Zgjedhjet e anuluara të Rumanisë na mësojnë për manipulimet në rrjetet sociale

Hetimet më në fund duhet të hedhin dritë mbi mënyrën se si algoritmet i fitojnë votat dhe ndikojnë te njerëzit.

Burimi: The Financial Times
Përkthimi: Telegrafi.com

Rumania tronditi botën muajin e kaluar, kur për president votoi një kandidat autsajder me pikëpamje ultranacionaliste. Vetëm disa javë para zgjedhjeve, Călin Georgescu kishte mbështetje të ulët në sondazhe. TikTok-u ishte vendimtar për suksesin e tij të papritur. Gjithashtu, duket se ishte mjeti kryesor i ndërhyrjes së jashtme nga Rusia.

Gjykata Kushtetuese e Rumanisë ka vendosur të anulojë rezultatet e raundit të parë të zgjedhjeve. Të gjithë sytë janë sërish te platformat e mediave sociale dhe aftësia e tyre për të ndikuar në rezultatet zgjedhore. Deri tani, kompanitë ishin të lira të menaxhonin ekosistemin tonë informativ – Rumania mund të ndryshojë këtë trend.

Llogaritë e dyshimta në internet, sondazhet dhe influencerët e paguar që shpërndajnë përmbajtje politike, shihen si mjete kyçe për të ndikuar te votuesit rumunë.

Po ashtu nga Marietje Schaake: Fjala “ushtri” mungon në diskutimet për sigurinë e AI-së

Brenda vendit, shërbimet e inteligjencës kanë akuzuar Rusinë për përdorimin agresiv të TikTok-ut për të promovuar Georgescun. Departamenti Amerikan i Shtetit e përshkruan këtë si “aktivitet të dëmshëm kibernetik”. Në Evropë, Akti për Shërbimet Digjitale (DSA) është thirrur për të vendosur një “urdhër kontrolli” që kërkon nga TikTok-u të ruajë, për shqyrtim, të gjitha të dhënat që lidhen me zgjedhjet evropiane. Në një seancë të fundit në Parlamentin Evropian, një përfaqësues i TikTok-ut theksoi pajtueshmërinë e tij me ligjin e BE-së.

Pas viteve të tëra të pyetjeve të vazhdueshme mbi ndikimin e saktë të platformave të mediave sociale në demokraci, hetimet evropiane më në fund duhet të hedhin dritë mbi detajet e ndikimit algoritmik. Nga kjo do të nxirren mësime të mira në mbarë botën.

Më e rëndësishmja, kjo do të jetë një provë për zbatimin e DSA-së. Ky ligj, i zbatuar së fundmi, synon të minimizojë dëmet duke përcaktuar detyrimet për moderimin e përmbajtjes për platformat e mëdha në internet. Kjo përfshin zbutjen e rreziqeve sistematike, siç janë ato për procesin zgjedhor.

TikTok-u thekson se nuk lejon reklama politike dhe zbaton masa kundër ndikimit të maskuar. Megjithatë, këto rregulla të korporatave mund të mos zbatohen gjithmonë. Studiuesit nga organizatat jofitimprurëse Reset Tech, Check First dhe EU DisinfoLab, në rrjetet sociale gjetën prova të postimeve të koordinuara për Georgescun dhe deklaruan se Meta gjithashtu kishte dështuar të zbatonte politikat e veta, gjë që “dëshmon dështimin e Meta-s për të ndjekur rekomandimet e Komisionit Evropian për të respektuar DSA-në”.

Ligji i ri i Evropës mund të sfidojë dështimet e vetërregullimit. Kur demokracitë kërcënohen, është thelbësore të shmanget ekzagjerimi i rreziqeve të dezinformimit dhe manipulimit, gjithashtu duke mos minimizuar rreziqet e tyre, në mënyrë që të krijohen reagimet efektive politike dhe të politikave.

Hulumtimi i pavarur i detajuar është gjithashtu i domosdoshëm për të nxitur informimin më të madh publik. Në fakte duhet të mbështetet qëndrueshmëria e shoqërisë ndaj përpjekjeve për të minuar demokracinë.

Është e qartë që demokracitë dhe proceset zgjedhore janë nën sulm – nga ndërhyrja e huaj deri te përpjekjet e brendshme për të mashtruar dhe polarizuar votuesit.

Por, vlerësimi i ndikimit të saktë dhe lidhjes shkak-pasojë ka qenë një sfidë për studiuesit në mbarë botën. Zakonisht, kompanitë nuk duan që njerëzit të hetojnë brenda bizneseve të tyre dhe kanë mbrojtur të dhënat e tyre të pronësisë. Të dhënat që do të merren nga rasti i Rumanisë do të ndihmojnë për të kuptuar secilin manipulim që ndodh – në kontekste të tjera – përmes platformave të mediave sociale.

Kërkesa e Evropës për llogaridhënie ofron një kontrast me qasjen liberale të Amerikës për rregullimin e teknologjisë. Atje, platformat e mediave sociale janë më afër se kurrë për të ndikuar në politikën e re teknologjike të Donald Trumpit. Elon Musk – një aleat i ngushtë dhe këshilltar i presidentit të zgjedhur dhe pronar i X-it – çdo moderim të përmbajtjes në mediat sociale e konsideron si “censurë”. Meta ka deklaruar së fundmi se beson se ka qenë tepër e ashpër me moderimin e përmbajtjes në të kaluarën.

Për TikTok-un dhe kompaninë zotëruese ByteDance, shumë gjëra janë në rrezik. Sipas DSA-së, Komisioni Evropian mund të vendosë sanksione deri në gjashtë për qind të xhiros globale.

Ngjarjet në Rumani do të ndikojnë përtej një kompanie të vetme. Ato do të nxisin praktikën që rregullat e korporatave të veprojnë si mbrojtja më e mirë e demokracisë.

Detajet rreth ndërthurjes së taktikave të sabotimit të Kremlinit dhe algoritmeve të mediave sociale, me shumë gjasë do të luajnë një rol të rëndësishëm për të siguruar llogaridhënien. Ndërsa Rumania po përjeton një tronditje të madhe politike nga sulmi ndaj parimeve demokratike, faktet që do të zbulohen nga këto zgjedhje duhet të kontribuojnë në rritjen e qëndrueshmërisë së demokracive dhe mbajtjen e platformave teknologjike nën kontroll. /Telegrafi/