Nga: Oleksandra Matviichuk, Melanne Verveer dhe Ana Lejava / Newsweek
Përkthimi: Telegrafi.com
Teksa Ukraina shënoi një tjetër vit pavarësie, Vladimir Putini reagoi me një nga breshëritë më të rënda të raketave, që prej fillimit të luftës së tij të paprovokuar dhe të gjerë të agresionit, më shumë se tri vjet më parë. Një javë pasi u prit me tapet të kuq nga presidenti Donald Trump në atë që u quajt samiti i paqes në Enkorixh, Putini u kundërpërgjigj duke refuzuar armëpushimin, duke kërkuar që Ukraina t’ia dorëzojë tokat Rusisë dhe duke kryer një nga bombardimet më të rënda ndonjëherë ndaj Ukrainës. Rusia po lëshon dyfishin e numrit të goditjeve me raketa - në krahasim me vitet e kaluara - me pasoja gjithnjë e më të mëdha për civilët. Vetëm pak ditë më parë, dronët rusë shkelën hapësirën ajrore të Polonisë, duke nxitur reagimin e NATO-s.
Kjo nuk është sjellja e një akteri që kërkon paqen.
Mënyra e vetme për të përballuar Putinin nuk është duke e ledhatuar, por duke njohur qëllimet e tij të vërteta. Është e qartë se Putini është i përcaktuar të shkatërrojë Ukrainën demokratike të lidhur me Evropën dhe se ai nuk ka asnjë respekt për rendin juridik ndërkombëtar apo për homologët e tij. Udhëheqja amerikane duhet të njohë seriozitetin e pasojave, nëse i nënshtrohemi Putinit. Negociatat janë të pakuptimta nëse Putini nuk fillon të paguajë çmimin përmes sanksioneve më të ashpra ekonomike dhe mbështetjes më të madhe ushtarake për Ukrainën. Për më tepër, nuk mund të ketë paqe të diktuar pa përfshirjen dhe fjalën e popullit ukrainas.
Qëndrojmë përkrah shoqërisë civile ukrainase që kërkon llogaridhënie të vërtetë nga komuniteti ndërkombëtar. Shkëmbimet territoriale dhe lëshimet në tokë nuk duhet të merren lehtë parasysh, sepse ato rrezikojnë të drejtën themelore të çdo ukrainasi për të jetuar me dinjitet në atdheun e vet. Burrat dhe gratë që mbajnë barrën e përditshme të kësaj lufte - luftëtarët, mbrojtësit në vijën e parë të frontit dhe ata që vuajnë nën pushtim - janë mbrojtësit e vërtetë të së ardhmes demokratike të Ukrainës. Ata meritojnë mekanizma zyrtarë për përfaqësim në çdo proces paqeje.
Ukrainasit e refuzojnë ashpër dorëzimin e territoreve. Ta bësh këtë do të thotë të heqësh dorë nga ata që jetojnë nën pushtimin shtypës të Rusisë, ndaj zhdukjeve të detyruara, deportimeve, ndalimeve të paligjshme, torturave dhe madje edhe rrëmbimit të fëmijëve ukrainas. Këto nuk janë abstraksione - janë mizoritë që Rusia kryen çdo ditë dhe përbëjnë një sulm të qëllimshëm ndaj pavarësisë, identitetit dhe kulturës së Ukrainës.
Një gazetar na tregoi një histori të dhimbshme për një fëmijë në një qytet të pushtuar, i cili u detyrua të këndonte himnin kombëtar rus - për çdo mëngjes në shkollë. Kur djali tha se nuk i dinte fjalët, një mësuese e detyroi ta mësonte përmendësh dhe ta këndonte para klasës - vetëm që ai, i sfiduar, të këndonte himnin ukrainas në vend të tij. Nëse një fëmijë mund të gjejë kurajon për të rezistuar për lirinë, atëherë liderët ndërkombëtarë nuk duhet të dorëzohen përballë lodhjes apo frikësimeve. Integriteti territorial nuk ka të bëjë vetëm me tokën - në fund të fundit, ka të bëjë me mbrojtjen e njerëzve, dinjitetin e tyre, të ardhmen dhe identitetin e tyre unik. Këto janë perspektivat që ukrainasit do të sjellin në çdo negociatë apo proces paqeje.
Populli ukrainas i bën një thirrje urgjente presidentit Trump, Kongresit dhe popullit amerikan që të njohin peshën e "negociatave për paqe". Civilë të pafajshëm, përfshirë fëmijë, vazhdojnë të vriten në lagjet e veta në shkelje të së drejtës ndërkombëtare humanitare - madje edhe ndërsa krimineli i luftës pritet në ShBA. Ukraina ka dokumentuar mbi 183 mijë krime të dyshuara lufte, që nga viti 2022. Jeta e njeriut është burimi më i lirë për Rusinë. Por, për Ukrainën - dhe për ne - jeta e njeriut ka rëndësi. Kur një raketë ruse mund të godasë një shkollë për më pak se 42 sekonda - më pak se sa të duhet për të thënë këtë fjali - kostoja e luftës bëhet tragjikisht personale. Paqja duhet të mbështetet në drejtësi, jo në pajtueshmëri - dhe nuk duhet të shpërblejë një kriminel lufte për agresionin e tij. Siç thotë një shprehje e vjetër: "E keqja e pandëshkuar rritet”.
Llogaridhënia nuk është hakmarrje - është detyrimi ynë historik ndaj drejtësisë. Mizoritë në Ukrainë dhe përtej - në Siri, Sudan, Palestinë e gjetkë - nuk janë aksidente. Ato janë rezultat i vendimeve të qëllimshme nga liderë që kanë zgjedhur të shkatërrojnë paqen. Nëse i lejojmë këto krime të mbeten të pandëshkuara, atëherë normalizojmë mosndëshkueshmërinë dhe garantojmë dhunë në të ardhmen.
Garancitë e sigurisë për Ukrainën duhet të jenë pjesë e çdo marrëveshjeje për përfundimin e luftës dhe ato garanci duhet të jenë reale. Nuk duhet të përsërisim precedentët e dështuar të Memorandumit të Budapestit dhe Marrëveshjes Minsk II - që të dyja të shkelura pothuajse menjëherë nga Rusia. Paqja e qëndrueshme kërkon garanci të mirëfillta dhe të zbatueshme që e ndalojnë qartë Putinin të pushtojë sërish Ukrainën.
Paqja e vërtetë duhet të jetë gjithashtu gjithëpërfshirëse. Shoqëria civile dhe gratë udhëheqëse - larg të qenit spektatore pasive - kanë hartuar Paktin e Paqes për Ukrainën duke përshkruar prioritetet e udhëhequra nga komunitetet për drejtësi, rimëkëmbje dhe qeverisje. Ne i bëjmë thirrje presidentit Trump, qeverisë ukrainase dhe komunitetit ndërkombëtar të krijojnë kanale dialogu që mbështeten në këtë ekspertizë dhe të sigurojnë që këta zëra të informojnë drejtpërdrejt çdo negociatë formale.
Ajo që është në rrezik shkon përtej kufijve të Ukrainës: është e ardhmja e rendit ndërkombëtar, ku agresioni ndëshkohet, sovraniteti mbrohet dhe dinjiteti njerëzor ruhet. Ukraina ka shfaqur guxim të jashtëzakonshëm. ShBA-ja dhe komuniteti ndërkombëtar duhet të bëjnë pjesën e vet. Nuk do të ketë paqe pa drejtësi. /Telegrafi/
