Amazon-i po mbushet me librat e shkruar me inteligjencë artificiale

Qershorin e kaluar, autorja australiane e romancave Catherine Bilson, publikoi në X, ish-Twitter, një pamje të një titulli të përfshirë nga Amazon-i në 100 librat elektronikë më të shitur në kategorinë “Romane bashkëkohore romantike për adoleshentë dhe të rinj”. Libri me titullin Wait You Love Me kishte një kopertinë të çuditshme – një foto bardhezi të një pulëbardhe – dhe ishte nënshkruar nga i panjohuri Quynh Ti. Edhe përshkrimi i veprës ishte i pazakontë, si dhe i vështirë për t’u kuptuar: sipas Bilsonit, ky libër është vetëm një nga librat e shumtë të gjeneruar nga inteligjenca artificiale që kanë pushtuar Amazon-in në muajt e fundit.

Tashmë në fillim të vitit, agjencia e lajmeve Reuters kishte raportuar përhapjen e librave të krijuar nga softueri i inteligjencës artificiale, të cilat ishin ngarkuar në platformën Amazon brenda disa javësh. Një nga personat e intervistuar tha se kishte krijuar një libër me ilustrime për fëmijë “në pak orë” dhe më pas e kishte nxjerrë menjëherë në shitje në faqe duke përdorur shërbimin vetë-publikues të Amazon-it Kindle Direct Publishing (KDP).

Platforma ua lejon autorëve të publikojnë vetë veprat e tyre drejtpërdrejt në Amazon, duke synuar veçanërisht përdoruesit e Kindle-it – lexuesin e librave elektronikë në pronësi të vetë kompanisë – por, edhe t’i nxjerrin ato në shitje në format letre, duke qenë se vetë Amazon-i ofron një shërbim printimi sipas kërkesës.

Përhapja e këtij lloji të përmbajtjes është pasojë e drejtpërdrejtë e teknologjive të tilla si ChatGPT, të softuerit të inteligjencës artificiale të OpenAI-së, i cili ka spikatur më së shumti për aftësinë e tij për të gjeneruar tekste të llojeve të ndryshme duke imituar ato të shkruara nga qeniet njerëzore.

Vetë ChatGPT renditet si autor ose bashkautor i qindra librave, si The Chatbot Revolution. ChatGPT: An In-Depth Exploration, një udhëzues për “revolucionin e çetbotit” është shkruar në fakt në bashkëpunim me një çetbotin. Sipas Amazon-it, libri është shkruar nga Marco Bardo (i treguar si autor), por është redaktuar nga ChatGPT OpenAI. Ai ka gjithsej tri vota dhe dy komente me tone mjaft të polarizuara: i pari, pesë yje, e përkufizon atë si “interesant, të shkruar mirë”, ndërsa i dyti pretendon se “ndoshta është shkruar me ChatGPT, por me të vërtetë keq”. Autori i recensionit thotë se ai është “me të vërtetë i befasuar negativisht” nga blerja.

Ndër librat e treguar nga Amazon-i si të redaktuar nga ChatGPT-ja, ka kryesisht ese që flasin për inteligjencën artificiale, por edhe tekste teologjie mbi Apokalipsin dhe libra për fëmijë me vetëm dy faqe.

Megjithatë, kontributi i dhënë nga inteligjenca artificiale nuk deklarohet gjithmonë në mënyrë eksplicite. Javët e fundit, disa gazeta kanë raportuar për përhapjen e librave të paraqitur si të shkruar nga qeniet njerëzore, pavarësisht se janë krijuar nga ChatGPT ose shërbime të ngjashme. Gushtin e kaluar, New York Times zbuloi se një guidë udhëtimesh i krijuar nga AI-ja – France Travel Guide i Mike Stevesit ishte ndër rezultatet kryesore të kërkimit për terma si “udhëtim”, “guidë turistike” dhe “Francë”. Gjithashtu, për shkak të komenteve të tij të shkëlqyera, me më shumë se njëqind që i kanë dhënë librit pesë yje nga pesë, shumë njerëz kanë blerë France Travel Guide, duke zbuluar se është një seri përshkrimesh të paqarta që duken të kopjuara dhe ngjitura nga blogjet dhe Wikipedia.

Në disa raste, në fakt, libra të ngjashëm shoqërohen me komente pozitive, të lëna nga botët e programuar për të publikuar komente të tilla. Fenomeni i kohëve të fundit i librave të krijuar me inteligjencë artificiale ka përfunduar, si rrjedhim, duke takuar fenomenin e njohur prej kohësh të komenteve të rreme në Amazon, duke krijuar një rreth vicioz. Një libër mund të krijohet me ChatGPT, të shitet duke e kaluar si veprën e parë të një autori në një përshkrim të krijuar me ChatGPT dhe të promovohet me komente pozitive, përsëri duke përdorur ChatGPT.

