Dhimbja e bërrylit – shkaqet, simptomat dhe trajtimi

Dr. Besim Demolli
Specialist i reumatologjisë
tel. +38344727068

Ngjashëm me artritin që përfshin nyje të tjera të trupit, artriti i bërrylit mund të jetë rezultat i një sëmundjeje degjenerative, plakjes, konsumit të përgjithshëm, traumës ose një dëmtimi të mëparshëm të bërrylit.

Dhimbja e kyçeve dhe inflamacioni i kyçeve të bërrylit nuk janë të pazakonta me rritjen e moshës dhe shpesh janë për shkak të konsumimit natyror në të gjithë organizmin. Në veçanti atletët e dinë se sa e rëndësishme është që nyja e bërrylit të funksionojë si duhet kur lëvizjet e shpeshta të grushtimit ndodhin gjatë trajnimit ose garës. Ne do t’ju tregojmë se si të adresoni si duhet dhimbjen e kyçeve në bërryl, të njihni simptomat dhe si masa të tilla si terapia me enzimë mund t’ju ndihmojnë të lehtësoni problemet dhe dhimbjen në nyjen më të rëndësishme të krahut tuaj.

Bërryli është nyja e cila lidh kockat e parakrahut dhe krahut, nyje e cila mundëson një lëvizje të përkuljes që është e domosdoshme për lëvizje të panumërta të përditshme. Ngjashëm me nyjet në gju, kërdhokull dhe shpatull, nyja e bërrylit është një nga ato nyje që luajnë një rol të veçantë në lirinë e lëvizjes. Lidhja e ulnës dhe radiusit me humerusin nuk përbëhet nga një nyje e vetme, por është një bashkëveprim i disa kockave, kërcit, tendinave dhe më shumë.

Pavarësisht lëvizshmërisë së lirë të parakrahut dhe dorës, nyja e bërrylit është e kufizuar në përkulje të qëndrueshme. Kjo sigurohet nga një seri tendinësh, ligamentesh dhe kapsulash që mbajnë parakrahun me forcë në vend dhe lejojnë lëvizjen e sigurt të krahut. Ndërveprimi i tyre i butë promovohet nga pllakat e indit lidhës, dhe si në të gjitha nyjet e trupit të njeriut, bursa mund të gjendet si një zbutës/jastëk në zonën e nyjës të drejtpërdrejtë.

Nyja bërrylit është pothuajse gjithmonë në lëvizje në jetën e përditshme, e cila është e dobishme për prodhimin natyror të lëngut synovial dhe parandalon konsumimin. Në kthim, nyja e bërrylit është relativisht e hapur dhe për këtë arsye është e prirur për lëndime dhe aksidente. Krahasuar me nyjet e tjera, përqindja e dhimbjes së kyçeve për shkak të mbingarkesës ose lëndimeve është më e lartë se sa për shkak të konsumimit të pastër me rritjen e moshës.

Tenisi dhe golfi – Shkaktarët më të njohur të dhimbjes në bërryl

Kur flitet për dëmtime dhe përdorim të tepruar në sport, dy sporte përmenden shpesh kur i referohemi bërrylit: tenisi dhe golfi. Të dy janë të njohur për lëvizjet e tyre të fuqishme të goditjes, të cilat zakonisht kryhen në njërën anë në tenis ose që përdorin të dy krahët në golf. Bërryli i tenisit dhe bërryli i lojtarit të golfit nuk duhet të barazohen me lëndime akute ose konsumim të lidhur me moshën. Në vend të kësaj, është rezultat i mbingarkesës kronike, siç ndodh me trajnime jo korrekte ose tepër intensive.

Kur nyja e bërrylit mbingarkohet, skajet e tendinit bëhen të përflakur/inflamuara. Kjo nuk duhet të barazohet me inflamacionin e bursës, por mund të ndodhë që e shoqëron atë. Çdo lëvizje e krahut me një lëkundje ose presion bëhet përkatësisht e dhimbshme, dhe madje edhe me lëvizjet e përditshme mund të bëhen tortura ndërsa përparon inflamacioni.

Shkaqe të tjera të dhimbjes së kyçeve në bërryl

Bërryli i tenisit dhe bërryli i lojtarit të golfit mund të ndodhin në çdo moshë dhe janë lëndime tipike sportive ose mbingarkesë. Ka shumë arsye të tjera pse bërryli juaj mund të shkaktojë probleme.

Shkaqe të tjera të inflamacionit dhe dhimbjes në bërryl:

• Inflamacioni i bursës
• Inflamacion i përgjithshëm i kyçeve
• Sëmundje reumatike si gihti, artriti reumatoid, kolagjenozat, fibromialgjia, osteoartriti, spondiloartropatitë periferike, sindroma pronatore, epikondilitet qofshin mediale apo laterale, defektet osteokondrale, tendinopatitë e muskulit biceps brachi, kapsulitet, posterior impingement, tendinopatitë e muskulit triceps brachi, bursiti i olekranonit etj.
• Fraktura, stres frakturat e olekranonit, zhvendosje dhe mbingarkesa
• Tendinat dhe ligamentet e rupturuara
• Sindromat kompresive nervore-Radial tunnel syndrome/posterior interosseous nerve syndrome

Pavarësisht nga lloji i dhimbjes së kyçeve, e ashtuquajtura kokë radiale preket më shpesh nga dhimbja ose dëmtimet. Problemet ndodhin më rrallë në anën e ulnës. Nëse mjeku diagnostikon dhimbje dhe probleme në këtë zonë, mund të supozohet një dëmtim i vërtetë fizik, siç është thyerja ose copëtimi i kockave. Në përgjithësi, rreziku i inflamacionit shoqërues gjithmonë duhet të pranohet dhe merret seriozisht.

