Botë Nga Bota

E quajti veten “Il Duce”: Fashizmi në Itali – ngritja dhe rënia e Benito Musolinit (Foto/Video)

Para 6 vitesh

Benito Musolini u ngrit në pushtet në një valë populizmi dhe propagande mirë të organizuar. Atij iu dorëzua posti i kryeministrit të Italisë nga Mbreti i Italisë, Umberto Emmelin II, në vitin 1922 dhe deri në vitin 1925 ai e kishte “shfuqizuar” kushtetutën demokratike.

Ai e quajti veten “Il Duce” (Udhëheqësi) dhe formoi diktaturën e parë fashiste italiane. Ai do të ruante kontrollin e Italisë për dy dekadat e ardhshme.

Sipas një biografie rreth tij, përcjell Telegrafi, Il Duce udhëhoqi me pushtet absolut duke përdorur autoritetin e tij politik, mediat, dhe ndjekësit e tij besnikë dhe të dhunshëm, për të heshtur çdo kundërshtim.

Qëllimi i tij kryesor ishte rivendosja e Italisë në lavdinë e Perandorisë Romake, duke zgjeruar territoret italiane në Evropë, por edhe në Afrikën e Veriut.

Për këtë qëllim, ai shpalli mbështetjen e tij jo vetëm për Partinë naziste në shpërthimin e Luftës së Dytë Botërore, por gjithashtu ofroi armë dhe ndihmë për Francon gjatë luftës civile spanjolle.

Lufta e Dytë Botërore ishte një fatkeqësi për Musolinin; i verbuar nga retorika e tij dhe nga ambiciet imperialiste, ai e udhëhoqi vendin në një luftë në të cilën ata ishin të shfrenuar dhe të përgatitur keq.

**Adolf Hitler (djathtas) pranë Benito Mussolinit të Italisë (majtas)**

Fillimisht, Italia shprehu veten neutrale në konflikt, por ndërsa Musolini u bind se Gjermania ishte në rrugën e shpejtë për fitore, ai u bashkua me Boshtin në vitin 1939.

Kështu, ata panë disa fitore kundër aleatëve, por në vitin 1940 ushtria italiane ishte në telashe.

Ata u mundën në Afrikë dhe në Ballkan dhe, kundër mendimit popullor, Musolini ofroi trupa për përpjekjen për të pushtuar Rusinë.

Kështu, deri në vitin 1943, ndjenja anti-Musolini ishte përhapur në të gjithë vendin – kishte sulme masive dhe evakuime, dhe për shkak të mungesës së burimeve, përpjekjet e luftës ishin thuajse joekzistente.

Siç thuhet tutje, përcjell Telegrafi, ishte pushtimi i Sicilisë dhe bombardimet e Romës në korrik të atij viti, që më në fund e kthyen valën e opinionit publik kundër Musolinit.

Mussolini ishte tani në rrugën e tij të fatit të keq.

Përpjekjet e tij për të nxitur mbështetjen brenda partisë së tij u injoruan dhe Këshilli i Madh fashist votoi 19-8 për ta larguar atë nga pushteti.

I gjendur para një mohimi, Musolini u përpoq të gjente mbështetje te Mbreti, i cili u përgjigj duke thënë: “Në këtë moment ti je njeriu më i urryer në Itali”.

Mussolini u arrestua dhe u dërgua në burg. Nuk kishte trazirë dhe asnjë thirrje për lirimin e tij – populli italian ishte i lodhur nga lufta dhe ata ishin të lodhur nga Il Duce.

Në shtator 1943, qeveria italiane nënshkroi një marrëveshje me aleatët dhe shpalli luftë ndaj Gjermanisë.

Gjatë kaosit që pasoi, Musolini u lirua nga burgu dhe u vendos si udhëheqës i Republikës Socialiste të sapo formuar në veri të Italisë.

Il Duce nuk e fshehu se ai ishte pak më shumë se një kukull për regjimin nazist.

**Mussolini i shpëtuar nga trupat gjermane nga burgu i tij në Campo Imperatore më 12 shtator 1943**

Në bisedë me një gazetar gjerman ai tha, “Ju e dini, siç edhe unë, ndoshta më mirë se unë, se jam i burgosur, vetëm një peng i thjeshtë në lojë … Nuk do të doja asgjë më mirë sesa të lexoja, të lexoja dhe të prisja fatin im për të punuar vetë”.

Më 25 prill 1945, trupat aleate po përparonin në Italinë veriore dhe rënia e Republikës Salo ishte e afërt.

Mussolini dhe zonja e tij Clara Petacci nisën për Zvicër, duke synuar të hipnin në një aeroplan dhe të iknin në Spanjë.

Dy ditë më vonë më 27 prill, ata u ndalën në afërsi të fshatit Dongo (liqenin e Como) nga partizanët komunistë. Ata kaluan natën e fundit në shtëpinë e familjes De Maria.

Të nesërmen, Mussolini dhe Petacci u qëlluan për vdekje, së bashku me shumicën e anëtarëve të trenit të tyre me 15 veta, kryesisht ministra dhe zyrtarë të Republikës Socialiste Italiane.