Por, e sigurt është se kur këto libra blihen, reagimi i blerësve nuk duket pozitiv.

Në disa raste, këta libra u atribuohen autorëve ekzistues, pa dijeninë e tyre. Gushtin e kaluar, shkrimtarja Jane Friedman denoncoi praninë e “librave të padëshiruar” që e tregonin atë si autore, si në Amazon ashtu edhe në Goodreads – një rrjet social i dedikuar për librat dhe leximin (në pronësi të vetë Amazon-it që nga viti 2013).

Në shumë raste këta ishin udhërrëfyes që mësonin se si të promovoheshin veprat e dikujt në Amazon, duke konfirmuar interesin ekonomik që disa kanë për të prodhuar libra me një çmim shumë të ulët dhe më pas për t’i promovuar ato në faqe. Pas publikimit të postimit të autorit, librat u hoqën nga Amazon-i dhe Goodreads.

Përhapja e këtij lloji të librit mund të ketë edhe pasoja të rrezikshme, siç tregohet nga ankesa e një shoqate në Nju-Jork, e cila raportoi praninë e udhëzuesve për mbledhjen e kërpudhave të krijuara nga inteligjenca artificiale, të cilat përmbajnë informacione të pakuptimta dhe potencialisht vdekjeprurëse.

Faqja 404 Media u përpoq të verifikonte origjinën e këtyre manualeve, duke përdorur një shërbim të quajtur ZeroGPT, i cili mund të zbulojë nëse një tekst është krijuar nga inteligjenca artificiale. Sipas testeve të tyre, udhëzuesi kushtuar kërpudhave halucinogjene do të kishte një probabilitet prej 94 për qind për t’u krijuar artificialisht; të tjerat arrinin 100  për qind probabilitet.

Javët e fundit, Amazon-i ka paraqitur rregulla të reja për të adresuar këtë problem, duke vendosur një kufi të veprave që një autor mund të publikojë brenda një dite (maksimumi është tre në ditë, por kompania rezervon të drejtën ta ndryshojë atë “nëse është e nevojshme”). Në fillim të shtatorit, kompania vendosi gjithashtu detyrimin për autorët për të raportuar nëse një libër ishte krijuar nga softueri, duke krijuar dy kategori të reja përmbajtjesh: ato “të gjeneruara nga AI-ja” dhe ato “të ndihmuara nga AI-ja”.

Kjo e fundit përfshin të gjitha ato vepra në të cilat sistemet e inteligjencës artificiale janë përdorur për të “redaktuar, rafinuar, kontrolluar gramatikën ose ndryshe përmirësimin” e tekstit të shkruar nga një qenie njerëzore. Këto rregulla të reja nuk kanë vlerë prapavepruese dhe kanë të bëjnë vetëm me librat e botuar me KDP, pas përditësimit rregullator: prandaj, ato nuk vlejnë për të gjithë ata të botuar para shtatorit të kaluar.

Përgjigja e Amazon-it nuk i ka bindur shoqatat e shkrimtarëve dhe botuesve, të cilët argumentojnë se kompania mund të bëjë më shumë për të zhdukur fenomenin. Siç shpjegoi Wired, në fakt, shërbimet si ZeroGPT kanë bashkëpunuar prej kohësh me kompani për të identifikuar përmbajtjen – të shkruar, por edhe vizuale – të krijuara nga inteligjenca artificiale. Prandaj, ata që punojnë në këtë fushë argumentojnë se Amazon-i nuk dëshiron të aplikojë teknologji të ngjashme, të cilat do të ishin në gjendje ta zgjidhin problemin në rrënjë.

Megjithatë, zbulimi dhe identifikimi i përmbajtjes sintetike është ende në hapat e parë: në shumë raste, këto sisteme etiketojnë edhe tekstet e shkruara nga njerëzit si të krijuara nga softueri. Sipas një studimi të kryer nga Universiteti i Merilendit, “këta detektorë nuk do të ishin të besueshëm në skenarë praktikë”, siç tregohet edhe nga hulumtimi i Stanfordit, i cili zbuloi çështje të ngjashme kritike (të cilat priren të vënë në disavantazh autorët që nuk janë folës amtarë të anglishtes, për shembull).

Vetë OpenAI-së, në korrik i është dashur të pranonte se softueri që kishte krijuar për të njohur përmbajtjen e shkruar nga ChatGPT dhe çetbotët e ngjashëm kishte një “nivel të ulët saktësie” dhe më pas e tërhoqi atë. /Gazeta “Si”/