Mpirja e qafës: Shkaqet dhe mënyrat e trajtimit

Mpirja e qafës është një gjendje kur ndjeshmëria në zonën e qafës zvogëlohet ose humbet, shpesh e shoqëruar me ndjesi shpimi, rëndim ose dobësi, si pasojë e problemeve më nervat, muskuj ose qarkullimin e gjakut

Dr. Besim Demolli
Specialist i reumatologjisë
tel. +38344727068

Vështrim i përgjithshëm

Mpirja në qafë mund të ndihet sikur qafa juaj ka ndjesi shpimi gjilpërash ose sikur është “në gjumë”. Zakonisht shkaktohet nga një problem me palcën kurrizore ose nerva të tjerë. Në disa raste, mund të shkaktohet nga sëmundje si migrena ose skleroza mutiple

Shkaqet e mpirjes së qafës

Ka shumë shkaqe të mundshme të mpirjes së qafës, shumë prej të cilave gjithashtu shkaktojnë dhimbje në qafë. Shumica janë të trajtueshme, por mund të kërkojnë vizitë te mjeku.

Hernia diskale

Disqet janë jastëkët midis rruazave. Ata kanë një qendër të butë dhe një shtresë të jashtme më të fortë. Me hernie diskale, të quajtura gjithashtu disqe të rrëshqitura, një pjesë e qendrës së butë del përmes shtresës së jashtme, gjë që mund të irritojë nervat aty pranë. Kjo zakonisht ndodh në pjesën e poshtme të shpinës ose qafës.

Plakja normale është shkaku më i zakonshëm, por ngritja e peshave gjithashtu mund të herniojë një disk. Kur nervat në qafë irritohen nga një disk, mund të shkaktojë mpirje rreth qafës dhe shpatullave.

Simptoma të tjera të një hernie diskale përfshijnë:

• dobësi në pjesët e trupit të inervuara nga nervat e prekur
• mpirje ose ndjesi shpimi gjilpërash në pjesët e trupit të inervuar nga nervat e prekur
• dhimbje krahu ose këmbë, në varësi të vendndodhjes së hernies së diskut

Nervi i shtypur

Një nerv i shtypur ndodh kur një nerv në qafën tuaj ngjeshët ose irritohet ku degëzohet larg palcës kurrizore. Mund të ndodhë për shkak të një dëmtimi ose nga ndryshimet në shtyllën kurrizore me kalimin e moshës.
Nervat e shtypur zakonisht i përgjigjen medikamenteve kundër dhimbjes dhe terapisë fizike, por mund të kërkojnë kirurgji.

Simptoma të tjera përfshijnë:

• dobësi muskulore në krahun dhe dorën tuaj
• mpirje në krahun dhe dorën tuaj
• dhimbje që shpërndahet në shpatullën tuaj

Stenoza e kanalit spinal në qafë

Stenoza e kanalit spinal në qafë është një gjendje në të cilën kanali juaj kurrizor është shumë i ngushtë për palcën kurrizore dhe nervat. Kjo mund të shkaktojë dëmtim të palcës kurrizore dhe rrënjëve nervore.

Simptomat përfshijnë:

• dhimbje qafe
• mpirje në krahë ose në dorë
• dhimbje në njërin ose të dy krahët
• ndjesi elektrike në shtyllën kurrizore kur lëvizni kokën

Lëndimi i qafës

Lëndimet e qafës, të tilla si një dëmtim sportiv ose goditje me kamxhik nga një përplasje automjeti, mund të shkaktojnë simptoma të tjera, duke përfshirë:

• dhimbje krahu dhe shpatullash
• dhimbje koke
• dhimbje në fytyrë
• marramendje
• ngurtësi

Një dëmtim i qafës mund të jetë serioz. Vizitoni një mjek sa më shpejt të jetë e mundur nëse lëndoni qafën tuaj.

Skleroza multiple

Skleroza multiple (MS) është një sëmundje e sistemit nervor qendror që dëmton mielinën, substancën që rrethon fijet nervore. Kjo ndalon ose prish mesazhet në sistemin nervor qendror. Shkaqet e MS janë të panjohura.

Simptoma të tjera të MS përfshijnë:

• lodhje
• probleme me ecjen
• mpirje dhe ndjesi shpimi gjilpërash në të gjithë trupin tuaj
• dobësi
• marramendje
• dhimbje
• probleme me shikimin
• spasticitet

Infeksionet

Infeksionet si meningjiti dhe gripi mund të shkaktojnë mpirje të qafës. Meningjiti shkakton inflamacion rreth trurit dhe palcës kurrizore. Simptomat shfaqen papritur dhe duhet të vlerësohen menjëherë nga një mjek.

Simptoma të tjera të infeksionit që mund të shkaktojnë mpirje të qafës përfshijnë:

• dhimbje koke
• dhimbje trupi
• të vjella
• ngurtësi e qafës (e rëndë në meningjit)

Dëmtimi i nervit

Nervat në qafë mund të dëmtohen nga problemet e diskut, siç është hernia e diskut. Ato gjithashtu mund të dëmtohen nga një dëmtim i shtyllës kurrizore ose efekte anësore afatgjata të disa ilaçeve. Këto janë çështje serioze shëndetësore që kërkojnë trajtim të menjëhershëm nga një profesionist i kujdesit shëndetësor.

Dëmtimi i nervit mund të shkaktojë gjithashtu probleme me ecjen dhe lëvizjen.