Kapsula artikulare dhe mebrana sinoviale lidhur me moshën – artrozë në nyjen e bërrylit

Trupi i njeriut është vazhdimisht në një proces rigjenerimi. Me kalimin e viteve, ky rigjenerim natyror i kockave dhe organeve bëhet gjithnjë e më i vështirë për trupin. Në rastin e nyjeve, kjo vërehet veçanërisht përmes konsumimit të kërcit të kyçit, i cili i nënshtrohet konsumimit gradual dhe konsumimit më të madh. Nëse kjo i atribuohet qartë rritjes së moshës dhe jo shkaqeve të tjera, referohet si artrozë.

Në parim, artroza mund të prekë të gjitha nyjet në trupin e njeriut. Në rastin e nyjes së bërrylit, një shprehje e njëanshme është veçanërisht e zakonshme. Në cilën anë kjo nuk mund të parashikohet qartë paraprakisht. Për shkak se krahu mbizotërues furnizohet me lëng synovial përmes lëvizjeve, i cili ka një efekt pozitiv në konsumimin, nga ana tjetër krahu mbizotërues mund t’i nënshtrohet mbingarkesës më shpesh, për shembull kur ngre ngarkesa të rënda me këtë krah. Një sqarim individual i dhimbjes dhe inflamacionit në nyjen e bërrylit nxjerr në dritë shkaqet përkatëse.

Efektet anësore tipike të dhimbjes së kyçeve dhe inflamacionit në bërryl

Dhimbja në nyjen e bërrylit në artrozë është më e ndryshme sesa me një dëmtim sportiv ose një tendinë të rupturuar. Është e rëndësishme që gjithmonë t’i kushtoni vëmendje dhimbjes ose ndryshimeve në bërryl dhe t’i ekzaminoni ato nga një mjek nëse dhimbja vazhdon.

Efektet anësore tipike të dhimbjes dhe inflamacionit në nyjen e bërrylit janë:

• Inflamacion dhe ënjtje në bërryl
• Lëvizshmëria e kufizuar e bërrylit
• Dhimbje në presioni (në bërryl, parakrah, në kokën e radiusit…)
• Ndjesia e ngrohtësisë ose nxehtësisë në bërryl
• Fërkim ose me lëvizje të caktuara të krahut
• Dhimbje thumbuese ose lloj tjetër dhimbjeje

Natyra e dhimbjes dhe kufizimet mund të jenë një tregues i përafërt i natyrës së dëmtimit ose sëmundjes. Dhimbja akute dhe therëse nga brenda ose nga jashtë tregojnë mbingarkesën atletike në tenis ose golf. Enjtja e kyçeve ka më shumë të ngjarë të jetë një shenjë e inflamacionit të bursës dhe kruajtja mund të tregojë një infeksion ose një skuqje të lëkurës në zonën e bërrylit. Shumë pak simptoma mund të caktohen qartë, prandaj diagnoza e saktë nga mjeku është e rëndësishme. Kjo mund të vlerësojë nëse mund të përdorni terapi me enzimë në rast të një inflamacioni, për shembull, ose nëse duhet të fillojnë masa të tjera shëruese.

Diagnoza – Si mjeku trajton dhimbjet e kyçeve në bërryl

Diagnostikimi nga një mjek reumatolog ose një specialist tjetër mund të bëhet relativisht shpejt dhe ndihmon në fillimin e masave të përshtatshme të trajtimit. Në fillim, mjeku do t’ju bëjë një numër pyetjesh në mënyrë që të ngushtoni shkaqet e mundshme.

Pyetjet më të rëndësishme për të cilat mund të përgatiteni paraprakisht përfshijnë:

• Dhimbja juaj është akute apo kronike?
• A keni një mbingarkesë të krahut tuaj, p.sh., përmes sportit apo punës, dihet?
• Saktësisht kur e ndjeni dhimbjen?
• A ka aktualisht ndonjë simptomë tjetër në krah dhe/ose në trup?
• Në cilat mënyra është e kufizuar lëvizshmëria e krahut?

Pas sqarimit të këtyre pyetjeve, vetë mjeku do të dëshirojë të shoh për së afërmi vendin e dhimbjes dhe të bëjë palpimin në cilat zona ndodh dhimbja. Një diagnozë shumë e saktë është shpesh e mundur mbi këtë bazë.

