pa lirim me kusht.

Vetëm tre të burgosur mbetën të përballen me dënimin me vdekje, duke përfshirë të dënuarin për sulm me bombë në Boston, Dzhokhar Tsarnaev dhe Robert Bowers, i cili u dënua për vrasjen e 11 besimtarëve gjatë të shtënave në një sinagogë në Pittsburgh.

I treti, Dylann Roof, u dënua me vdekje në 2017 për të shtëna masive që lanë të vdekur nëntë persona në Karolinën e Jugut.

Ndërsa masa u vlerësua gjerësisht nga grupet e të drejtave të njeriut si Amnesty International, ajo u dënua shpejt nga disa republikanë, si dhe nga ekipi i tranzicionit i Trumpit dhe aleatët politikë.

Në një deklaratë, drejtori i komunikimit të Trumpit, Steven Cheung tha se “vendimi i Bidenit është i neveritshëm”.

“Presidenti Trump qëndron për sundimin e ligjit, i cili do të kthehet kur ai të kthehet në Shtëpinë e Bardhë”, shtoi ai.

Ndërsa republikani i Teksasit, Chip Roy, tha se vendimi ishte “i pandërgjegjshëm” dhe një abuzim me pushtetin, shkruan BBC, përcjell Telegrafi,

Një tjetër republikan, senatori i Arkansas Tom Cotton, tha se “kur u jepet zgjedhja midis amerikanëve që i binden ligjit apo kriminelëve, Biden dhe demokratët zgjedhin kriminelët çdo herë”.

Bëhet e ditur se edhe disa familjarë kanë shprehur zemërim.

Në Facebook, Heather Turner – nëna e së cilës u vra në një grabitje banke në vitin 2017 – e quajti veprimin një “shpërdorim të rëndë të pushtetit”.

“Presidenti në asnjë moment nuk i mori parasysh viktimat. Ai dhe mbështetësit e tij kanë duart me gjak”, tha ajo.

Ndryshimet nuk zbatohen për rreth 2200 të dënuar me vdekje të dënuar nga gjykatat shtetërore, mbi të cilat presidenti nuk ka asnjë autoritet.

Çfarë ka thënë Trump për dënimin me vdekje?

Gjatë fushatës së tij zgjedhore, Trump u zotua të rifillojë ekzekutimet dhe të bëjë më shumë njerëz të kryejnë dënimin me vdekje, duke përfshirë ata të dënuar për përdhunim të fëmijëve ose raste të trafikimit të drogës dhe qenieve njerëzore, si dhe migrantët që vrasin qytetarë amerikanë ose oficerë policie.

“Këta janë njerëz të tmerrshëm, të tmerrshëm, të tmerrshëm që janë përgjegjës për vdekjen, masakrën dhe krimin në të gjithë vendin”, tha Trump kur shpalli kandidaturën e tij presidenciale në 2022.

“Ne do t’i kërkojmë të gjithëve që shesin drogë, kapen, të marrin dënimin me vdekje për veprimet e tyre të urryera”, shtoi ai.

Raportohet se ka më shumë se 40 ligje federale që, në teori, mund të rezultojnë në dënim me vdekje, duke filluar nga vrasjet e kryera deri te gjenocidi.

Trump, megjithatë, ka dhënë pak detaje se si ai planifikon të përmbushë premtimin e tij të fushatës.

Pavarësisht mungesës së qartësisë, zotimet e Trumpit për të zgjeruar dënimin me vdekje kanë shkaktuar paralajmërime të forta nga avokatët e të drejtave të njeriut.

Në një deklaratë të 11 dhjetorit, Unioni Amerikan i Lirive Civile tha se planet “rrëqethëse” të Trumpit përbëjnë një zgjerim të “vrasjeve që ai filloi në gjashtë muajt e fundit të presidencës së tij të parë”.

“Ai tashmë na ka treguar se do të veprojë sipas këtyre premtimeve”, thuhet në deklaratë.

Të burgosurit e ekzekutuar gjatë ditëve të fundit të administratës së parë të Trumpit përfshinin Lisa Montgomery, gruaja e parë e ekzekutuar nga qeveria që nga viti 1953 dhe Lezmond Mitchell, i vetmi vendas amerikan i dënuar me vdekje.

Çfarë mund të bëjë në të vërtetë Trumpi?

Përpjekjet e Trumpit për të zgjeruar dënimin me vdekje për krimet që nuk përfshijnë vrasje ka të ngjarë të përballen me sfida ligjore.

Në vitin 2008, për shembull, Gjykata Supreme vendosi se ata që janë dënuar për përdhunimin e fëmijëve nuk mund të ekzekutohen, duke shtuar se është e paqartë nëse dënimi me vdekje mund të zbatohet për krimet në të cilat një viktimë nuk vritet.

Sipas Regjistrit Kombëtar të Shfajësimeve, rastet me fëmijë viktima janë veçanërisht të prirura për dënime të gabuara dhe mund të jenë “jashtëzakonisht emocionale”.

Çdo zgjerim i mëtejshëm i krimeve do të kërkonte që Kongresi të veprojë dhe të ndryshojë ligjin.

Një sondazh i Gallup i kryer në tetor zbuloi se një shumicë e vogël e amerikanëve – 53% – mbështesin dënimin me vdekje për vrasësit e dënuar, nga 50% një vit më parë. /Telegrafi/