Artriti

Artriti në qafë, i quajtur edhe spondiloza cervikale, është një gjendje e zakonshme, e lidhur me moshën. Shpesh nuk shkakton simptoma të dukshme. Nëse keni simptoma, ato mund të përfshijnë dhimbje në qafë dhe ngurtësi sesa përmirësohet kur pushoni ose shtriheni.

Migrena

Migrena janë dhimbje koke të përsëritura që shkaktojnë dhimbje pulsuese të moderuara deri në të forta, veçanërisht në njërën anë të kokës. Studiuesit mendojnë se ato mund të kenë një shkak gjenetik, por shpesh shkaktohen nga disa zakone ose faktorë mjedisorë.
Ka katër faza të migrenës, me simptoma të ndryshme:

• Prodromi. Kjo ndodh rreth 24 orë para migrenës dhe përfshin shenja dhe simptoma të hershme si dëshirat për ushqim ose ndryshimet e humorit.
• Aura. Mund të shihni drita ndezëse ose të ndritshme dhe të keni dobësi të muskujve. Ndodh menjëherë para ose gjatë migrenës.
• Dhimbje koke. Gjatë vetë migrenës, mund të keni të përziera, dhimbje në njërën anë të kokës dhe ndjeshmëri të shtuar ndaj dritës dhe zhurmës.
• Postdrome. Ju mund të ndiheni të rraskapitur ose të dobët deri në një ditë pas dhimbjes së kokës.

Stresi dhe ankthi

Stresi dhe ankthi mund të bëjnë që muskujt e qafës dhe shpatullave tuaja të tensionohen. Kjo mund të shkaktojë dhimbje, mpirje dhe probleme të tjera të qafës. Lëvizja e kokës mund të jetë e dhimbshme.

Shkaqet e simptomave të shumta

Disa shkaqe të mpirjes së qafës shkaktojnë gjithashtu mpirje në zonat e afërta të trupit. Më poshtë janë disa simptoma që lidhen me mpirjen e qafës dhe shkaqet e mundshme të tyre.

Mpirje në qafë dhe shpatull

• stresi dhe ankthi
• nervi i shtypur
• artriti

Mpirje në qafë dhe nofull

• goditje në tru
• tumor në nofull

Diagnostikimi i mpirjes së qafës

Për të diagnostikuar shkakun e mpirjes së qafës, një mjek do të pyesë për shëndetin tuaj të përgjithshëm, nëse keni pasur ndonjë dëmtim të fundit dhe nëse keni simptoma të tjera. Më pas ata do të bëjnë një ekzaminim fizik dhe do të shohin se sa mirë mund të lëvizni qafën, kokën dhe krahët.

Nëse mjeku dyshon për një infeksion, ai mund të bëjë një test gjaku. Ata gjithashtu mund të urdhërojnë teste imazherie, duke përfshirë:

• elektromiografia (EMG) ose një studim i përcjelljes nervore për të parë nëse nervat tuaja funksionojnë normalisht
• skanim MRI ose CT për të parë nëse keni dëmtime në indet e buta, si hernie, dhe për të parë kockat tuaja
• rrezet X për të parë shtyllën kurrizore

Trajtimi i mpirjes së qafës

Ka shumë trajtime për mpirjen e qafës. Disa mund të bëhen në shtëpi, dhe të tjera kërkojnë mbikëqyrjen ose rekomandimin e mjekut.

Trajtimi në kushte shtëpie

• Përdorni qëndrim të mirë.
• Shmangni mbajtjen e çantave të rënda mbi supe.
• Rregulloni tavolinën dhe karrigen tuaj në mënyrë që monitori i kompjuterit të jetë në nivelin e syve kur jeni ulur.
• Flini në një pozicion që përafron kokën dhe qafën me pjesën tjetër të trupit.
• Lëreni duhanin (kjo mund të jetë e vështirë, por një mjek mund t’ju ndihmojë të krijoni një plan që është i duhuri për ju).
• Lehtësoni stresin dhe ankthin.
• Aplikoni akull dhe ngrohje.

Shtrirjet e mëposhtme mund të ndihmojnë gjithashtu në lehtësimin e dhimbjes dhe mpirjes në qafë dhe shpatulla:

• Shtrirja e qafës. Vendoseni dorën në majë të kokës dhe tërhiqeni butësisht në anën e dorës që mban kokën. Mbajeni për 30 sekonda, pastaj përsërisni në anën tjetër.
• Rrotullimi i mjekrës. Vendosni gishtat në mjekër dhe shtypni butësisht në mënyrë që të keni një “mjekër të dyfishtë”. Mbajeni për tre deri në pesë sekonda, pastaj relaksohuni. Përsëriteni.
• Përkulja e qafës. Butësisht lëvizni mjekrën drejt gjoksit tuaj. Pushoni dhe kthehuni në pozicionin e fillimit. Përsëriteni pesë deri në 10 herë.

Lexo po ashtu Dhimbja e qafës: shkaqet, simptomat dhe trajtimi

Trajtimi mjekësor

• Ilaçe kundër dhimbjeve pa recetë, të tilla si ilaçet anti-inflamatore josteroide (NSAIDs)
• Relaksues të muskujve
• Terapi fizike
• Injeksione kortikosteroide ose kortikosteroide orale
• Bllokim nervor
• Kirurgji

Kirurgjia mund të trajtojë disa kushte që shkaktojnë mpirje të qafës, të tilla si stenozë spinale e kurrizit, një nerv i rëndë i shtypur ose hernia e diskut. Megjithatë, nuk duhet të merret në konsideratë pa provuar më parë trajtimin konservativ, si pushimi, nxehtësia dhe akulli dhe terapia fizike. /Telegrafi/