Për vërtetim të mëtejshëm, metodat e imazhit diagnostik shpesh përdoren si shtesë. Më të rëndësishmet janë:

• Artroultrasonografia
• Radiografia
• Tomografia e kompjuterizuar (CT)
• Rezonanca magnetike imazherike (MRI)

Lloji i procedurës së përdorur varet nga shkaktarët dhe shkaqet e dyshuara. Për shembull, rrezet X janë një formë e dobishme e analizës në rast të frakturave të dyshuara. Nëse tendinat dhe ligamentet ka më shumë të ngjarë të jenë shkaku i dhimbjes, një procedurë e hollësishme e imazhit siç është rezonanca magnetike është zgjedhja më e mirë. Në këtë pikë, më së voni, zakonisht është e qartë se ku janë shkaqet e sakta të dhimbjes së kyçeve dhe si mund t’i lehtësoni ose eliminoni plotësisht ato, për shembull, përmes imobilizimit.

Çfarë trajtimesh ofrohen?

Mjekët ndonjëherë sugjerojnë terapi shumë të ndryshme për dhimbjen e nyjes së bërrylit. Sipas studimeve të mëparshme, trajtimet e mëposhtme mund të ndihmojnë:

Medikamente kundër dhimbjes: kryesisht ilaçe anti-inflamatore jo-steroide (NSAID). NSAID-të janë një mundësi për trajtim afatshkurtër.

Lexo po ashtu Injeksionet në pikën e dhimbjes për menaxhimin e dhimbjes: Gjithçka që duhet të dini

Injeksione në nyje:

• Kortikosteroidet veprojnë duke ulur inflamacionin lokal. Ata e bëjnë këtë duke penguar prodhimin e qelizave inflamatore që prodhohen natyrshëm në përgjigje të një dëmtimi akut ose gjendje kronike. Trajtimet intra-artikulare përdoren më së shpeshti për të trajtuar artrozën, artritin urik akut dhe artritin reumatoid të gjurit. Sidoqoftë, përdorimi afatgjatë i përdorimit të kortikosteroideve dihet që dëmton progresivisht nyjet.

• Acidi hialuronik është një substancë që shfaqet natyrshëm në lëngjet synoviale që lyejnë nyjet. Në artrozë, kjo substancë mund të prishet shpejt dhe të çojë në përkeqësimin e gjendjes. Injeksionet brenda artikulacionit mund të përdoren për të rritur vajosjen, zvogëluar dhimbjen dhe për të përmirësuar gamën e lëvizjes në një nyje.

• Anestetikët lokalë ndonjëherë shpërndahen nga injeksione brenda artikulacionit si formë e lehtësimit të dhimbjes pas operacionit artroskopik. Por është një praktikë që është vënë nën vëzhgim pasi provat sugjerojnë se mund të degradojë kondrocitet (qelizat e vetme që gjenden në kërc) në nyje.

• Injeksionet e botoksit (botulinum neurotoxin A) janë treguar se sigurojnë lehtësim të ndjeshëm të dhimbjes për njerëzit me artrozë të përparuar të gjurit.

• Plazma e pasur me trombocite (PRP) rrjedh nga gjaku i plotë dhe përmban trombocite (një lloj qelize gjaku që është thelbësore për mpiksjen) dhe pjesën e lëngshme të gjakut të njohur si plazma. Injeksionet inter-artikulare të PRP janë ordinuar për të zvogëluar dhimbjen dhe për të përmirësuar funksionin fizik për njerëzit që kanë artrozë, ndërsa mbështesin rigjenerimin e kolagjenit në nyje.

Disa njerëz përfitojnë më shumë se të tjerët. Megjithatë, dhe shumica nuk përmirësohen, dhe përjetojnë vetëm një ngadalësim në përparimin e artritit.

Nuk ka asnjë provë shkencore që shumica e trajtimeve të mësipërme, të cilat ofrohen gjithashtu për një dhimbje të bërrylit të kenë efektin si e vetme. Pra, rekomandohet kombinime të terapive medikametoze ( sipas rasteve edhe kirurgjike) si dhe fizioterapisë.

Nuk mund të thuhet në përgjithësi nëse ushtrimi i rregullt ose mbrojtja e bërrylit është zgjedhja e duhur. Në thelb varet nga shkaku i dhimbjes së kyçeve. Nëse ka një dëmtim nga përdorimi i tepërt, imobilizimi është zakonisht zgjidhja më e mirë. Kjo i jep ulnës, radiusit ose nyjeve mundësinë për tu shëruar në qetësi dhe inflamacioni ulet më mirë.

Nëse, nga ana tjetër, ekziston një kufizim për shkak të artrozës rregulli kryesor është të mbani bërrylat në lëvizje. Pra, ju duhet të dini se me ushtrime të moderuara, ju nxisni formimin e lëngut synovial në një mënyrë natyrale dhe kështu jepni një kontribut kundër konsumimit progresiv. Fatkeqësisht, nuk ka shërim për artrozën, por me masat e duhura mund të ngadalësoni progresin e saj dhe të ruani funksionalitetin e nyjes së bërrylit për vitet dhe dekadat e ardhshme. /Telegrafi/